ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی چقدر طول می کشد؟

زایمان یک روند سخت و طاقت فرسا است که عوارض آن بعد از تولد نوزاد هم ادامه می یابد. بعد از زایمان شما ممکن است در ناحیه پرینه (بین مدخل واژن و مقعد) احساس درد و ناراحتی داشته باشید. این دردها ناشی از زایمان طبیعی است. گاهی در جریان زایمان پزشک برای تسهیل خروج سر نوزاد از کانال زایمان ناگزیر به ایجاد برش در ناحیه پرینه می شود. کالج مامایی امریکا اظهار می دارد که ۵۳ تا ۷۹ درصد زایمان های طبیعی شامل پارگی در پرینه، بدون هیچگونه پیامد منفی البته به غیر از درد، می شوند. در این مطلب دلایل گوناگون دردهای پرینه پس از زایمان شرح داده می شود و راه های مختلف برای تسکین آن توصیه می گردد.

 درد پرینه پس از زایمان چیست؟

احساس ناراحتی در قسمت پرینه به عنوان "درد پرینه پس از زایمان" معروف است.

پرینه ناحیه حساس و لطیف بین واژن و ‌مقعد است. مادرانی که به روش طبیعی زایمان می کنند فشارها و کشش های بسیاری را در ناحیه پرینه تجربه خواهند کرد. به علت اینکه سر نوزاد موقع خروج از کانال زایمان فشار زیادی به واژن وارد می کند، پزشک مجبور می شود برش کوچکی در قسمت پرینه ایجاد کند تا خروج نوزاد آسان تر شود. درواقع این جراحی که  “اپی زیاتومی” نام دارد همان جراحی ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی است که طی آن در محل برش بعد از اتمام زایمان بخیه زده می شود، اما درد آن ناحیه تا زمان التیام بخیه ها،  ادامه خواهد داشت به همین ترتیب ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی ممکن است مدتی طول بکشد.

 حتی اگر برشی در ناحیه پرینه انجام نشود، فشارهای زایمان باعث دردناک و متورم شدن و گاهاً آسیب های جزئی به بافت های آن قسمت می شود که ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی حتی بدون بخیه نیز زمان بر خواهد بود. همه اینها منجر به درد پرینه می شود. این درد و ناراحتی موقتی و گذرا است و زخم آن نیز به زودی التیام پیدا خواهد کرد.

 درد پرینه و ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی چقدر طول می کشد؟ 

۱ -زایمان طبیعی بدون برش: ناحیه پرینه ممکن است دردناک و ‌متورم شود و این درد شاید تا پنج هفته ادامه می یابد.

۲-برش پرینه: بسیاری از بانوان می پرسند که بخیه های زایمان طبیعی چند روزه خوب میشه؟ اگر برش ایجاد شده در قسمت پرینه سخت و جدی باشد، ممکن است شش هفته طول بکشد تا درد آن آرام شود. التیام زخم بخیه های زایمان طبیعی به زمان نیاز دارد و ممکن است موضع تا مدتی دردناک باشد.

پارگی و برش های این ناحیه بر اساس اندازه و نوع بافت درگیر، طبقه بندی می شوند: 

0 برش درجه ۱: یک برش نازک ‌در پوست پرینه بدون بافت ماهیچه ای. این نوع برش ها ممکن است نیاز به چند تا بخیه داشته باشند اما به هر حال در این مورد نیز ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی حداقل به 40 روز زمان نیاز دارد. 

0 برش درجه ۲: یک برش در پوست پرینه و بافت ماهیچه ای. این برش ها نیاز به بخیه دارند و ترمیم زخم های آن حدود دوماه طول می کشد. 

۰ برش درجه ۳: پزشک بافت ماهیچه ای پرینه و ماهیچه های اطراف مقعد را برش می دهد. زخم ها نیاز به بخیه دارند و حدود دو ماه زمان لازم است تا بهبودی کامل زخم ها حاصل شود.

۰ برش درجه ۴: برش در عضله اسفنکتر مقعد تا کانال مقعد انجام می شود. درمان مناسب برای تسکین درد، شامل مداوا با دارو، رژیم غذایی سرشار از فیبر برای جلوگیری از بروز یبوست، رعایت نکات مربوط به بهداشت شخصی می تواند به تسکین درد و بهبود زخم ها کمک کند. درموارد پارگی های درجه 4، ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی ممکن است کمی طولانی و آزار دهنده باشد.

با این حال تعدادی از مادران ممکن است حتی بعد از اتمام روند ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی، مشکلات ادراری یا بی اختیاری در دفع مدفوع داشته باشند، که درمان این عوارض ضروری خواهد بود.

۳- زایمان قبل از سزارین: در صورت تولد نوزاد با عمل سزارین نیاز به برش در قسمت پرینه نخواهد بود، مگر اینکه در حین زایمان طبیعی پزشک مجبور شود به صورت اضطراری شما را سزارین کند. بسته به طول زمان زایمان و نزدیک بودن نوزاد به دهانه واژن، ناحیه پرینه ورم و درد خواهد داشت.

آیا داروهای مسکن برای دردهای پس از زایمان بی خطر هستند؟

 مطالعات نشان می دهند که یک دوره مصرف داروهای غیر استروییدی ضد التهاب، چهار تا پنج ساعت پس از زایمان برای مادران غیر شیرده تجویز می شود. این مادران در مقایسه با مادرانی که هیچ داروی مسکنی مصرف نکرده اند، پنج، شش ساعت پس از مصرف دوره اول این داروها نیاز به داروی دیگری نداشتند و درد آنان برطرف شد.

 این مطالعات همچنین اظهار می دارند که این داروها هیچ گونه عوارضی برای مادر و نوزاد نخواهد داشت. با این حال هیچ اطلاعاتی در مورد تاثیر این داروها بر مادران شیرده در دست نیست. پس اگر شما یک مادر شیرده هستید، قبل از شروع درمان با داروهای مسکن با پزشک خود مشورت کنید.

 نکته قابل توجه اینکه داروها تنها راه تسکین درد نیستند. می توانید با استفاده از روش های ساده درد خود را کاهش دهید.

11 راه برای کاهش درد پرینه

برای کاهش ناراحتی های پرینه پس از زایمان از روش های زیر استفاده کنید: 

۱- تمیز نگاه داشتن موضع درد: همواره برای پیشگیری از عفونت، ناحیه پرینه را تمیز نگه دارید. ازآب گرم برای شستشوی آن استفاده کنید. پس از شستشو بلافاصله موضع را خشک کنید تا محیط مساعد برای رشد باکتری به وجود نیاید. همچنین نوارهای بهداشتی خود را به موقع تعویض کنید. 

۲- حمام آب گرم: به مدت ۲۰ دقیقه در ظرفی پر از آب گرم بنشینید به طوری که ناحیه پرینه در آب قرار گیرد. به این ترتیب درد کاهش می یابد.

می توانید روزی ۲ یا ۳ بار این کار را تکرار کنید. می توانید از یک تشت کوچک برای انجام این کار استفاده کنید که فقط نواحی مورد نظر در آب گرم قرار گیرد.

۳- استفاده از یخ:  در هفته ی اول مقداری  یخ را در یک کیسه نایلون بریزید و آن را روی ناحیه دردناک پرینه بگذارید تا دردتان تسکین یابد. این عمل همچنین به بهبود سریع تر زخم کمک می کند.

۴- استراحت کنید: از وارد کردن فشار به قسمت پایین بدن خود پرهیز کنید. از نشستن و ایستادن طولانی نیز خودداری کنید. به پهلو دراز بکشید تا فشاری به ناحیه پرینه وارد نشود.

۵- تمرینات کگل: این تمرینات برای تقویت ماهیچه های لگن فوق العاده هستند. گردش خون را بهبود می بخشند که سبب سرعت بخشیدن به روند درمان زخم ها خواهد بود.

۶- کمپرس گرم: کمپرس گرم در هفته های دو و سه می تواند تا حدودی احساس ناراحتی را کاهش دهد. 

۷- لباس زیر راحت بپوشید: لباس زیرهای نرم، راحت و نخی بپوشید تا هوا به راحتی بتواند به زخم برسد و حساسیت پوستی ایجاد نشود. این کار به ترمیم سریع تر زخم ها کمک می کند. 

۸- مایعات فراوان بنوشید: به علت مشکل تنبلی روده ناشی از بارداری، لازم است مایعات زیاد بنوشید و غذاهای پر فیبر استفاده کنید. این عمل سبب جلوگیری از بروز یبوست می شود. 

۹- زخم را در معرض هوا قرار دهید: بخیه های واژن در زایمان طبیعی در تماس با رطوبت دیرتر خشک می شود. اگر شما هرگونه ترشحی دارید، سخت است که بتوانید زخم تان را در معرض هوا قرار دهید. در چنین‌ مواردی در موقع دراز کشیدن از یک نوار بهداشتی استفاده کنید تا هوا به زخم برسد.

۱۰- پد کتانی: دستمال کتانی خنک را که در یخچال قرار داده اید را روی موضع درد بگذارید.

۱۱- دارو درمانی: اگر درد شما غیر قابل تحمل است از داروی مسکنی که پزشکتان تجویز کرده باشد استفاده کنید. بدون مشورت با پزشک هیچگونه دارویی مصرف نکنید.

بعد از زایمان برای اطمینان از درمان مناسب زخم های پرینه به طور مرتب پزشکتان را ببینید.

پیگیری مراقبت های پس از زایمان

شش هفته پس از زایمان پزشکتان را ملاقات کنید و اگر هنوز احساس درد دارید، در آن صورت:

۰پزشک شما را معاینه می کند تا از نظر عفونت چک شوید. در صورت وجود عفونت پزشک بخیه ها را باز می کند تا عفونت خارج و زخم ترمیم شود. 

۰اگر لخته خونی هموروییدی در ناحیه مقعد وجود داشته باشد پزشک باید بخیه ها را بکشد تا خون لخته شده خارج شود.

۰ ممکن است پزشک بر اساس نوع و مقدار عفونت در بخیه ها، آنتی بیوتیک تجویز کند.

 اگر بعد از اتمام روند ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی، درد همچنان ادامه داشته و شما تب و ترشحات بدبو داشته باشید، باید بلافاصله پزشک را در جریان بگذارید. گرچه این عوارض در مادران مختلف متفاوت است، ولی روند درمان تقریبا یکسان است. شما می توانید ناراحتی ناشی از این عوارض را در خانه به خوبی مدیریت کنید. خوب است بدانید که این عوارض موقتی هستند و دیر یا زود از درد و ناراحتی خلاص و به زندگی عادی خود باز می گردید.