چگونه باپرخاشگری کودکان مقابله کنیم و چرا فرزند من پرخاشگره؟
پرخاشگری کودکان یکی از چالش های پیش روی برخی مادران و پدران است که دست و پنجه نرم کردن با آن ممکن است بسیار دشوار باشد و حتی در برخی محیط ها ممکن است سبب خجالت و شرمندگی والدین شود. اما نگران نباشید، این مساله نیز قابل حل است، البته اگر روش حل آن را بدانید! در این متن همه چیز را درمورد پرخاشگری کودکان برای شما شرح می دهیم.
چرا فرزند من پرخاشگر است؟
این فقط یک مرحله طبیعی است. این که فرزند شما در مرحله پیش دبستانی کودکان دیگر را کتک بزند ،گاز بگیرد یا لگد بزند بسیار ناراحت کننده است، اما به احتمال زیاد رفتار وی به موقع بهبود مییابد و تنها باید کمی بزرگتر شود. شما می‌توانید با آگاهی از آنچه احتمالاً عصبانیت او را ایجاد میکند به او کمک کنید. احتمالاً زمانی که فرزند شما خسته است یا احساس گرسنگی و تشنگی میکند و یا کلاً بدخلق باشد رفتار پرخاشگرانه دارد. برای مثال ممکن است متوجه شوید که او در پایان یک زمان طولانی خرید در فروشگاه یا درست قبل از نهار بدخلق و خشن می‌شود و پرخاشگری کودکان با والدین بروز می کند. اطمینان حاصل کنید که کودک شما هنگام گرسنه شدن غذا بخورد و هنگام خستگی استراحت کند. در صورت امکان شما همچنین بهتر است از مکان‌ها و موقعیتهایی که آرامش کودک‌تان را مختل میکند دوری کنید. ممکن است قرار گرفتن کودک در یک وضعیت ناآشنا مثل مهد کودک یا احساس ناراحتی و بی حوصلگی منجر به رفتار پرخاشگرانه در وی می‌شود. اگر او نتواند کلماتی را برای بیان احساسات عمیق خود پیدا کند ممکن است عمل پرخاشگرانه داشته باشد. در برخی موارد پرخاشگری می‌تواند وسیله‌ای برای جلب توجه باشد. اگر فرزند شما هنگام عمل خشونت آمیز واکنش زیادی از شما دریافت کند، به زودی یاد خواهد گرفت که این یک روش خوب برای جلب توجه شما است. تقریباً همه کودکان هر از گاهی به طور تهاجمی عمل میکنند و بعضی از آنها مراحل طولانیتر پرخاشگری را طی میکنند. پرخاشگری فرزند شما با کسب مهارتهای اجتماعی و کلامی او به احتمال زیاد کاهش مییابد.
چگونه باید با پرخاشگری کودکان مقابله کنیم؟
بگذارید فرزند شما فوراً بداند که رفتار او غیرقابل قبول است. اگر او کودک دیگری را کتک بزند، وی را از آن موقعیت خارج کنید تا آرام شود. کنار او بنشینید یا او را در مکانی امن بگذارید تا آرامش پیدا کند. این مرحله ممکن است فقط چند دقیقه طول بکشد. دور کردن فرزندتان از موقعیتهایی که رفتار پرخاشگرانه نشان میدهد به او کمک میکند تا ببیند که رفتار وی عواقب دارد. این نشان میدهد که اگر به کسی آسیب بزند یا کسی را گاز بگیرد بازی با دوستانش را از دست میدهد.
هرگز در مقابل کتک زدن او را کتک نزنید: ممکن است شما نیز بخواهید رفتاری مشابه کودک با او داشته باشید، یعنی سر او فریاد بکشید یا او را سیلی بزنید. اما این به او یاد نمی‌دهد که آرام باشد. بالعکس این احساس را به او میدهد که می‌تواند در مقابل چیزهایی که دوست ندارد واکنش پرخاشگرانه داشته باشد. همچنین به او یاد میدهد که هر بار این رفتار تهاجمی را نشان دهد می‌تواند به میزان زیادی توجه شما را جلب کند. ممکن است احساس عصبانیت و شرمندگی داشته باشید، بنابراین به خودتان یک دقیقه فرصت دهید و در صورت نیاز چند نفس عمیق بکشید. سپس با پاسخ دادن به رفتارهای خشونت آمیز او با آرامش، یک الگوی خوب برای او بسازید.به او نشان دهید که چگونه عمل کند.
به فرزندتان اجازه دهید ببیند که چگونه شما ناراحتی خود را با روشی آرام و خونسردانه کنترل و مدیریت می‌کنید. به عنوان مثال می‌توانید بگویید "آه من نمی‌توانم بلوز مورد علاقه خودم را پیدا کنم، این خیلی ناراحت کننده است! من واقعاً دوست داشتم امروز آن را بپوشم. اما به نظر می‌رسد که باید یک لباس دیگر را به جای آن بپوشم."
برای رفع پرخاشگری کودکان ثابت قدم باشید
سعی کنید به روشی قابل پیش‌بینی به رفتارهای پرخاشگرانه پاسخ دهید. این به فرزند شما ایده واضحی میدهد که چه چیزی از او انتظار می‌رود و درک او از نحوه رفتار را برایش راحت‌تر میکند.
از وضع کردن یک مجموعه قوانین برای خانه و بازی و تفریح خودداری کنید. این می‌تواند فرزند شما را گیج کند و باعث شود او فکر کند که همیشه مجبور نیست هنگام بازی با شما رفتار مطلوبی داشته باشد.
برای رفع پرخاشگری کودکان، در مورد احساسات فرزندتان صحبت کنید
هنگامی که فرزند شما آرام شد، وقت آن است که به آرامی و با مهربانی درباره وضعیت او صحبت کنید. از او بپرسید که آیا او می‌تواند توضیح دهد که چه چیزی باعث برافروخته شدن او شده است. توضیح دهید که طبیعی است که گاهی اوقات احساس عصبانیت کند، اما هُل دادن، کتک و لگد زدن و آسیب به دیگران در هنگام بروز این احساس روشی قابل قبول نیست. با کمک هم شما می‌توانید راه‌های بهتری برای فرزند خود جهت مقابله با احساسات پرخاشگرانه پیدا کنید، مانند یافتن یک فرد بزرگسال برای کمک در هنگام بروز عصبانیت. شمارش تا ۱۰، نفس عمیق کشیدن یا دور شدن از موقعیت برای یک یا دو دقیقه. به او بگویید که گاهی اوقات فقط به زبان آوردن احساس او می‌تواند مفید باشد. برای مثال به جای رفتار پرخاشگرانه او می‌تواند بگوید "من از اینکه تو مداد رنگی بنفش را برداشته‌ای عصبانی هستم." اگر فرزند شما تمایلی به صحبت درباره حادثه نداشته باشد یا هنوز کلمات را برای توضیح آن پیدا نکرده است بهتر است او را مجبور نکنید. درعوض می‌توانید بی سر و صدا کنار هم بنشینید و کتابی بخوانید که با احساس ناراحتی و یا عصبانیت مرتبط باشد. می‌توانید کتاب "من عصبانی هستم" اثر برایان موزس را انتخاب کنید.
تقویت احساس مسئولیت در از بین بردن پرخاشگری کودکان بسیار موثر است
اگر فرزند شما چیزی را به هم می‌ریزد یا بازی دیگران را خراب می کند، بگذارید بداند که خودش باید آن را درست کند. برای مثال او باید اسباب‌بازی‌هایی که بر زمین ریخته بردارد، یا قطعات پازل را که برداشته سرجای خود بگذارد. برای او توضیح دهید که این یک مجازات نیست، بلکه این گونه است که وقتی کار اشتباهی کردیم باید آن را درست کنیم. فرزندتان را تشویق کنید تا عذرخواهی کند. به او بگویید که این امر برای شخصی که صدمه دیده است تفاوت بزرگی ایجاد میکند و همچنین به خود او کمک میکند تا نسبت به این واقعه احساس بهتری داشته باشد. به فرزندتان کمک کنید تا احساسات دیگران را تشخیص دهد، مثلاً: "متاسفم که عروسکت را گرفتم و باعث ناراحتی تو شدم." توضیح دهید که مهم است که هنگام عذرخواهی لحن صمیمانه داشته باشد، اما تا زمانی که کودک شما بزرگتر نشده انتظار یک عذرخواهی کامل را نداشته باشید.
برای مقابله با پرخاشگری کودکان زمان تماشای تلویزیون را محدود کنید
برخی از مطالعات نشان میدهند کودکانی که زمان زیادی را صرف تماشای تلویزیون میکنند نسبت به کسانی که وقت کمتری را صرف میکنند پرخاشگرتر هستند. هنوز دقیقا مشخص نیست که تماشای تلویزیون و بازیهای تصویری چه میزان بر روی رفتار تاثیر میگذارد. اما توجه داشته باشید که کودک شما چه مدت از وقت خود را مقابل تلویزیون، تلفن همراه یا رایانه میگذراند. شما ممکن است بتوانید یک الگو بین زمان استفاده از ابزار تصویری و پرخاشگری او مشاهده کنید.
برای رفع پرخاشگری کودکان، با وارد کردن او به بازیهای فعالانه او را از صفحه نمایش دور کنید. هر نوع فعالیتی اعم از بازی قایم باشک در داخل خانه یا توپ بازی در بیرون از خانه به او کمک میکند انرژی‌های اضافی را مصرف کند. کودکان زیر پنج سال به حداقل ۳ ساعت فعالیت بدنی در روز نیاز دارند. وقتی به فرزندتان اجازه می‌دهید تلویزیون تماشا کند یا با بازی رایانه‌ای خود را سرگرم کند، برنامه‌ها یا بازی‌هایی را انتخاب کنید که برای گروه سنی او طراحی شده باشند و ریتم تند نداشته باشند. بهترین راه برای اطمینان از این امر، گفتگو کردن در مورد آنچه او می‌بیند است. اگر چیزی که دوست ندارید در یک فیلم یا بازی اتفاق بیفتد با او در مورد آن گفتگو کنید. مثال، "دیدی که چگونه آن دختر دوست خود را هل داد تا بتواند چیزی که می‌خواهد را به دست آورد؟ این کار خوبی نبود درست است؟"
رفتار آرام را تحسین کنید
همانطور که هنگام عمل پرخاشگرانه رفتار فرزندتان را تصحیح می‌کنید مهم است که او را هنگامی که مهربانانه و آرام رفتار میکند نیز تحسین کنید. وقتی با صبر و حوصله در صف منتظر نوبت می‌ماند یا نوبت خود را به کودکی که منتظر بوده است میدهد از او تشکر کنید و به او بگویید که چقدر به او افتخار می‌کنید و در مورد دلیل آن واضح توضیح دهید: "تو خیلی مهربان هستی که اجازه دادی اول دوستت بازی کند."
چه موقع باید نگران پرخاشگری کودکان باشیم؟
احتمالاً پرخاشگری فرزند شما با بزرگتر شدن او خود به خود و بدون نیاز به کمک اضافی متوقف خواهد شد. اما اگر نگران هستید همیشه می‌توانید با پزشک صحبت کنید. آنها می‌توانند راه‌های بیشتری برای کمک به فرزند شما در مدیریت خشم و عصبانیت ارائه دهند. گاهی اوقات پرخاشگری ممکن است نشانه مشکل یادگیری تشخیص داده نشده یا یک مسئله عاطفی باشد. اگر فرزند شما رفتار پرخاشگرانه زیر را داشته باشد بهتر است با پزشک خود صحبت کنید:
• هر روز یا بیشتر روزها اتفاق بیفتد.
• شدید است و می‌تواند به او، دیگران، حیوانات اهلی و اموال آسیب برساند.
• بر مهد کودک، خانواده و فعالیت‌های اجتماعی او تاثیر میگذارد.
• با بزرگ شدن بیشتر و شدیدتر می‌شود.
• شامل پرخاشگری نسبت به خودش باشد، مثل سیلی زدن یا آسیب وارد کردن به خود یا منفی صحبت کردن در مورد خودش.
اگر پزشک در مورد رفتار فرزندتان نگرانی دارد می‌تواند شما را برای مشاوره یا گرفتن کمک‌های روانشناسی برای رفع پرخاشگری کودکان ارجاع دهد. یک درمانگر آموزش دیده کودک می‌تواند به شما کمک کند که بفهمید چرا کودک چنین رفتاری دارد و توصیه‌های بسیاری برای مدیریت این رفتار به شما میدهد. با گذشت زمان و عشق و پشتیبانی فراوان از طرف شما احتمال دارد که فرزند شما رفتار و تمایلات تهاجمی را ترک کند.
بیشتر بدانید:
1- تاثیر رنگ اتاق بر رفتار کودکان
2- پدیده خشونت گرایی و رفتار قلدری در کودکان
3- فرزند هنجار شکن، نتیجه دود کردن سیگار در بارداری
4- درمان پرخاشگری کودکان یک تا سه ساله، زدن و گاز گرفتن
