علائم اوتیسم در نوزادان چیست؟ نشانه ها و علت اوتیسم کودکان
اوتیسم نوعی اختلال رشد مغز است که درک فرد از جهان اطراف و ارتباطش با دیگران را تحت تاثیر قرار می دهد. افراد مبتلا به اوتیسم به گونه ای متفاوت می بینند، می شنوند و احساس می کنند و تا آخر عمر نیز به همین شکل باقی می مانند؛ اوتیسم یک بیماری نیست. به همین دلیل افراد مبتلا به آن این شرایط را به عنوان بخش اصلی هویت خود می شناسند.
با اینکه هیچ درمان قطعی برای اوتیسم وجود ندارد، با این حال با برخی از راهکارها و روش ها می توان توانایی یادگیری افراد مبتلا به اوتیسم را ارتقاء داد تا بتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند. اما قدم اول آن است که بدانیم علائم اوتیسم در نوزادان چیست؟ سپس می توان با روش های گوناگونی در دارو درمانی، کار درمانی و گفتار درمانی می توان تا حدودی این اختلالات را کنترل کرد.
علائم بیماری اوتیسم در نوزادان و کودکان
اوتیسم طیف وسیعی از علائم را به همراه دارد، تمام افراد اوتیسمی مشکلات جدی و یکسانی دارند. بسیاری از افراد اوتیسمی دچار ناتوانی یادگیری، مشکلات و بیماری های روانی هستند و این بدان معناست که این افراد نیازمند مراقبت بیشتری هستند. تمامی این افراد با کمک و حمایت صحیح می توانند آموزش ببینند و رشد کنند تا به شکل دلخواه خود زندگی کنند.
در طی سالیان گذشته اسامی گوناگونی برای تشخیص اوتیسم بکار رفته است، مانند اوتیسم، اختلال طیف اوتیسم، عارضه طیفی اوتیسم، اوتیسم کلاسیک، سندروم رت، اختلالات نافذ رشد، اوتیسم با بیش فعالی یا کم تحرکی، سندروم اسپرگر، اختلال در خودماندگی. گوناگونی این اسامی به دلیل روش ها و ابزارهای مختلف تشخیص اوتیسم است، چراکه علائم اوتیسم در نوزادان در هر فرد متفاوت است. با این حال نام «اختلال طیف اوتیسم» رایج تر است.
اوتیسم چقدر شایع است؟
اوتیسم بیش از حد تصور مردم شیوع دارد. تقریباً 700 هزار نفر در انگلستان دچار اوتیسم هستند، یعنی بیش از یک نفر از هر 100 نفر و طبق آمار در سال 1395 در ایران از هر 150 کودک یک نفر به اوتیسم مبتلاست. به طور معمول این اختلال به فرهنگ، ملت و پیشینه اجتماعی ارتباطی ندارد و تمامی انسان ها می توانند به آن مبتلا شوند، اگرچه در پسران بیشتر از دختران ایجاد می شود.
افراد مبتلا به بیماری اوتیسم چه ویژگی ها و مشکلاتی دارند؟
برخی از افراد اوتیسمی می گویند که احساس می کنند که جهان خطرناک و مهلک است و این مورد می تواند موجب اضطراب شدید آنها شود. افراد اوتیسمی بویژه در درک و ارتباط با افراد، تعامل با افراد خانواده، مدرسه، محیط کار و زندگی اجتماعی دچار مشکل هستند. افراد سالم بطور ذاتی می دانند که چطور با دیگران ارتباط برقرار کنند، اما افراد اوتیسمی از این توانایی برخوردار نیستند. این افراد همیشه از اینکه چرا از دیگران متفاوتند در تعجب هستند و احساس می کنند جامعه و مردم با آنها فرق دارند و نمی توانند آنها را بفهمند.
افراد اوتیسمی اغلب مانند افراد معلول بنظر می رسند. برخی از والدین کودکان اوتیسمی می گویند که بچه های دیگر فکر می کنند فرزندشان نافرمان است و حرف گوش نمی دهند و فقط بزرگسالان متوجه می شوند که آنها توانایی فهمیدن را ندارند. این افراد معمولاً دچار اختلالات دیگری هم هستند مانند، اختلال در خواب، مشکلات گوارشی، دیر به حرف افتادن، صرع، وسواس فکری و اضطراب.
روش تشخیص اوتیسم در کودکان
تشخیص علائم اوتیسم در نوزادان و کودکان معمولاً توسط یک تیم پزشکی چند تخصصی شامل متخصص گفتاردرمانی، متخصص اطفال، روانپزشک و روانشناس تشخیص داده می شود. تشخیص اوتیسم با معاینه و بررسی طولانی مدت اهمیت بسیاری دارد، زیرا به افراد اوتیسمی و خانواده، همسر، همکاران، همکلاسی ها، معلمین و دوستان شان کمک می کند تا دلیل مشکلات جدی آنها را دریابند و بدانند چگونه باید با آنها برخورد کنند. با تشخیص به موقع اوتیسم می توان به خدمات و حمایت های مورد نیاز دست یافت.
علائم اوتیسم در نوزادان از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما در تشخیص این اختلال در اوایل کودکی به مشکلات دائمی در ارتباط برقرار کردن با دیگران، تعاملات اجتماعی، اختلال رفتاری، تکرار یک حرکت، اختلال در عملکرد یا علاقه مندی ها، عملکرد محدود و معیوب در کارهای روزانه توجه می شود. در ادامه علائم و ویژگی های مربوط به کودکان اتیسمی که به شناخت بهتر این اختلال کمک می کنند را فهرست کرده ایم:
اختلال در ارتباط:
افراد مبتلا به اوتیسم در برقراری ارتباط با دیگران از نظر کلامی و زبانی دچار مشکل هستند، بسیاری از آنها درک درستی از زبان ندارند و فکر می کنند که دیگران کاملاً متوجه منظور آنها می شوند. این افراد در استفاده و فهم موارد زیر دچار اختلال هستند:
- حالات چهره
- تن صدا
- شوخی و سرزنش
برخی از افراد مبتلا به اوتیسم یا تکلم ندارند و یا تنها چند کلمه محدود را به زبان می آورند. معمولاً آنها منظور دیگران را متوجه می شوند اما خودشان نمی توانند منظور خود را بیان کنند و ممکن است با ابهام و تخیل مشکل داشته باشند. برخی از افراد اوتیسمی ترجیح می دهند برای برقراری ارتباط و بیان منظور خود از زبان اشاره یا نشانه های تصویری استفاده کنند. برخی از آنها در استفاده ازاین روش بدون تکلم بخوبی می توانند ارتباط برقرار کنند.
بعضی دیگر از افراد مبتلا به اوتیسم دارای مهارت زبانی خوبی هستند اما به سختی می توانند با ادای کلمات منظور خود را منتقل کنند، آنها گاهی جملات دیگران را تکرار می کنند. باید به فرد اوتیسمی فرصت کافی داد تا آنچه دیگران می گویند را بفهمد.
اختلال در تعاملات اجتماعی:
افراد مبتلا به اوتیسم اغلب نمی توانند احساس یا منظور و عواطف دیگران را درک کنند، این عدم توانایی، ارتباط و تعامل اجتماعی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. آنها معمولاً:
- بی احساس به نظر می رسند.
- در جمع ترجیح می دهند تنها و گوشه گیر باشند.
- در کنار دیگران راحت نیستند.
- رفتار غیرطبیعی یا نامناسب اجتماعی دارند.
افراد اوتیسمی به سختی می توانند با کسی دوست شوند، شاید برخی از آنها به دوست شدن با دیگران علاقمند باشند اما نمی دانند چطور باید این کار را انجام دهند.
رفتارهای تکراری
جهان در نظر افراد مبتلا به اوتیسم کاملاً غیرقابل پیش بینی و مکانی گیج کننده است، به همین دلیل آنها ترجیح می دهند کارهایی را تکرار کنند که هر روز انجام می دهند. بطور مثال این افراد تمایل دارند فقط از مسیری که به مدرسه می روند و یا از محل کار به خانه می آیند، تردد کنند و یا هر روز برای صبحانه غذای ثابتی را بخورند.
استفاده از روش های گذشته برای فرد اوتیسمی اهمیت بسیاری دارد، اگر روشی از نظر یک فرد اوتیسمی درست باشد، به سختی می توان او را متقاعد کرد که آن را تغییر دهد. افراد مبتلا به اوتیسم نمی توانند به راحتی تغییر را بپذیرند، اما اگر از قبل آنها را آماده کنید، می توانند بهتر با تغییرات جدید کنار بیایند.
علایق شدید
بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم تقریباً از سنین پایین دارای علایق بسیار شدیدی هستند. این علایق می توانند هر چیزی باشند، از هنر و موسیقی تا ورزش و کامپیوتر، این علایق در طول زندگی با مرور زمان تغییر می کنند. گاهی برخی از این علایق غیرعادی هستند، بطور مثال برخی از این افراد علاقه شدیدی به جمع کردن و نگهداری زباله دارند. می توان با تشویق این افراد را به بازیافت و محیط زیست علاقمند کرد.
برخی از این افراد به مطالعه، کار گروهی، کار داوطلبانه و یا کارهای بی فایده علاقمندند. افراد مبتلا به اوتیسم اغلب گزارش می دهند که دنبال کردن علایق شان در روند شادی آنها موثر است.
حساسیت حواس پنجگانه
افراد مبتلا به اوتیسم بر خلاف مردم عادی معمولاً در حس کردن صدا، لمس، مزه، بو، نور، رنگ، دما یا درد حساسیت بسیار بالا و یا بسیار پایینی دارند و نمی توانند به راحتی از موارد آزاردهنده چشم پوشی کنند. به همین دلیل دچار اضطراب یا حتی درد جسمانی می شوند و گاهی جذب نورها و اشیا در حال چرخش می شوند.
علائم اوتیسم در نوزادان و کودکان
پژوهشگران توانستند دسته ای از علائم این اختلال را در نوزادان دسته بندی کنند، تشخیص زودهنگام اوتیسم می تواند سرعت بهبودی را به اندازه چشمگیری افزایش دهد. به این علائم دقت کنید:
علائم اوتیسم در نوزادان و کودکان، تولد تا 3 ماهگی:
- به صداهای بلند واکنش نشان نمی دهد.
- حرکت اجسام را با چشم دنبال نمی کند.
- اجسام را با دست نمی گیرد.
- به اطرافیان لبخند نمی زند.
- برای برقراری ارتباط هیچ صدایی تولید نمی کند.
- به چهره های جدید توجه نمی کند.
علائم اوتیسم در نوزادان و کودکان، سه تا 7 ماهگی:
- سر خود را به سمت منبع صدا نمی چرخاند.
- هیچ علاقه ای از خود نشان نمی دهد.
- نمی خندد و جیغ نمی زند.
- نمی تواند خود را به جسم مورد نظر برساند.
- لبخند نمی زند.
- برای جلب توجه دیگران هیچ تلاش و حرکتی نمی کند.
- هیچ علاقه ای برای بازی کردن ندارد، حتی بازی دالی موشک.
علائم اوتیسم در نوزادان و کودکان، 7 تا 12 ماهگی:
- سینه خیز نمی رود.
- هیچ کلمه ای ادا نمی کند.
- هنگام ارتباط با او هیچ حرکتی مانند تکان دادن یا چرخاندن سر انجام نمی دهد.
- به اجسام یا تصاویر با دست اشاره نمی کند.
- حتی زمانیکه او را نگه داشته اید نمی تواند بایستد.
علائم اوتیسم در نوزادان و کودکان، یک سالگی تا 24 ماهگی:
- نمی تواند راه برود.
- بیشتر از 15 کلمه نمی تواند حرف بزند.
- جمله دو کلمه ای استفاده نمی کند.
- کاربرد لوازم خانگی مانند تلفن، چنگال یا قاشق را نمی داند.
- کلمات و حرکات شما را تقلید نمی کند.
- نمی تواند اسباب بازی چرخ دار را هل دهد.
- دستورالعمل های ساده را دنبال نمی کند.
- هنگام ارتباط با او، به چشمانتان نگاه نمی کند.
بیشتر بدانید:
2- زندگی از دید یک فرد مبتلا به اوتیسم (autism)
3- ابتلا به اوتیسم با رسوب سرب در دندان نوزاد
4- استرس، عامل افزایش مشکلات گوارشی در کودکان اوتیسمی!
