شکاف کام آیا قابل درمان است و علت ایجاد شکاف کام و لب چیست؟
شکاف کام و لب که در اصطلاح عمومی به آنها کام شکری و لب شکری گفته می شود، از شایع‌ترین مشکلات هنگام تولد است که در اغلب موارد به خودی خود اتفاق میافتد ولی در مواردی به سندرم‌ها و مشکلات ژنتیکی مربوط است. شکاف کام با یا بدون شکاف لب به صورت حفره‌ای در لب بالا، کام دهان یا هر دو رخ میدهد. این عارضه زمانی اتفاق میافتد که ساختار صورت جنین در دوران بارداری به طور کامل رشد نمی‌کند.
شکاف کام قابل درمان است!
به دنیا آوردن نوزادی که شکاف کام و دهان دارد بسیار ناراحت کننده اما قابل درمان است. در بیشتر نوزادان با عمل جراحی و تعداد محدودی جای بخیه، میتوان ظاهری طبیعی را به آنها بازگرداند.
علائم شکاف کام و لب
معمولا شکاف لب و کام هنگام تولد به وضوح قابل تشخیص است و ممکن است به شکل‌های زیر ظاهر شوند:
• شکاف در لب یا کام که ممکن است یک طرف صورت یا هر دو طرف را تحت تاثیر قرار دهد.
• شکاف در لب که به صورت یک فرو رفتگی کوچک روی لب است یا از لب به سمت لثه و کام بالا به طرف بینی امتداد پیدا می‌کند.
• شکاف در کام بالا که تاثیری در ظاهر صورت ندارد.
در موارد نادر، شکاف در ماهیچههای نرمکام (که به شکاف زیرمخاطی نرمکام معروف است) به وجود میآید. که پشت دهان است و توسط جداره دهان پوشیده شده است. این نوع شکاف معمولا هنگام تولد تشخیص داده نمیشود و هنگامی مشخص میشود که نشانههای این عارضه بروز کند. علائم شکاف زیرمخاطی کام نرم شامل موارد زیر است:
• اختلال در غذا خوردن
• اختلال در بلع و بیرون آمدن مایعات و مواد غذایی از بینی
• صدایی که از بینی بیرون میآید (صدای تو دماغی)
چه زمان باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اغلب مشکل شکاف دهان و کام در بدو تولد قابل تشخیص است و پزشک والدین را در مورد درمان آن راهنمایی خواهد کرد. اگر نوزاد نشانه‌هایی از مشکل زیر مخاطی نرمکام داشته باشد، از پزشک وقت بگیرید و از او مشورت بخواهید.
علت ایجاد شکاف کام و لب در نوزادان چیست؟
شکاف کام و شکاف لب هنگامی رخ میدهد که بافت صورت و دهان جنین به درستی پیوند نمیخورد. به طور طبیعی پیوند بافت دهان و کام در ماه دوم و سوم بارداری اتفاق میافتد. در برخی از نوزادان که به عارضه شکاف لب و کام مبتلا هستند، این بهمپیوستگی اتفاق نمیافتد یا نیمه کاره میماند و باعث میشود شکافی روی صورت برجای بگذارد.
محققان بر این باورند که اغلب موارد شکاف دهان و کام تحت تاثیر عوامل محیطی یا ژنتیک رخ می‌دهند. در بسیاری از نوزادان دلیل اصلی کشف نخواهد شد.مادر یا پدر ممکن است به تنهایی یا هردو ناقل این ژن باشند. در برخی موارد جنین ژنی را به ارث می‌برد که مستعد ایجاد شکاف در دهان یا کام است و سپس محرکی بیرونی باعث به وجود آمدن آن عارضه میشود.
عوامل خطر لب شکری و کام شکری
بسیاری عوامل ممکن است احتمال شکاف دهان یا کام را در نوزادان بالا ببرد این عوامل شامل موارد زیر است:
• سابقه خانوادگی: احتمال بیشتری وجود دارد که کودکان والدینی که در خانواده سابقه شکاف دهان یا کام دارند، با این مشکل مواجه شوند.
• قرار گرفتن در مجاورت موادی خاص در طول دوران بارداری: احتمال بروز شکاف دهان و کام در بانوانی که در دوران بارداری سیگار می‌کشند، الکل مصرف می‌کنند یا داروهایی خاص مصرف می‌کنند بیشتر است.
• ابتلا به دیابت: شواهدی موجود است که نشان میدهد در بانوانی که قبل از بارداری دیابت داشته‌اند، احتمال بیشتری وجود دارد که کودکان آنها با شکاف لب به تنهایی یا به‌همراه شکاف کام به دنیا آورند.
• چاقی در هنگام بارداری: دلایل بسیاری وجود دارد که نوزادان مادران چاق، بیشتر در معرض خطر ابتلا به شکاف کام و دهان قرار گیرند.
لازم به ذکر است احتمال شکاف دهان بدون شکاف کام در مردها بیشتر است و همچنین شکاف کام بدون شکاف دهان در خانم‌ها بیشتر است.
شکاف کام چه عوارضی دارد؟
شدت عارضه تعیین کننده میزان مشکلات احتمالی است. کودکان مبتلا به شکاف دهان، چه همراه با شکاف کام باشد یا نباشد، برحسب شدت و نوع شکاف با چالش‌های متفاوتی روبرو خواهند شد.
• اختلال در غذا خوردن: یکی از بزرگترین نگرانی‌ها بلافاصله بعد از تولد، شیر خوردن است. هرچند کودکان مبتلا به شکاف لب می‌توانند به راحتی شیر بخورند، اما شکاف کام مکیدن را برای آنها مشکل خواهد کرد.
• عفونت گوش و از دست دادن شنوایی: کودکان مبتلا به شکاف کام بیشتر در خطر ابتلا به عفونت گوش میانی و از دست دادن شنوایی خواهند بود.
• مشکلات دندان: اگر شکاف کام تا لثه بالا امتداد پیدا کند ممکن است در رشد دندان‌ها اختلال ایجاد شود.
• اختلال در تکلم: از آنجاکه کام در شکل‌دهی به صداها نقش مهمی دارد، شکاف در کام می‌تواند در امر تکلم اشکال ایجاد کند و صدای تولید شده از بینی بیرون بیاید (صدای تو دماغی).
• چالش‌های پیش‌روی کودکان با مشکل شکاف دهان و کام: کودکان مبتلا به شکاف لب و کام ممکن است به‌خاطر تفاوت‌های چهره و تشویش مراقبت‌های پزشکی شدید، با مشکلات فراوان اجتماعی، احساسی و رفتاری مواجه شوند.
چگونه از شکام کام نوزاد پیشگیری کنیم؟
پس از به دنیا آوردن نوزاد مبتلا به شکاف لب و کام، ممکن است برای فرزند بعدی خود نیز دچار نگرانی شوید. با این‌که پیشگیری خاصی برای این عارضه وجود ندارد، ولی این موارد آگاهی شما را افزایش میدهد و خطر را کاهش میدهد:
• مشاوره ژنتیک را در نظر بگیرید: اگر در خانواده سابقه این بیماری وجود دارد، حتما قبل از باردار شدن با پزشک مشورت کنید. پزشک شما را به متخصص ژنتیک معرفی می‌کند تا خطر ابتلای کودک را به حداقل برساند.
• از ویتامین‌های دوران بارداری استفاده کنید: اگر تصمیم گرفته‌اید بچه‌دار شوید، از پزشک خود در مورد ویتامین‌های دوران بارداری بپرسید.
• از مصرف سیگار یا الکل پرهیز کنید: برای جلوگیری از بروز شکاف کام در نوزاد، مصرف سیگار و الکل را در دوران بارداری کنار بگذارید زیرا خطر مشکلات تولد را بالا می‌برد.
بیشتر بدانید:
1- همه چیز درمورد نوزادان لب شکری و کام شکری
2- بهترین زمان آنومالی اسکن چه زمانیست و چه چیزی را نشان می دهد
3- سونوگرافی آنومالی جنین، چه مشکلاتی را نشان می دهد؟
4- اسید فولیک در بارداری ومنابع غذایی حاوی این ماده مغذی کدامند؟
