لوپوس در بارداری ، علائم بیماری لوپوس در بارداری چیست؟
امروزه به کمک پیشرفت های بسیار زیادی که در علم زنان و زایمان رخ داده است، تعداد بسیار زیادی از مادران، حتی افرادی که دچار بیماری های خاصی همچون لوپوس هستند نیز می توانند طعم شیرین مادر و پدر شدن را بچشند. در حقیقت اگر دچار لوپوس هستید نیز می توانید فرزند سالمی را به دنیا بیاورید به شرط آنکه به دقت قبل و در تمام طول بارداری تحت نظر متخصص باشید. در ادامه این مقاله همه چیز را درمورد لوپوس در بارداری برای شما شرح می دهیم.
بیماری لوپوس در بارداری چیست؟
لوپوس شانس بارداری را کاهش نمی دهد. اگرچه کمتر از 50٪ از بارداری ها در خانم های مبتلا به لوپوس با عوارض جانبی همراه هستند، تمام بارداری های همراه با لوپوس پرخطر تلقی می شوند. لوپوس با افزایش خطر سقط جنین، زایمان زودرس و پره اکلامپسی و همچنین مشکلات قلبی در نوزاد، بارداری را پیچیده تر می کند. اگر مبتلا به لوپوس و باردار هستید، برای اطمینان از بارداری ایمن و سالم موارد زیر را در نظر داشته باشید.
علائم بیماری لوپوس در بارداری
نشانه های بیماری لوپوس بارداری طیف وسیعی از علائم را در بر می گیرد و عبارتند از:
• خستگی
• کاهش اشتها و کاهش وزن
• درد یا تورم در مفاصل و ماهیچه ها
• تورم در پاها یا دور چشم
• تورم غدد درون ریز یا غدد لنفاوی
• بثورات پوستی به دلیل خونریزی در زیر پوست
• زخمها و آفت های دهانی
• حساسیت به نورخورشید
• تب
• سردرد
• درد قفسه سینه هنگام نفس عمیق
• ریزش مو غیرمعمول
• رنگ پریدگی و کبودی انگشتان دست و پا در اثر سرما و استرس (پدیده رینود)
• آرتروز
لوپوس به روش های مختلفی روی افراد تأثیر می گذارد. علائم ممکن است در بسیاری از نقاط بدن بروز کند.
لوپوس در بارداری می تواند روی سیستم های زیر تأثیر بگذارد:
کلیه ها: التهاب کلیه ها (نفریت) دفع مواد زاید و سایر سموم را برای بدن دشوار می سازد. یک سوم افراد مبتلا به لوپوس به بیماری های کلیوی دچار می شوند.
ریه ها: بعضی از افراد به پلورزی یا التهاب پرده جنب مبتلا می شوند که به خصوص هنگام تنفس در قفسه سینه ایجاد درد می کند. پرده جنب یک غشای نازک دولایه است که سطح ریه‌ها و محوطه قفسه سینه را می پوشاند. احتمال بروز ذات الریه نیز وجود دارد. ذات الریه یا سینه پهلو وضعیت التهابی ریه را گویند که عمدتاً کیسه‌های میکروسکوپی هوا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری معمولاً در اثر عفونت ناشی از ویروس یا باکتری و گاهی نیز در اثر سایر میکروارگانیسم‌ها، برخی داروها و شرایط دیگر مانند بیماری خودایمنی رخ می‌دهد. در این بیماری، کیسه‌های هوایی متورم و درون آن از مایعات پر می‌شود، در نتیجه اکسیژن رسانی کمتر شده و تبادلات گازی کاهش می‌یابد.
سیستم عصبی مرکزی: لوپوس در برخی مواقع بر مغز یا سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد. در این صورت علائمی چون سردرد، سرگیجه، افسردگی، اختلال در حافظه، مشکلات بینایی، تشنج، سکته مغزی یا تغییر در رفتار مشاهده می شود.
رگ های خونی: واسکولیت یا التهاب رگ های خونی نیز در اثر لوپوس ایجاد می شود و می تواند بر گردش خون تأثیر بگذارد.
خون: لوپوس می تواند موجب کم خونی، لکوپنی یا ترومبوسیتوپنی شود. لکوپنی کاهش تعداد گلبول های سفید و ترومبوسیتوپنی کاهش تعداد پلاکت های خون است که به لخته شدن خون کمک می کند.
قلب: اگر التهاب بر قلب تأثیر بگذارد منجر به بروز میوکاردیت و اندوکاردیت می شود. التهاب بر غشای اطراف قلب نیز اثر گذاشته و باعث پریکاردیت شود که با درد قفسه سینه یا علائم دیگر همراه است. اندوکاردیت به دریچه های قلب نیز آسیب رسانده و سطح دریچه را ضخیم می کند. ضخیم شدن و رشد دریچه ها سوفل قلب ایجاد می نماید. سوفل قلب صداهای غیرمعمول قلب است.
مراقبت های لوپوس قبل از بارداری:
• برای مراقبت از بیمار مبتلا به لوپوس در بارداری باید تیم پزشکی متشکل از روماتولوژیست یعنی پزشک متخصص در بیماری هایی مانند لوپوس، پریناتولوژیست یا متخصص زایمان های پرخطر و متخصص قلب و عروق تشکیل شود.
متخصصان (لری ماتسوموتو، پزشک متخصص مادر و جنین در مرکز مشاوره پریناتال آتلانتا) می گویند: "مشاوره پیش از بارداری به مادران مبتلا به لوپوس فرصت می دهد تا به منظور ارزیابی خطرات احتمالی ناشی از لوپوس درباره سلامت فردی خود با پزشک گفتگو کنند."همه مادران شرایطی یکسانی ندارند بنابراین باید وضعیت بارداری خود را با توجه به شرایط لوپوس مورد بررسی قرار دهند".
در برخی موارد لازم است درمان عوارض لوپوس در بارداری از همان اوایل بارداری آغاز شود. این روشهای درمانی خطرات ناشی از عوارض را خنثی می کند و برای حصول نتیجه بهتر باید طی چند هفته اول بارداری شروع شوند. خطر عوارض در صورت عود بیماری لوپوس بیشتر است و لذا بیمار باید تحت کنترل و نظر پزشک باشد.
• حد خطر عوارض بارداری برای هر مادر باید مشخص شود: انواع لوپوس با یکدیگر فرق دارند. ظاهراً لوپوس خطر سقط جنین را در سه ماهه اول بارداری افزایش نمی دهد. اما مادران مبتلا به لوپوس در بارداری به دلیل داشتن آنتی بادی های ضد فسفولیپید و ضد کاردیولیپین بیشتر در معرض خطر سقط جنین در اواخر بارداری یا حتی مرده زایی هستند. حدود 33٪ از مادران مبتلا به لوپوس این آنتی بادی ها را دارند که خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد. پزشک برای بررسی وجود آنتی بادی ها، آزمایش های خون خاصی تجویز خواهد کرد.
با وجود لخته خون در جفت، تامین مواد غذایی و اکسیژن جنین به مخاطره افتاده و رشد جنین کند می شود. اگر خطر لخته شدن خون افزایش یابد، پزشک داروی رقیق کننده خون مانند آسپرین با دوز کم یا هپارین تجویز می کند. همچنین ممکن است برای آنتی بادی های سایر بیماریهای خودایمنی مانند آنتی بادی Ro /SSA و La / SSB نیز غربالگری انجام شود. این آنتی بادی ها برای نوزادان مبتلا به انسداد مادرزادی قلب خطر بیشتری دارند.
آسیب کلیه یا کبد ناشی از لوپوس در بارداری احتمال بروز عوارض را افزایش می دهد. بارداری فشار بیشتری به اندامهای آسیب دیده وارد می کند. متخصصان معتقدند نگرانی در مورد مادران مبتلا به لوپوس که با بیماری های کلیوی مواجه هستند، بیشتر است. مشکلات بارداری بر کلیه ها نیز اثر گذاشته و آسیب های جبران ناپذیری به همراه آورد.
داروهای لوپوس در بارداری
برای محافظت از بارداری، داروهای لوپوس را تغییر دهید: پزشک می تواند در خصوص یک روش درمانی بی خطر برای جنین، تصمیم گیری کند. هیدروکسی کلروکین با نام تجاری پلاکونیل و پردنیزون در دوران بارداری بی خطر تلقی می شوند. متوترکسات و سیکلوفسفامید (سیتوکسان) نباید در بارداری مورد مصرف قرار بگیرند بلکه حداقل یک ماه قبل از بارداری باید قطع شوند. پزشک در مورد مزایا و مضرات دارو راهنمایی های لازم را ارائه خواهد کرد.
• برای بارداری خود برنامه ریزی کنید: برنامه ریزی برای بارداری همیشه آسان نیست مادر در شرایط بیماری باید بعد از ارزیابی های دقیق سلامت، باردار شود. بارداری باید در دوران بهبود یا کاهش فعالیت بیماری رخ دهد. در این صورت، عوارض به مراتب کمتر خواهد بود.
پس از بارداری:
مرتب به پزشک مراجعه کنید. ویزیت های مکرر پزشک می تواند به شناسایی ناهنجاری ها کمک و وضعیت رشد جنین را پایش کند و بابت نگرانی های مادر به او اطمینان دهد. حدود 25٪ بارداری های همراه با لوپوس منجر به تولد زودرس نوزاد خواهد شد. بین 20 تا 30 درصد مادران مبتلا به لوپوس در بارداری پره اکلامپسی را تجربه می کنند. پره اکلامپسی افزایش ناگهانی فشار خون و دفع پروتئین در ادرار است که منجر به تورم در بافت بدن می شود و به درمان فوری نیاز دارد. پره اکلامپسی با زایمان بهبود می یابد. بنابراین مراجعه به پزشک اغلب از اهمیت بالایی برخوردار است. پزشک می تواند از طریق سونوگرافی که روشی بی ضرر برای مادر و جنین است رشد جنین را کنترل کند.
عود بیماری لوپوس پس از بارداری
مراقب علائم عود بیماری لوپوس باشید. مطالعات اخیر نشان می دهد که لوپوس در بارداری به ندرت عود می کند. در حقیقت، در بسیاری موارد علائم لوپوس در دوران بارداری فروکش می کند. اگر شش ماه بعد از بهبود علائم باردار شدید، احتمال عود بیماری به مراتب کمتر از شرایطی است که در حین فعال بودن بیماری، بارداری رخ دهد. علائم عود بیماری لوپوس مانند تورم مفاصل، تجمع مایع، بثورات پوستی و تغییرات مو شبیه به علائم بارداری است، بنابراین باید برای تفکیک این دو از یکدیگر با پزشک مشورت کنید.
رهایی از خستگی های لوپوس را بر خود آسان کنید. بارداری سختی هایی برای مادر به همراه دارد و لوپوس نیز بر دشواری این روزها می افزاید. استراحت کافی بسیار مهم است. مادران مبتلا به لوپوس نباید در دوران بارداری، بیش از حد اضافه وزن داشته باشند، بنابراین باید از رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنند. اگر درد یا خستگی دارید، برنامه غذایی، فعالیت های روزانه و روال عادی زندگی خود را اصلاح کنید.
زایمان زودرس ناشی از لوپوس در بارداری
برای زایمان زودرس آماده باشید: حدود 50 درصد مادران مبتلا به لوپوس زایمان زودرس دارند و این یکی از عوارض بیماری است. بیمارستانی را برای زایمان برگزینید که بخش تخصصی مراقب از نوزادان و ان آی سی یو فعال داشته باشد. به دلیل برخی پیامدهای زایمان زودرس و خطراتی که برای نوزاد دارد، برخورداری از بخش مراقبت های ویژه با امکانات تخصصی بسیار مهم است.
مطالعه بیشتر:
2- کم خونی ناشی از التهاب یا کم خونی ناشی از بیماری های مزمن
3- نشانه ها و علت بروز سندرم نفروتیک چیست و چگونه درمان می شود؟
4- بارداری مبتلایان لوپوس و دارای ESR ، زایمان طبیعی ممکن است؟ ؟
