مشکلات تنفسی در نوزاد، از علائم تا درمان

علائم مشکلات تنفسی در نوزادان چیست؟

انحراف از الگوی تنفسی عادی می‌تواند مهمترین علائم مشکلات تنفسی نوزادان باشد. موارد زیر نشانه‌هایی است که باید برای تشخیص مشکل تنفسی در نوزاد آن‌ها را مورد بررسی قرار دهید:

• تنفس سریع: تنفس سریع‌تر از ۶۰ بار در دقیقه. ممکن است نوزاد هنگام هیجان و گریه سریع نفس بکشد، اما نه وقتی در حالت خواب یا استراحت است. اگر نوزاد همیشه سریع نفس می‌کشد، نشانه‌های بیماری نظیر تب، بی‌قراری و کولیک را مورد بررسی قرار بدهید.
• تنفس غیرمنظم با وقفه‌های طولانی: اگر نوزاد بیش از ده ثانیه نفس نکشد می‌تواند مایه نگرانی باشد. اگر وقفه بیش از ۲۰ ثانیه طول بکشد می‌تواند نشانه آپنه و خفگی باشد که انسداد تنفس به خاطر تنگ شدن مجراهای هواست و برای درمان مشکلات تنفسی در نوزاد باید به متخصص مراجعه کنید.
• التهاب سوراخ بینی: اگر نوزاد نتواند هوای کافی به مجراهای هوایش برساند، سوراخ‌های بینی دچار التهاب می‌شود یا با هر دم باد می‌شود.
• تنفس از دهان: اگر نوزاد ترجیح می‌دهد از راه دهان نفس بکشد، می‌تواند نشانه التهاب سوراخ‌های بینی یا بافت‌های لنفی به خاطر عفونت باشد. چنین عارضه‌ای می‌تواند موجب آپنه انسدادی در خواب شود که مشکلات تنفسی در نوزاد را پدید می‌آورد.
• تنفس سخت همراه با به داخل کشیدن قفسه سینه: آیا متوجه شده‌اید که نوزاد سینه‌اش را با هر نفس به داخل می‌کشد؟ احتمالا دلیل آن است که او به سختی می‌تواند هوای کافی را وارد ریه‌هایش بکند و نشانه مشکلی در تنفس است.
• سرفه و خس‌خس مداوم: سرفه و خس‌خس گاه‌گداری اشکالی ندارد اما در صورت تداوم می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات تنفسی در نوزاد باشد. سرفه و خس‌خس هنگام سرماخوردگی شایع‌تر است چرا که مخاط‌ها افزایش پیدا می‌کند و موجب انسداد ریه‌ها و دشواری تنفس می‌شود.

عوارض بالا ممکن است پس از چند دقیقه کاهش یابد اما در برخی موارد باید نوزاد را بلافاصله نزد پزشک ببرید.

چه زمانی باید نوزاد را نزد پزشک برد:

در صورت بروز موارد زیر نوازد را نزد پزشک ببرید:

• تنفس بسیار سریع: اگر تنفس آن‌قدر سریع است که تقریبا می‌توانید آن‌ را بشنوید، ممکن است تعداد آن به ۸۰ بار دقیقه رسیده باشد. چنین سرعت در تنفس را تندنفسی می‌گویند.
• خرخر کردن: خرخر گاه‌گدار اشکالی ندارد اما اگر نوزاد یا شیرخوار با هر نفس حتی در بیداری خرخر می‌کند می‌تواند نشان‌دهنده دشواری در تنفس باشد.
• سوت کشیدن نفس نوزاد: صدای سوتی که هنگام دم از نوزاد می‌شنوید و وقتی نزدیک او ایستاده‌اید قابل شنیدن است. این صدای آزاردهنده می‌تواند نشانه ناهنجاری مادرزادی در دستگاه تنفس باشد. همچنین می‌تواند نشان‌دهنده عارضه‌ای به نام لارنژومالاسی باشد که بافتی اضافه حنجره را می‌پوشاند و موجب تنفس پرصدا می‌شود. عارضه‌ای پیچیده است که ممکن است نیازمند جراحی باشد. این صدا می‌تواند به‌خاطر بیماری‌هایی نظیر آسم باشد. در تمام این موارد، هرچه درمان سریع‌تر اتفاق بیفتد، شانس بهبود نوزاد بیشتر است.
• تغییر رنگ پوست: رنگ کبود پوست اطراف نوک انگشت‌ها، گونه‌ها و لپ‌ها سیانوز است. شیرخواری که به این عارضه مبتلا شده ممکن است دچار کمبود سطح اکسیژن خون یا حتی مشکلات قلبی و نیازمند مراقبت فوری پزشکی باشد.

تشخیص و درمان بموقع برای اصلاح هرگونه مشکل تنفسی ضروری است.

درمان مشکلات تنفسی نوزادان چگونه است؟

درمان مشکل تنفسی نوزاد کاملا به تشخیص دلیل بنیادین مشکل بستگی دارد. پزشک براساس نشانه‌ها و بررسی الگوی تنفسی شرایط را بررسی خواهد کرد.

می‌توان از اقدامات درمانی زیر برای مشکل تنفسی در نوزادان استفاده کرد:

• دارو: در برخی موارد بیماری می‌تواند با داروهای خوراکی درمان شود و در موارد آسم ممکن است داروهای تنفسی تجویز شود.
• دستگاه تنفس: برخی از بیماری‌های تنفسی را می‌توان با استفاده از دستگاه تنفسی اصلاح کرد. یکی از این موارد آپنه هنگام خواب است که می‌توان آن‌ را با استفاده از ماسک صورت فشار مسیر هوای مثبت مداوم که به یک دستگاه الکترونیک متصل است و به کودک اجازه می‌دهد بصورت طبیعی نفس بکشد درمان کرد.
• جراحی: برخی مشکلات مادرزادی خاص و ناهنجاری‌های شدید سیستم تنفسی نظیر لارنژومالاسی ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد.

به منظور اطمینان از درمان بموقع مشکل تنفسی نوزاد، والدین باید الگوی تنفسی او را تحت نظر داشته باشند و گاه به گاه بررسی کنند که مشکلی وجود نداشته باشد.

 والدین چند وقت یکبار باید تنفس نوزاد خود را بررسی کنند؟

ایده‌آل این است که روزی یک یا دو بار تنفس نوزاد را بررسی کنید. شاید بهترین زمان برای این کار هنگام چرت زدن یا خواب شبانه باشد. به طریق زیر می‌توانید تنفس او را مورد بررسی قرار بدهید:

• صداهای غیرعادی را بررسی کنید: نزدیک نوزاد قرار بگیرید و به هرگونه صدای غیرعادی مانند، سوت، خس‌خس و غیره گوش بدهید. همچنین می‌توانید برای بررسی موضوع به نفس کشیدن نوازد گوش بدهید.
• لحظات ناآرامی را مورد مشاهده قرار بدهید: حواستان به نشانه‌های حرکات غیرعادی سینه باشد. بررسی کنید که سینه به درون کشیده می‌شود یا سریع‌تر از معمول حرکت می‌کند یا خیر.
• به دنبال نشانه‌های دیگر باشید: اگر نوازد تب دارد یا سرماخورده است ممکن است تنفس غیرعادی داشته باشد. می‌توانید دمای بدن او را با لمس پیشانی و ضربان قلبش را با نگه داشتن مچ دست نوزاد بررسی کنید. وارسی رنگ نوک انگشت‌ها نیز راه دیگری برای بررسی مشکلات تنفسی است.
• تغییرات در رفتار و عادات نوزاد را تحت نظر داشته باشید: برای کشف علت مشکلات تنفسی در نوزاد رفتارهای نوزاد را زیر نظر بگیرید. آیا نوزاد یا شیرخوار شما اخیرا بهانه‌گیر شده است؟ آیا احساس خواب‌آلودگی دارد و علاقه‌ای به بازی کردن نشان نمی‌دهد؟ تمام این نشانه‌ها در کنار تنفس غیرعادی می‌تواند نشانه یک مشکل باشد.

بیشتر بدانید:

1- مبتلا نشدن کودک به آسم با کنترل بیماری در بارداری

2- آپنه خواب در کودکان چه نشانه هایی دارد؟

3- مقابله با مشکلات خواب و بدخوابی در نوزادان

4- وقفه تنفسی یا آپنه خواب در کودکان چه عوارضی دارد؟