آیا سرطان سینه ژنتیکی است؟ آیا سرطان سینه ارثی است؟
اگر سابقه خانوادگی سرطان سینه دارید، ممکن است از خود بپرسید که آیا سرطان سینه ژنتیکی است؟ آیا سرطان سینه ارثی است؟ شانس شما برای به ارث بردن این بیماری چقدر است؟ به مدد تحقیقات ژنتیکی، به سادگی می توان پاسخ این پرسش را یافت. جهش در دو ژن بی آر سی ای 1 و بی آر سی ای 2 به عنوان اصلی ترین علت ژنتیکی سرطان سینه شناسایی شده است. در ادامه این مطلب همه چیز را در مورد ارثی بودن یا نبودن سرطان پستان برای شما شرح می دهیم.
آیا سرطان سینه ارثی است؟
باید بدانید همه کسانی که به سرطان سینه مبتلا می شوند، آن را به ارث نمی برند و همه افراد دارای جهش در ژن های بی آر سی ای 1 یا بی آر سی ای 2 به سرطان سینه مبتلا نمی شوند. اما داشتن این جهش‌های خاص خطر ابتلا به سرطان سینه را در طول زندگی فرد به میزان زیادی افزایش می‌دهد.در این مقاله بررسی می کنیم که جهش‌های ژنتیکی چگونه می توانند عامل سرطان باشند، چگونه بفهمیم که آیا این جهش‌ها را داریم یا خیر، و چه کسانی کاندیدای خوبی برای آزمایش ژنتیک هستند؟چگونه برخی از ژن ها بر سرطان سینه تأثیر می گذارند؟
سرطان بیماری است که می تواند در اثر تغییرات ژنی، رخ دهد. ژن ها حاوی دستورالعمل‌هایی هستند که به پروتئین‌های سلولی می‌گویند چگونه رفتار کنند.هر گاه ژن‌های باعث رشد غیرطبیعی پروتئین‌ها و سلول‌ها شوند، می گوییم سرطان رخ داده است. پس سرطان می تواند به دلیل جهش ژنی اتفاق بیفتد.گاهی افراد با جهش های ژنی خاصی متولد می شوند. به این جهش، ارثی می گویند. امروزه تصور می شود حدود 5 تا 10 درصد موارد ابتلا به سرطان سینه، ارثی باشد. ژنها ممکن است در مراحل بعدی زندگی به دلیل عوامل محیطی یا عوامل دیگر جهش پیدا کنند.
چند جهش خاص در بروز سرطان سینه نقش دارند. گاهی ژن‌های آسیب‌دیده مواردی مانند رشد سلولی و دی ان ای را در اندام‌های تناسلی و بافت پستان کنترل می‌کنند.
ژن های بی آر سی ای و سرطان سینه
ژن‌های بی آر سی ای 1 و بی آر سی ای 2 معمولاً پروتئین‌هایی می‌سازند که قابلیت دارند دی ان ای آسیب دیده را در پستان و تخمدان ترمیم کنند. با جهش این ژنها، رشد غیرطبیعی در سلول رخ داده و سرطان بروز می کند.
به نقل از منابع معتبر، از هر 100 خانمی که با جهش ژن بی آر سی ای متولد می شوند، 50 نفر تا سن 70 سالگی به سرطان سینه مبتلا می گردند. همچنین خطر ابتلا به سایر انواع سرطان مانند ملانوما، سرطان تخمدان، سرطان روده بزرگ و سرطان پانکراس نیز در این افراد بیشتر است. جهش بی آر سی ای 2 در آقایان نیز با خطر ابتلا به سرطان سینه مردانه همراه خواهد بود.
جهش بی آر سی ای 1 یا بی آر سی ای 2 در موارد زیر، محتمل تر است:
• ابتلای چندین عضو خانواده به سرطان سینه.
• وجود خویشاوندانی که قبل از 50 سالگی به سرطان سینه مبتلا شده اند.
• تشخیص سرطان تخمدان در هر یک از اعضای خانواده.
• یکی از آقایان اقوام به سرطان سینه مبتلا شده باشد.
• فردی از اعضای خانواده به سرطان سینه و سرطان تخمدان مبتلا شده باشد.
• فردی از اعضای خانواده قبلاً آزمایش شده و دارای جهش ژن بی آر سی ای باشد.
سایر ژن هایی که می توانند بر سرطان سینه تأثیر بگذارند؟
علاوه بر بی آر سی ای و بی آر سی ای 2، ژن‌های دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان سینه را در صورت به ارث بردن جهش افزایش دهند، مانند:
• سی دی اچ 1: جهش در سی دی اچ 1 فرد را در معرض خطر بیشتر ابتلا به سرطان معده منتشر ارثی قرار می دهد. این جهش با خطر ابتلا به سرطان سینه لوبولار نیز همراه است.
• پی ای ال بی 2: این ژن با ژن بی آر سی ای در بدن شریک می شود. احتمال ابتلا به سرطان سینه در افراد دارای جهش در پی ای ال بی 2 به اندازه 47/9 برابر بیشتر از افرادی است که این جهش را ندارند.
• پی تی ای ان: ژنی است که رشد سلولی را تنظیم می کند. یک جهش در پی تی ای ان می تواند باعث سندرم کاودن شود که در آن خطر رشد تومورهای خوش خیم و سرطانی مانند مواردی که در سرطان سینه یافت می شود، افزایش می یابد.
• تی پی 53: جهش در تی پی 53 می تواند منجر به سندرم لی فرامنی شود که در آن بدن مستعد ابتلا به انواع مختلف سرطان، از جمله سرطان سینه و تومورهای مغزی می شود.
از کجا بفهمیم در معرض سرطان سینه هستیم یا نه؟
اگر معیارهای جهش بی آر سی ای 1 یا بی آر سی ای 2 در شما وجود دارد و ممکن است جهش ژنتیکی در شما رخ دهد، آزمایش ژنتیک بدهید. آزمایش ژنتیکی برای بی آر سی ای 1 یا بی آر سی ای 2 معمولاً یک آزمایش ساده خون یا بزاق است. پس از تجویز، نمونه ای از خون یا بزاق فرد گرفته و به آزمایشگاه ارسال می شود. آزمایشگاه جهش های احتمالی را شناسایی کرده و به اطلاع پزشک می رساند.
لازم به ذکر است که این آزمایش‌ها فقط جهش‌های ژن بی آر سی ای 1 و بی آر سی ای 2 را آزمایش می‌کنند و قادر به تشخیص عواملی که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند، نیستند. اگر نگران سایر جهش های ژنتیکی هستید، باید با پزشک در مورد آزمایش آن جهش ها نیز صحبت کنید.
چه افرادی باید آزمایش ژنتیکی سرطان سینه را انجام دهند؟
در منابع معتبر پزشکی، مشخص شده است که چه کسانی باید علاوه بر آزمایش ژنتیکی بی آر سی ای 1 و بی آر سی ای 2، از نظر سایر جهش های ژنی نیز بررسی شوند. در حال حاضر انجام این آزمایش ها برای همه افراد ضروری نیست و تنها در صورتی تجویز می شود که سابقه خانوادگی سرطان سینه یا سرطان تخمدان وجود داشته باشد. آزمایش جهش بی آر سی ای برای کودکان زیر 18 سال نیز لازم نیست زیرا اقدام پیشگیرانه ای نمی توان در آن سن انجام داد و نیز احتمال ابتلای کودکان به انواع سرطان های مرتبط با این جهش ها بسیار کم است.
کلام آخر
بی آر سی ای 1 و بی آر سی ای 2 "ژن های سرطان سینه" هستند. خود ژن ها خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی دهند، زیرا در همه افراد وجود دارند اما جهش در آنها می تواند خطر ابتلا به سرطان سینه، سرطان تخمدان و چندین نوع سرطان دیگر را افزایش دهد. به همین دلیل، افراد با سابقه خانوادگی سرطان سینه، آزمایش ژنتیکی انجام می دهند تا از وجود این جهش باخبر شوند. داشتن جهش به معنای ابتلای قطعی به بیماری نیست. انجام آزمایش های ژنتیکی ممکن است بر ناراحتی و اضطراب بیمار بیفزاید بنابراین اگر سابقه خانوادگی سرطان سینه دارید، در مورد مزایا و معایب آزمایش ژنتیکی با پزشک صحبت کنید.
مطالعه بیشتر:
بارداری بعد از درمان سرطان سینه
سرطان و روابط زناشویی و آیا سرطان به معنای پایان رابطه جنسی هست؟
شیردهی در صورت ابتلا به سرطان سینه، علائم سرطان سینه در دوران شیردهی
