تاثیر عادت ماهانه نامنظم بر بارداری
اکثر دختران جوان عادت ماهانه نامنظم دارند و معمولا به این موضوع چندان اهمیت نشان نمی دهند. اما بعد از ازدواج و از آنجایی که تاریخ تخمک گذاری در باروری اهمیت بسیاری دارد، اکثر بانوان به دنبال روشی هستند تا سیکل قاعدگی منظمی داشته باشند.
منظم بودن سیکل قاعدگی فواید بسیاری دارد: اول اینکه وقتی تاریخ تخمک گذاری دقیقا مشخص باشد، می‌توان به روشی طبیعی از بارداری جلوگیری کرد (گرچه با اتکا به این روش احتمال بارداری ناخواسته وجود دارد). دوم اینکه منظم بودن سیکل قاعدگی برای زوج‌هایی که دور از هم هستند یا ناتوانی جنسی دارند و تنها می توانند ماهی یک یا دو مرتبه نزدیکی کنند، شانس باروری را افزایش می دهد. در خانم‌هایی که سیکل نامنظم دارند، مخصوصا اگر فاصله دوره‌ها خیلی زیاد باشد، شانس بارداری کاهش می یابد.
اگر شما هم سیکل های نامنظمی دارید، ادامه این مطلب را بخوانید تا در مورد دلایل و روش درمان آن اطلاعات بیشتری به دست آورید.
منظور از عادت ماهانه نامنظم یا پریود نامنظم چیست؟
دوره های خون ریزی ماهانه معمولا سيكل 21 تا 28 روزه دارد. بانوانی که سيكل 28 روزه دارند هر 4 هفته و خانم هایی که سيكل 21 روزه دارند هر 3 هفته یک بار پريود مي شوند. و روز اول سيكل، روز اول پريود محسوب مي شود.
اکثر بانوان در فاصله زمانی 13 تا 14 روز قبل از آغاز پريودشان تخمک گذاري مي كنند. البته فاصله زمانی بين 12 تا 16 روز نيز نرمال است. در صورتي كه خانمي دوره هاي 28 روزه دارد تخمک گذاری در وسط ماه انجام مي شود. اما اگر دوره‌ها 21 یا 22 روزه باشد، تخمک گذاری چند روز قبل از آغاز پريود رخ مي دهد. البته سيكل 28 روزه كه در روز چهاردهم آن تخمک گذاري صورت بگيرد در تعداد کمی از بانوان وجود دارد. گاهي سيكل‌ها 30 روزه هستند و گاهي از ماهی تا ماه ديگر متفاوت مي شوند. اگر خانمی دوره هایش بیش از 30 روز باشد و به صورت متوالی رخ ندهد، اصطلاحا به آن عادت ماهانه نامنظم می گویند.
چرا داشتن عادت ماهانه منظم مهم است؟
تخمک بعد از آزاد شدن از تخمدان تنها چند ساعت زنده است و اگر در اين زمان با اسپرماتوزوئیدها روبرو نشود و لقاحی صورت نگيرد، بارداری اتفاق نمی افتد. در بانوانی که سیکل‌های عادت ماهانه منظم دارند، تشخیص روز تخمک گذاری كمي سخت است و این موضوع احتمال باردار شدن را كاهش مي دهد. در مواردي كه عادت ماهانه نامنظم است و خانم قصد بارداری دارد، معمولا توصيه مي‌شود که 3-2 روز در هفته بدون جلوگيري نزديكي صورت گیرد تا نيازي به بررسي روز تخمک گذاری وجود نداشته باشد. اما اگر زوج نمی توانند کنار هم باشند، مثلا به دلیل شغل همسر در ماه تنها یک یا دو مرتبه همدیگر را ملاقات می کنند. لازم است تاریخ دقیق تخمک گذاری مشخص شود تا بتوانند بچه دار شوند. از سوی دیگر اگر عادت ماهانه خيلي نامنظم باشد، ممكن است اصلا تخمک گذاری صورت نگیرد يا به ندرت اتفاق بيفتد. به همين دليل بررسي‌های هورمونی و انجام سونوگرافی برای تشخیص زمان تخمک گذاری ضروری است.
علت و درمان عادت ماهانه نامنظم
در نوجواني و هنگام آغاز دوره قاعدگی، نامنظم بودن سيكل ماهانه مساله اي طبيعي است. اما به مرور، بدن سيستم تخمک گذاری را روي روند منظمی پيش مي‌برد. چاقي، ديابت، بيماري‌های قلبی عروقی، كاهش ميزان هورمون استروژن یا ديگر هورمون ها زنانه، قطع مصرف قرص جلوگیری، نارسايي تخمدان، پوليپ‌ها، مخاط ضخيم، فیبروم، يائسگی زودرس، اختلالات تيروييدی، برخي درمان‌هاي دارويي، هيپرپرولاكتينمی در صورت وجود آدنوم هيپوفيز و ... ازجمله دلايلی هستند که باعث می‌شوند عادت ماهانه نامنظم داشته باشید.
گاهي راه حل‌های ساده‌ای مثل كاهش وزن، مي‌توان سیکل های ماهانه را منظم كرد و به راحتي بچه دار شد. اما به هر حال مراجعه به پزشک و انجام سونوگرافی لگن، تصويربرداري سی تی اسکن، ام آر آی، راديوگرافي، آزمايش های هورموني و بيولوژيک و معاينات زنانه ضروری است.
اگر سیکل عادت ماهانه نامنظم داشته باشم نمی توانم باردار شوم؟
در سیکل های عادت ماهانه نامنظم نیز تخمک گذاری صورت می گیرد، تنها تاریخ آن همیشه ثابت نیست. آنچه شانس بارداری را کاهش می دهد، فقدان سه ماهه سيكل قاعدگی است. سندروم تخمدان پلی كيستيک و آندومتريوز مي‌تواند دلیل بروز این فقدان باشد. البته احتمال ناباروری در بانوان مبتلا به سندرم تخمدان پلی كيستيک افزایش می‌یابد، زيرا تخمدان یا "فوليكول‌ها" يعني مكاني كه تخمک در آن رشد مي‌كند به كيست تغير شكل داده و تخمک نمي‌تواند در آن محل رشد كند.
در آندومتريوز نيز بافت رحم با درد شديد و خون ريزي فراوان فرو مي‌ريزد و احتمال آسيب ديدگي رحم و فالوپ تخمدانها و ناباروري افزايش مي يابد.
تشخیص عادت ماهانه نامنظم
اگر تاكنون از قرص‌هاي جلوگيري از بارداری استفاده مي‌‌كرديد و مدتي است كه مصرف آنها را قطع كرده‌ايد، نامنظم شدن دوره‌های قاعدگی طبيعي است و معمولا 3-2 ماه ادامه خواهد داشت. اما اگر روابط خود را بدون جلوگيري انجام داده‌ايد و پريودهايتان عقب افتاده است، می‌توانید براي مشخص شدن اوضاع از بي بي چك استفاده كنيد. بهترين زمان براي انجام این تست، 3 روز بعد از تاريخي است كه معمولا در آن زمان پريود مي‌شديد. البته بهترین زمان برای انجام این تست، صبح‌ها و بعد از بيدارشدن از خواب است. زیرا ميزان هورمون HCG در بدن بالاست و تا 99 درصد تست بارداری از طريق ادرار قابل اعتماد است. اگر به نظرتان پاسخ تست صحیح نیست، مي‌توانيد مجدداً آن را تکرار يا به متخصص زنان مراجعه كنيد تا آزمایش خون انجام دهید.
اگر 2-3 ماه از قطع مصرف قرص‌های ضد بارداریتان گذشته و باردار نشدید و عادت ماهانه منظمی ندارید، حتماً به متخصص زنان مراجعه كنيد تا آزمايش‌هاي دقيق تري صورت پذيرد و دليل نامنظم شدن دوره‌ها مشخص شود. معمولا پزشكان از سونوگرافي و منحني درجه حرارت بدن برای تشخيص علت عقب افتادگی دوره‌ها و زمان تخمک گذاری استفاده مي‌كنند. منحني درجه حرارت مشخص مي‌كند كه تخمک گذاری صورت مي‌پذيرد یا خیر! و اينكه آیا روند تخمک گذاری نرمال است؟
در سونوگرافي نیز تخمدانها بررسي مي‌شوند تا مشخص شود، مبتلا به كيست هستید يا خیر.
5 تا 10 درصد زنان به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند و این مسئله باعث عدم تخمک گذاری میشود. در اين شرايط به بانوان توصيه مي‌شود در درجه نخست، وزنشان را پايين بياورد تا احتمال بارداری افزايش يابد. اما اگر با وجود کاهش وزن، بارداری حاصل نشد، درمان‌هاي هورموني بر پايه "گونادوتروفين ها" آغاز مي‌شود.
نگاهی به چند تحقیق
به گفته پرفسور نلسون و ژاك يانك، محققان بيمارستان بيستر پاريس، بانوانی‌كه سیکل های غايب طولاني دارند و تعداد دفعات تخمک گذاری در آنها پايين است، معمولاً دچار یائسگی زودرس مي‌شوند. متاسفانه يك درصد خانم‌هاي 40 ساله به اين مساله دچار می‌شوند.
یائسگی زودهنگام معمولاً زماني رخ مي‌دهد كه تخمدانها تخمک آزاد نمي‌كنند. درنتيجه قبل از آنكه یائسگی طبيعي رخ دهد، ميزان هورمون‌هاي توليد مثل كاهش مي‌يابد. اين مساله نه تنها شانس بارداری را كاهش مي‌دهد، بلكه مي‌تواند باعث بروز مشکلاتی مثل، پوكي استخوان، ناراحتی های قلبی عروقی و دیابت گردد.
بررسی‌ها نشان داده‌اند که احتمال بروز ناراحتی های قلبی عروقی در زنانی که سیکل های نامنظم دارند 25 درصد بيش از سايرين است. قابل توجه اینکه "اين احتمال براي بانوانی كه سیکل هایشان فوق‌العاده نامنظم است به 61 درصد افزایش می‌یابد. گروه تحقيقاتي دكتر كارپ سولومون پس از بررسي 82 هزار پرستار 20 تا 35 ساله در سال 1982 و ادامه تحقيقات به مدت 14 سال متوجه این مسئله شدند.
البته اين مساله نبايد باعث نگراني بانوان شود و تنها زنگ خطري است که اگر چاق هستید، وزنتان را پايين بياورید و سبك زندگي خود را تصحیح کنید. به گفته دكتر سولومون بانوانی كه مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند، ميزان هورمون‌هاي مردانه افزایش یافته و باعث میشود، خطر بیماریهای قلبی عروقی افزایش یابد. از سوي ديگر هورمون استروژن که نقش حفاظتي در برابر بیماری های قلبی عروقی دارد نیز کاهش می‌یابد.
تحقیقی که در سال 2001 بر 100 هزار خانم صورت گرفت، ثابت کرد؛ در سیکل های بالاي 40 روز، احتمال ابتلا به ديابت نوع 2 افزايش مي‌یابد.
بين سال‌هاي 2000 تا 2001 تحقیقات پرفسور نلسون بر روی 50 خانم مبتلا به نارسايي تخمدان زودرس، نشان داد که 92 درصدِ بانوانی‌كه سیکل های شان بيش از سه ماه به تعويق مي‌افتاد، دچار پوكي استخوان می شوند. البته برای پیشگیری و درمان كافي است تا هورمون هاي استروژن و پروژسترون جايگزين مورد استفاده قرار گیرند.
