درمان سرفه شدید کودکان ،در منزل چه کاری می توان کرد؟
سرفه بخش مهمی از سیستم دفاعی بدن است که با دفع میکروب ها و مواد محرک مضر به پاکسازی مجاری تنفسی بدن کمک بسیار موثری می کند. سرفه ها به طور کلی به دو نوع خشک و خلط دار تقسیم می شوند. سرفه های مرطوب معمولا همراه با دفع خلط و ترشحات گلو می باشند، در حالیکه سرفه های خشک فاقد خلط و ترشحات گلو هستند. در ادامه این مقاله درمورد انواع سرفه و همچنین درمان سرفه شدید کودکان با شما گفت و گو خواهیم کرد. بنابراین اگر می خواهید بدانید که برای درمان سرفه شدید کودکان در منزل چه کاری می توان کرد، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
علت سرفه خشک در کودکان چیست؟
طیف وسیعی از عوامل از ابتلا به یک سرماخوردگی ساده تا استنشاق برخی از مواد می توانند منجر به بروز سرفه در کودکان شوند. در زیر به برخی از مهمترین این عوامل اشاره می شود:
عفونت های ویروسی
انواع عفونت های تنفسی ناشی از عوامل ویروسی به دنبال تحریک و التهاب در مجاری تنفسی می توانند منجر به بروز سرفه در فرد مبتلا شوند.
برخی از عفونت هایی که در اثر آلودگی ویروسی ایجاد شده و می توانند منجر به بروز سرفه خشک در کودکان شوند عبارتند از:
• سرماخوردگی
• آنفلوانزا
• خروسک
• ذات الریه
• برونشیولیت
این سرفه ها بسته به نوع عفونت ممکن است کاملا خشک و خشن بوده و یا با خس خس سینه همراه باشند. همچنین آنها در طول شب به دلیل وارد شدن مخاط از ناحیه بینی به حلق و در نتیجه ایجاد سوزش در گلو شدت بیشتری پیدا می کنند.
مهمترین علائمی که می توانند نشان دهنده ابتلای کودک به انواع عفونت های ویروسی باشند عبارتند از:
• تب
• گرفتگی و آبریزش بینی
• عطسه
• سردرد
• درد و کوفتگی بدن
درمان سرفه شدید کودکان، عفونت ویروسی
عفونت های ویروسی برخلاف عفونت های باکتریایی به درمان آنتی بیوتیک پاسخ نمی دهند. برعکس پروسه درمان مشتمل بر استراحت و نوشیدن مایعات کافی است.
چنانچه کودک شما بیش از 6 ماه دارد می توانید به منظور کاهش تب و تسکین درد و ناراحتی از ایبوپروفن (ادویل) و یا استامینوفن (تایلنول) استفاده کنید.
ولی از دادن آسپرین به کودک خود پرهیز کنید زیرا مصرف این دارو می تواند منجر به بروز سندرم ری در کودکان شود.
گاهی اوقات سرفه می تواند چندین هفته پس از ابتلا به عفونت ویروسی نیز همچنان در بدن باقی بماند. این سرفه اصطلاحا به سرفه پس از بهبودی موسوم است. این نوع سرفه ها معمولا به دلیل التهاب طولانی مدت و یا حساسیت در مجاری تنفسی ناشی از عفونت در بدن رخ داده و به معنای باقی ماندن ویروس در بدن نمی باشند.
سرفه های پس از بهبودی معمولا نیاز به درمان خاصی نداشته و علائم آن پس از چند هفته خود به خود از میان می روند.
سیاه سرفه
سیاه سرفه که در اصطلاح پزشکی به پرتوزیس نیز موسوم است عفونت مسری دستگاه تنفسی است که در اثر ابتلا به عوامل باکتریایی ایجاد می شود. در این بیماری زهرابه یا سموم ناشی از باکتری منجر به بروز سرفه های شدید در فرد مبتلا می شود. این سرفه های شدید با آسیب رساندن به راههای تنفسی، تورم و التهاب در این مجاری را به دنبال دارد.
کودکان مبتلا به سیاه سرفه اغلب دارای سرفه های طولانی و شدید هستند که در نتیجه باعث دشوار شدن عمل تنفس در آنها می شود. این کودکان معمولا پس از اتمام سرفه برای مقابله با احساس خفگی سعی می کنند تنفس عمیق بکشند که این کار با ایجاد صدای خس خس سینه همراه است.
از دیگر نشانه های ابتلا به سیاه سرفه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• تب خفیف
• عطسه
درمان سرفه شدید کودکان، سیاه سرفه
سیاه سرفه به خصوص در کودکان عارضه ای جدی است و در صورت ابتلا، درمان به موقع با داروهای آنتی بیوتیک ضرورت خواهد یافت.
با استفاده از واکسن سیاه سرفه می توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد.
آسم
آسم یک بیماری مزمن است که در اثر التهاب و باریک شدن مجاری تنفسی در بدن رخ داده و عمل تنفس را برای فرد دشوار می کند.
طیف وسیعی از عوامل از جمله محرکات مختلف محیطی، بیماری های تنفسی و یا ورزش می توانند منجر به بروز حملات آسم در افراد مبتلا شوند.
حمله های مکرر سرفه که ممکن است خشک و یا خلط دار باشد یکی از مهمترین علائم ابتلا به آسم در کودکان است. این سرفه ها ممکن است در طول شب و یا در حین بازی شدیدتر شوند. ضمن آنکه عمل دم و بازدم کودک معمولا با صدای خس خس سینه همراه است.
در برخی موارد ابتلا به آسم جز سرفه های مزمن هیچ گونه علائم بالینی دیگری ندارد. این عارضه در اصطلاح پزشکی "گونه سرفه ای آسم" نامیده می شود. سایر علائم ابتلا به آسم عبارتند از:
• تنگی نفس
• تنفس های کوتاه و سریع
• کاهش سطح انرژی
• درد یا سنگینی در قفسه سینه
درمان سرفه شدید کودکان، آسم
در صورت تشخیص ابتلا کودک به آسم، پزشک معالج در تنظیم یک برنامه خود مراقبتی مبنی بر کنترل آسم به شما کمک خواهد کرد. این برنامه شامل اطلاعاتی در مورد محرک های ایجاد کننده حملات آسم در کودک و همچنین چگونگی و زمان استفاده از داروها خواهد بود.
مصرف داروهای آسم در کاهش التهاب مجاری تنفسی کودک موثر است. معمولا کودک در طول پروسه درمان دو نوع دارو مصرف می کند. نوع اول دارو به هدف کنترل طولانی مدت عارضه و نوع دوم آن به منظور تسکین سریع علائم تجویز می شود.
بلع یک جسم خارجی
مشاهده مواردی از قبیل بلعیدن دکمه، مهره و یا اشیاء کوچکتر دیگر در کودکان پدیده ای غیرمعمول نیست. در این شرایط چنانچه کودک نفس عمیق بکشد ممکن است جسم خارجی وارد مجاری تنفسی و ریه شود. در مواردی نیز بلع جسم خارجی با ورود به دستگاه گوارش همراه است.
چنانچه کودک جسمی را به دهان برده و آن را ببلعد دچار سرفه های مکرر خواهد شد. ابتلا به سرفه های پیاپی در این زمان به معنای تلاش بدن به منظور بیرون راندن جسم خارجی از دهان است. این سرفه ها ممکن است همراه با صدای خس خس و یا احساس خفگی باشد.
درمان سرفه شدید کودکان، بلع جسم خارجی
در صورتی که تصور می کنید کودک یک جسم خارجی را بلعیده است باید در اولین فرصت به پزشک خود مراجعه کنید. در برخی موارد برای تشخیص و برداشتن جسم خارجی معاینه مجاری تنفسی کودک با انجام آزمایش برونکوسکوپی ضرورت خواهد یافت.
پس از برداشتن جسم خارجی از بدن، کودک تا مدتی بعد به منظور بررسی علائم عفونت و التهاب تحت نظارت دقیق پزشک قرار خواهد گرفت.
آلرژی
آلرژی یا حساسیت زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن یک ماده خارجی بی ضرر را به عنوان یک مهاجم بیگانه شناسایی کرده و به آن واکنش نشان دهد. ماده ای که باعث ایجاد واکنش آلرژیک در بدن می شود آلرژن نامیده می شود. آلرژن ها طیف وسیعی دارند که از میان آنها می توان به گرده گیاهان، موی حیوانات خانگی، برخی از غذاها و داروها اشاره کرد.
واکنش های آلرژیک در بدن منجر به آزاد شدن ماده ای موسوم به هیستامین می شود که معمولا با علائمی نظیر تنگ شدن مجاری تنفسی همراه است. سرفه های خشک و خشن که به خصوص در زمان معینی از سال آغاز شده و یا پس از قرار گرفتن در معرض ماده ای خاص رخ دهد معمولا از علائم آلرژی محسوب می شود.
سایر علائم ابتلا به آلرژی عبارتند از:
• عطسه
• خارش و آبریزش چشم
• آبریزش بینی
• راش های پوستی
درمان سرفه شدید کودکان، آلرژی
بهترین راه برای کنترل آلرژی کودک اجتناب از مواجهه با موادی است که منجر به تحریک آلرژی در او می شوند. همچنین می توانید از داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک نیز استفاده کنید. با این حال دقت کنید که دارو باید متناسب با سن و وزن کودک و همچنین مطابق با دستورالعمل های مندرج در بسته بندی محصول مصرف شود.
چنانچه به نظر می رسد کودک شما اغلب به آلرژی مبتلا می شود می توانید به یک پزشک متخصص آلرژی مراجعه کرده و با او مشورت کنید. پزشک به منظور کنترل آلرژی و کاهش این عارضه در کودک راهکارهای متعددی از جمله تنظیم برنامه های بلند مدت را به شما ارائه خواهد کرد.
محرکات محیطی
قرار گرفتن در معرض انواع محرکات محیطی می تواند باعث ایجاد التهاب گلو و به دنبال آن ابتلا به سرفه های خشک در کودکان شود.
شایع ترین محرکات محیطی که می توانند منجر به بروز سرفه شوند عبارتند از:
• دود سیگار
• دود اگزوز خودرو
• آلودگی هوا
• گرد و غبار
• قارچ
• هوای خیلی سرد یا خشک
چنانچه کودک به طور مستمر در معرض یک محرک محیطی قرار بگیرد ممکن است ابتلا به سرفه های خشک در او مزمن شود. همچنین ابتلا به آسم یا آلرژی می تواند کودک را بیش از پیش مستعد التهاب کند.
درمان سرفه شدید کودکان، محرکات محیطی
سرفه های ناشی از قرار گرفتن در معرض محرکات محیطی معمولا پس از حذف و عدم مواجهه با ماده محرک به خودی خود از میان می روند.
سرفه های سوماتیک
سرفه سوماتیک اصطلاحی است که پزشکان از آن برای اطلاق به سرفه ای استفاده می کنند که علت مشخصی نداشته و به درمان پاسخ نمی دهد. این نوع سرفه ها معمولا ناشی از یک مشکل روان شناختی است.
سرفه های سوماتیک اغلب بیش از 6 ماه به طول انجامیده و در انجام فعالیت های روزمره ایجاد اختلال می کنند.
در صورت وجود این سرفه ها در کودک و رد شدن تمام دلایل احتمالی ممکن است پزشک علت این عارضه را ابتلا به سرفه های سوماتیک تشخیص دهد. در این صورت شما احتمالا به یک روان شناس کودک و یا روانپزشک ارجاع داده خواهید شد. البته ممکن است هیپنوتیزم درمانی نیز در معالجه بیماری مفید باشد.
راهکارهایی برای درمان سرفه شدید کودکان
پی بردن به علت سرفه های خشک در کودکان در برخی موارد زمان بر است.ولی با این حال عمل به توصیه های زیر می تواند در تسکین سرفه موثر باشد.
• استنشاق هوای گرم و مرطوب: دوش حمام را باز کرده و سپس درب حمام را ببندید تا بخار به خوبی در محیط جمع شود. کودک را به مدت 20 دقیقه در حمام بنشانید تا بتواند هوای مرطوب را استنشاق کند.
• استفاده از دستگاه بخور: خشک بودن هوای منزل می تواند باعث خشک شدن مجاری تنفسی کودک شود. در این شرایط استفاده از دستگاه بخور می تواند با ایجاد رطوبت کافی در هوا در تسکین سرفه های کودک کمک موثری به شما کند.
• نوشیدن مایعات گرم: در صورت ابتلا کودک به سرفه نوشیدن مایعات گرم می تواند التهاب گلو را کاهش دهد. چنانچه کودک شما بیش از یکسال دارد می توانید کمی عسل نیز به آن بیفزایید.
• از داروهای بدون نیاز به نسخه استفاده کنید: استفاده از داروهای ضد سرفه آزاد و بدون نیاز به نسخه پزشک برای درمان سرفه شدید کودکان، فقط در کودکان بالای شش سال مجاز بوده و مصرف آنها به هیچ وجه در کودکان زیر شش سال توصیه نمی شود. همچنین دقت کنید که دوز دارو را حتما براساس دستورالعمل مندرج بر روی بسته بندی محصول مصرف کنید. چنانچه در صورت مصرف این داروها در کودکان بالاتر از 6 سال هیچ گونه تاثیری در بهبود علائم سرفه در کودک مشاهده نشد از ادامه مصرف آن خودداری کنید.
بیشتر بدانید:
2- انواع سرفه کودکان و راه های درمان آنها چیست؟
3- نخستین سرماخوردگی نوزاد پس از تولد
4- درمان حساسیت فصلی عطسه و آبریزش بینی در کودکان چگونه است؟
