انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES) چیست؟
سندروم انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES)، نوعی حساسیت غذایی نادر است. این بیماری اغلب بچه های خردسال و نوزادان را تحت تأثیر قرار می دهد. این آلرژی در دستگاه گوارشی (GI) ایجاد شده و منجر به مشکلاتی همچون استفراغ و اسهال مکرر یا گاهی مزمن (اما اغلب شدید) خواهد شد. این واکنش آلرژیک معمولاً پس از مصرف لبنیات یا غذاهای تهیه شده سویا توسط بچه ها شروع می شود. به علاوه این حساسیت ممکن است زمانی ظاهر شود که نوزاد برای اولین بار خوردن غذاهای جامد را شروع می کند.
آیا نوزادان مبتلا به انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES) در وزنگیری مشکل دارند؟
برخی از بچه های مبتلا به انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES)، در وزن گیری و یا حتی حفظ وزن در محدوده طبیعی دچار مشکل می شوند. در نتیجه، آن ها ممکن است در دستیابی به مراحل عطف رشدی، از جمله اهداف وزن و قد متناسب با سن، با مشکل مواجه شده و به موفقیت دست پیدا نکنند. در نهایت، بچه های مبتلا به FPIES ممکن است با عنوان "عدم پیشرفت یا شکست در رشد" تشخیص داده شوند.
علائم انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES) چیست؟
برخلاف سایر آلرژی های غذایی، واکنش های حساسیتی در مشکل FPIES ، در دستگاه گوارش وجود دارد. به صورت معمول ممکن است چندین ساعت طول بکشد تا نشانه های واکنش آلرژیک ظاهر شوند. این تأخیر ممکن است تشخیص حساسیت را سخت تر کند.
علائم FPIES همچنین ممکن است با نفخ، برگشت اسید (رفلاکس) یا مشکلات معده اشتباه گرفته شوند. این علائم پس از هر بار مواجهه با ماده غذایی آلرژن مجددا ظاهر می شوند، بنابراین ماهیت مزمن و تکراری FPIES و ارتباط با یک غذای خاص است که در نهایت آن را از یک مشکل موقتی شکمی متمایز می کند. علائم و نشانه های انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES) عبارتند از:
• استفراغ مزمن یا مکرر،
• اسهال،
• کم آبی بدن،
• بی حالی،
• تغییرات فشار خون،
• نوسانات دمای بدن،
• کاهش وزن،
• توقف رشد،
بچه ای که با عنوان عدم پیشرفت تشخیص داده می شود، ممکن است در بسیاری از مراحل مهم رشد و تکامل تأخیر داشته باشد، از جمله:
• قد، وزن و دور سر،
• مهارت های بدنی، از جمله غلت زدن، نشستن، ایستادن و راه رفتن،
• مهارت های اجتماعی،
• مهارت های ذهنی،
عوامل خطر انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES) چیست؟
عوامل متعددی برای بروز FPIES وجود دارند، از جمله:
• به نظر می رسد FPIES دختران را کمی بیشتر از پسران درگیر کند.
• با توجه به گزارش کالج آمریکایی آلرژی، آسم و ایمونولوژی(ACAAI) ، 40 تا 80 درصد از بچه های مبتلا به FPIES دارای سابقه خانوادگی شرایط آلرژیک، از جمله حساسیت غذایی، اگزما یا تب یونجه هستند.
• اگر فرزند درگیر یک نوع حساسیت غذایی باشد، ممکن است آلرژی دیگری نیز داشته باشد. FPIES برخلاف بیشتر حساسیت های غذایی است که در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه پس از تماس با ماده آلرژن، علائم خود را نشان می دهند و به همین دلیل تشخیص آن کمی سخت تر است. بنابراین فرزند شما ممکن است از هر دو نوع حساسیت غذایی رنج ببرد.
چه مواردی باعث بدتر شدن انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES) می شوند؟
همه غذاها می توانند منجر به بروز واکنش FPIES شوند، اما برخی غذاها احتمالاً بیشتر زمینه ساز این مشکل خواهند بود. شیر و فرآورده های سویا در واقع دلایل اصلی واکنش آلرژیک FPIES هستند. معمولاً غذا باید مستقیماً توسط شیرخوار مصرف شود، بنابراین نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، دیرتر از نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می کنند، علائم این سندرم را نشان می دهند. سایر مواد آلرژن غذایی که ممکن است باعث ایجاد FPIES شوند، عبارتند از:
- ماهی،
- مرغ و بوقلمون،
- کدو حلوایی،
- لوبیا سبز،
- جو، برنج، جو دوسر و سایر غلات،
- نخود فرنگی،
اکثر بچه های مبتلا به FPIES ، در واقع فقط به یک یا دو محرک غذایی آلرژی دارند. با این حال، ممکن است بچه ای نسبت به غذاهای متعدد واکنش نشان دهد.
بیماری انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES) چقدر رایج است؟
کارشناسان نمی دانند که در حال حاضر دقیقا چند بچه درگیر FPIES هستند، زیرا این بیماری نادر محسوب می شود. بر اساس شواهد موجود در سال های اخیر، تعداد موارد FPIES در حال افزایش است. اما هنوز به درستی مشخص نشده که آیا این افزایش نتیجه آگاهی وسیع تر ما از FPIES است یا ناشی از افزایش واقعی موارد بیماری است!
درمان انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES) چگونه است؟
اگر فرزند شما در معرض مواد آلرژنی است که باعث واکنش های حساسیتی در او می شوند، شما چندین گزینه برای درمان علائم دارید. گزینه های درمانی بستگی به شدت واکنش بدن فرزند شما و اینکه چه غذاهایی زمینه ساز این واکنش می شوند، دارد.
تزریق استروئید
تزریق استروئید ممکن است به کاهش شدت واکنش سیستم ایمنی بدن فرزند شما کمک کند. این روش درمانی همچنین ممکن است از شدت علائم نیز بکاهد.
دریافت وریدی مایعات
اگر فرزند شما دچار استفراغ شدید، اسهال یا تغییرات چشمگیر در دمای بدن می شود، باید فوراً به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. زیرا ممکن است برای جلوگیری از کم آب شدن بدن و جلوگیری از شوک، لازم باشد تا تزریق مایعات وریدی برای فرزندتان شروع شود.
درمان های سبک زندگی
این درمان ها اگرچه خود این بیماری را درمان نمی کنند، اما می توانند در کاهش یا تسکین علائم واکنش آلرژیک FPIES موثر باشند. درمان ها بسته به علائم و شرایط فرزند شما و عوامل محرکی که فرزندتان به آن ها آلرژی دارد، متفاوت و منحصر به فرد خواهند بود.
هنگامی که تشخیص FPIES برای یک نوزاد یا کودک خردسال گذاشته می شود، به راحتی و با حذف غذای محرک از رژیم غذایی او، علائم و مشکلات نیز برطرف می شوند. بیشتر کودکان تا 3 سالگی از شر FPIES رها می شوند. با این حال، مواردی از این سندروم در کودکان بزرگتر و بزرگسالان نیز گزارش شده است.
اگر فرزند شما نسبت به یک محصول لبنی تهیه شده از شیر، از جمله شیر گاو، سویا یا نوع دیگری واکنش نشان می دهد، پزشک متخصص اطفال شما ممکن است شیرخشک ضد حساسیت را توصیه کند.
بسیار بعید است که شیرخواری نسبت به شیر مادر خود واکنش نشان دهد. اما اگر این اتفاق رخ دهد، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که به طور موقت از شیر خشک استفاده کنید. سپس، در همین حین برای جلوگیری از خشک شدن شیر باید سینه ها را به طور منظم پمپاژ و تخلیه کرده و با پزشک فرزند خود برای تعیین حساسیت دقیق کار کنید تا بتوانید آن را از رژیم غذایی خود حذف کرده و دوباره شیردهی را شروع کنید.
اگر فرزند شما فقط به یک یا دو غذا واکنش نشان دهد، می تواند به سادگی از خوردن آن ها اجتناب کند. در نهایت، بهترین روش مدیریت و درمان FPIES این است که به طور کلی از مواجهه با مواد حساسیت زا و آلرژن جلوگیری شود.
چشم انداز کودک مبتلا به FPIES چگونه است؟
ممکن است چندین هفته یا چندین ماه طول بکشد تا تشخیص FPIES انجام شود. سپس، شما باید شیوه زندگی فرزند خود را تغییر دهید تا محدودیت های جدیدی را که برای سلامتی او الزامی هستند، رعایت کنید.
آیا کودکان مبتلا به انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES) خوب می شوند؟
خوشبختانه FPIES یک وضعیت مادام العمر نیست. در حقیقت، طبق نظر کالج آمریکایی آلرژی، آسم و ایمونولوژی ACAAI ، اکثر کودکان تا 3 یا 4 سالگی از شر FPIES رها شده و بهبود پیدا می کنند.
هنگامی که پزشک (معمولاً متخصص آلرژی یا گوارش) معتقد است که فرزند شما دیگر درگیر آلرژی نیست، به شما یاد می دهد تا غذاهای محرک را به تدریج به رژیم غذایی فرزندتان وارد کنید. همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند با یک متخصص تغذیه که در زمینه کار با افرادی که آلرژی دارند، تبحر دارد، مشورت کنید.
متخصص آلرژی فرزندتان ممکن است از شما بخواهد که شروع مجدد دادن غذای آلرژن را در مطب او انجام دهید، جایی که می توانید فرزند خود را تحت نظر داشته باشید. هنگامی که پزشک قانع شد که آن ماده محرک دیگر باعث واکنش آلرژیک نمی شود، ممکن است اجازه دهد تا دوباره به فرزند خود این غذاها را بدهید.
متأسفانه، ممکن است برخی از بچه ها ناچار شوند تا سال ها با این شرایط زندگی کنند. برخی از کودکان مبتلا به FPIES حتی در نوجوانی و سال های پس از آن نیز با این مشکل درگیر خواهند بود. خوشبختانه، رژیم غذایی مناسب و کنترل FPIES می تواند با وجود این شرایط به رشد و پیشرفت فرزند شما کمک کند.
چه زمانی باید با پزشک خود مشورت کنیم؟
اگر فرزند شما علائم FPIES را از خود نشان می دهد، ضروری است تا به پزشک مراجعه کنید. در حین ویزیت پزشکی علائم و نشانه هایی را که فرزند شما تجربه می کند و زمان بروز آن ها را به درستی و کامل شرح دهید. آزمایش FPIES محدود است و چندان قطعی نیست، بنابراین پزشک فرزند شما ممکن است چندین آزمایش را برای به قطعیت رسیدن تشخیص انجام دهد.
پس از رد سایر علل احتمالی، پزشک با اطمینان بیشتری به وجود انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی شک می کند و در نهایت اگر حذف غذای مشکوک از رژیم غذایی فرزندتان باعث از بین رفتن علائم شود، تشخیص به تایید می رسد. با این وجود نگران نباشید، زیرا شما با مشورت با پزشک می توانید راه هایی را برای کمک به فرزند خود برای زندگی و کنار آمدن با تشخیص جدید آغاز کنید.
مطالعه بیشتر:
آلرژی یا حساسیت نوزاد و درمان آن
بیماری هیرشپرونگ در نوزادان و علائم بیماری هیرشپرونگ چیست؟
خطرات وزن کم هنگام تولد نوزادان چه تاثیری بر سلامتی کودک دارد؟