خطر مصرف ایبوپروفن (Ibuprofen) در بارداری

مصرف ایبوپروفن (Ibuprofen) در بارداری

ایبوپروفن از گروه داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) است . ادویل Advil (داروی ضد التهاب و مسکن) و مورتین Mortin (داروی مسکن معده) معروفترین برند های آن هستند.

سازمان غذا و داروی امریکا اعلام کرده است که مادران باردار در طی سه ماهه اول و دوم بارداری تنها در مواقع ضروری و با احتیاط، در سه ماهه آخر مگر در شرایط ویژه و آن هم با حداقل دوره مصرف می توانند از ایبوپروفن استفاده کنند. داروها از لحاظ عوارض جنینی به ‌٥ گروه تقسیم می‌شوند: B, A-مجاز، C- با احتیاط فقط در مواقع ضروری، D- غیرمجاز مگر در شرایط ویژه و آن هم با حداقل دوره مصرف، X- مطلقا ممنوع. 

از آنجا که اغلب داروهایی ضد التهابی غیر استروئیدی در دوران بارداری برای مادر و جنین خطرناک هستند باید از مصرف آنها در دوران بارداری پرهیز کرد.

علت تجویز قرص ایبوپروفن در بارداری

علت اصلی تجویز ایبوپروفن به بیماران مربوط به کاهش و یا تسکین انواع دردهای ملایم تا متوسط و التهاب است. به علت تجربه ای که اغلب بانوان درمورد کاهش دل دردها و کمر دردهای ناشی از قاعدگی به کمک این دارو دارند، ممکن است که در هنگام احساس چنین عوارضی در دوران بارداری به فکر استفاده از این دارو بیفتند. اما این دارو جزء دسته داروهای ایمن برای دوران بارداری نیست و تنها درصورت تجویض پزشک متخصص و تنها درموارد بسیار ضروری می توان از آن استفاده کرد.

عوارض مصرف ایبوپروفن در بارداری

مصرف ایبوپروفن حتی در بانوانی که قصد باردار شدن دارند، می­تواند مشکل آفرین باشد. زیرا این دارو تولید پروستاگلاندین را که برای تخمک گذاری و لانه ­گزینی جنین در رحم حیاتی است، کاهش می­ دهد.

عوارض مصرف ایبوپروفن در سه ماهه اول بارداری:

اگر تا هفته دوازده بارداری داروی ایبوپروفن مصرف کنید:

• خطر سقط تا 50 درصد افزایش می­یابد؛
• احتمال بروز تغییر شکل ظاهری جنین وجود دارد؛
• می تواند منجر به بروز مشکلاتی در دیواره شکم شود.

از این رو، در سه ماهه اول باردای باید از مصرف ایبوپروفن خودداری کرد.

عوارض مصرف ایبوپروفن در سه ماهه دوم بارداری:

اگر چه سه ماهه دوم بارداری ایمن­ ترین دوران محسوب می­شود اما خطراتی مشابه آنچه که در سه ماهه اول از آن یاد کردیم وجود دارند. بنابراین فقط در صورت اجازه از پزشک معالج و به شرط آنکه منافع شما ایجاب کند، می ­توانید هر از گاهی این دارو را مصرف کنید.

عوارض مصرف ایبوپروفن در سه ماهه سوم بارداری:

بیشترین میزان خطر در سه ماهه آخر بارداری وجود دارد. در این مقطع به دلیل اینکه اندام های جنین در حال شکل­ گیری نهایی هستند و به زایمان نزدیک می شوید، بحرانی­ ترین دوران به شمار می ­آید. خطرات مصرف ایبوپروفن در این دوران عبارتند از:

• افزایش فشار خون ریوی که می تواند در موارد زیر مشکل ساز باشد:
• یکی از رگ های قلب جنین که خون را از ریه­ ها به بیرون می­برد، پیش از موعد بسته می شود.
• منجر به آسیب قلبی و فشار خون بالا در ریه ها می شود.
• به اعضای حیاتی بدن جنین آسیب وارد کرده و عوارض جدی به وجود می آورد.
• تنفس را تحت تاثیر قرار داده و خطر مرگ افزایش می دهد.
• سطح مایع آمنیوتیک را کاهش داده که خود موجب بروز عواقب و دشواری های زایمان خواهد شد.
• شروع درد زایمان را به تعویق انداخته و فرایند زایمان را طولانی تر می­کند.
• آثار ایبوپروفن را می­توان در شیر مادر نیز مشاهده نمود لذا موجب عدم سلامتی شیر مادر نیز می­گردد.
• مشکلات در رشد ریه های جنین

لذا برای اجتناب از خطرات ذکر شده باید در سه ماهه آخر بارداری به طور کامل از مصرف ایبوپروفن خودداری کرد.

مسکن ­های جایگزین ایبوپروفن در بارداری

اکنون که از خطرات مصرف ایبوپروفن مطلع شده­اید، قطعاً در هر شرایط از مصرف آن امتناع خواهید نمود، با این حال دردها و گرفتگی­ های اجتناب­ ناپذیری در روزهای بارداری گریبان گیر مادر خواهند شد که می توان برای تسکین آنها از دارو استفاده کرد.

• پاراستامول دارویی است که اغلب پزشکان آن را به عنوان یک داروی ایمن می­شناسند.
• تیلنول مسکنی است که در زمرۀ داروهای بی­ خطر دسته بندی می­شود و در مواردی حتی برای کودکان و نوجوانان نیز تجویز می­گردد.
• می­توانید از سایر مسکن­ها نیز به تجویز پزشک استفاده کنید.

اگر از درد پشت رنج می برید، ماساژ کمکتان خواهد کرد. شما همچنین می توانید از ورزش هایی مثل یوگا و تمرینات کششی هم برای کاهش دردهایتان به خصوص در سه ماهه سوم بارداری استفاده کنید.

مسکن های طبیعی: حتی اگر عادت به استفاده از درمان های طبیعی نداشته باشید، این گزینه ای ایده آل در دوران بارداری است. استفاده از زنجبیل، عسل و چند قطره آبلیمو در هنگام سرماخوردگی و درد می تواند تسکین دهنده باشد.

از آنجا که هر بارداری شرایط منحصر به فرد خود را دارد، اگرچه برخی افراد بدون هیچ عارضه ­ای از ایبوپروفن در دوران بارداری استفاده می­کنند، اما توصیه میشود مادران باردار از مصرف این دارو اکیداً خودداری کنند.

ایبوپروفن در کنار مصرف داروهای دیگر به مراتب خطرناک­تر می ­شود، بنابراین اگر مادر بدلیل برخی بیماری های مزمن تحت درمان قرار دارد، باید این نکته را مد نظر قرار دهد. بنابراین قبل از مصرف این دارو یا هر داروی دیگر با پزشکی که از سوابق بیماری ها و داروهایی که مصرف می­کنید، اطلاع دارد، مشورت کنید.

از مصرف دارو برای دردهای خفیف در دوران بارداری خودداری کنید

بهتر است هنگام بارداری، به خصوص در طی سه ماه اول از مصرف داروها خودداری کنید. سرماخوردگی، سردرد و ضعف جزئی اغلب نیازی به دارو ندارند. اگر فکر می­کنید که باید برای تسکین درد و ناراحتی خود از دارو استفاده کنید، بهتر است قبل از مصرف حتماً با پزشک خود تماس بگیرید. داروخانه های معتبر و پزشکتان می­توانند در این خصوص به شما کمک کنند.

هنگام مصرف هر گونه دارو در دوران بارداری، باید کمترین دوز موثر برای کوتاه ترین زمان ممکن را در نظر گرفت. اگر دوز توصیه شده علائم شما را کنترل نمی­کند و یا اغلب درد دارید، پزشک را در جریان امر قرار داده و از راهنمایی­ های افراد آگاه کمک بگیرید.

اگر قبلاً بدون آگاهی، ایبوپروفن مصرف کرده باشم، چه اتفاقی می افتد؟

اگر به ندرت و قبل از هفته 30 بارداری ایپوبروفن مصرف کرده اید، احتمال اینکه تاثیری بر جنین بگذارد، ضعیف و بعید است. اما اگر استفاده از دارو بعد از هفته 30 بارداری بوده است باید با پزشک یا ماما در این باره صحبت کنید تا سلامت جنین مورد ارزیابی قرار بگیرد.  

مطالعه بیشتر:

1- تاثیر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی بر تخمک‌ گذاری و باروری

2- خطرات و عوارض مصرف استامینوفن در بارداری

3- مصرف استامینوفن در بارداری مجاز است؟

4- مصرف استامینوفن 500، 325 و کدئین در بارداری