بی حسی انگشتان در بارداری به چه علت است؟
استرس ها و فشارهای وارد شده بر بدن یک زن در دوران بارداری بسیار قابل توجه بوده و از عوامل و منابع مختلفی ناشی می شوند.بسیاری از بانوان از بی حسی انگشتان در بارداری شکایت دارند. نوسانات هورمون ها در این دوران باعث می شود که جسم و ذهن یک خانم برای آماده سازی بدن در راستای به دنیا آوردن نوزاد با دقت هرچه بیشتر و همچنین مراقبت از نوزاد نحیف تازه متولد شده، متفاوت تر از حالت طبیعی عمل کنند. زنان همچنین به دلیل رشد جنین در درون رحم و همچنین تحت فشار قرار گرفتن از نظر جسمی ناشی از تغییر در توزیع وزن بدن، تغییرات فیزیکی گسترده و متنوعی را تجربه می کنند. روی هم رفته، این تغییرات می تواند منجر به بروز علائم مختلفی از جمله بی حس شدن سر انگشتان در بارداری شود. علامتی که برای مادران خصوصا مادران بی تجربه بسیار دلهره آور و نگران کننده است.
بی حسی انگشتان در بارداری
بسیاری از فرآیندها می توانند سبب ایجاد بی حسی در اندام ها شوند، اما به طور کلی، بی حسی و سوزن سوزن شدن اندام ها نشانه هایی از اختلال در توانایی عصب در احساس کردن و گزارش احساس از اندام ها به مغز است. سایت علمی مایوکلینیک در این مورد توضیح می دهد که به عنوان مثال، احساس آشنای"به خواب رفتن" یک دست یا بازو که احتمالا همه ما حداقل برای یک بار آن را تجربه کرده ایم، به دلیل کاهش جریان خون رخ داده که توانایی اعصاب موجود در دست را برای ارسال سیگنال ها به مغز محدود می کند.
دلایل هورمونی بی حسی سر انگشتان در بارداری
یکی از دلایل عمده بی حسی یا سوزن سوزن شدن انگشتان در دوران بارداری، هورمون ها هستند. دکتر ریموند پولیاکین در کتاب خود به نام "آنچه که فکرش را نمی کردید از متخصص زنان و زایمان بپرسید"، خاطر نشان می کند که هورمون ریلکسین که در اواخر بارداری برای گشاد شدن و نرم شدن ورودی لگن ترشح می شود، باعث شل شدن سایر مفاصل نیز خواهد شد. با تحت فشار قرار گرفتن اعصاب در شانه ها و بازوها در پی این اتفاق، بی حسی در اندام ها رخ خواهد داد. به علاوه، هورمون های بارداری در اوایل دوران حاملگی با احتباس آب در بدن زنان شده سبب تورم تونل کارپال و تحت فشار قرار گرفتن مسیری که از طریق آن اعصاب به مچ دست می رسند شده و در نتیجه انگشتان دست بی حس خواهند شد.
دلایل فیزیکی بی حس شدن انگشتان در بارداری
با این وجود این فقط هورمون ها نیستند که باعث بروز تغییراتی در بدن یک زن در دوران بارداری می شوند. همانطور که جنین در درون رحم رشد می کند، فشار و استرس زیادی در قسمت جلوی بدن مادر ایجاد شده و ستون فقرات او از پایین کمر به سمت جلو کشیده می شود. این اتفاق وضعیت بدن را تحت تأثیر قرار داده و به علاوه ممکن است عضلات پشت و گردن را از تراز طبیعی خود خارج کند، که چنین شرایطی به نوبه خود بر گردن و شانه های مادر باردار اثرگذار خواهد بود. بر اساس یادداشت های دکتر پولیاکین، بی حسی در اعصاب و انگشتان می تواند در اثر تغییرات وضعیتی بدن ایجاد شود.
برای پیشگیری از بی حسی انگشتان در بارداری چه کنیم؟
اگرچه جلوگیری از گزگز و بی حس شدن انگشتان در دوران بارداری امری دشوار است، اما خوشبختانه جای امیدواری است که چندین مکانیسم غیردارویی در دسترس هستند که می توانند برای کاهش چنین علائمی در دوران بارداری به کار گرفته شوند. ورزش و آگاهی از وضعیت صحیح بدنی می تواند علائم ناشی از تحت فشار قرار گرفتن عصب را کاهش دهد.
آیا بی حسی انگشتان در بارداری غیرطبیعی است؟
اگرچه بی حسی و مورمور شدن مچ دست و انگشتان در بارداری به طور معمول امری طبیعی است، اما اگر این علائم شدید شدند، ناگهان بروز پیدا کردند و یا با گذشت زمان به طور چشمگیری بدتر شدند، بهتر است جهت بررسی علت و ارزیابی شرایط به یک پزشک مراجعه کنید. دکتر پولیاکین خاطرنشان می کند که این ها ممکن است نشانه هایی از آسیب دیدگی و یا علامت هشداری از سایر بیماری های جدی باشند که نیازمند بررسی دقیق هستند. به علاوه، اگر دچار چنین مشکلاتی شدید از درمان های خوسرانه اجتناب کنید. زنان باردار باید همیشه قبل از استفاده از هر نوع درمانی در دوران بارداری، با پزشکان خود در مورد داروها (چه داروهای با نسخه و چه انواع بدون نسخه) مشورت کنند.
علت بی حسی انگشتان دست در بارداری چیست؟
بارداری و حواشی مربوط به آن، بدن یک زن را به میزان قابل توجهی تغییر می دهد، بنابراین جای تعجب نیست که بعضی از زنان علائم غیرمعمول یا پیش بینی نشده ای را در طی 9 ماه بارداری خود تجربه کنند. اگرچه ممکن است سوزن سوزن شدن دست ها یکی از علائم و یا نشانه های کلاسیک بارداری نباشد، اما با این وجود نسبتاً شایع هستند و دلایل مختلفی برای بی حسی انگشتان در بارداری وجود دارند.
سندرم تونل کارپال
یکی از رایج ترین دلایل مورمور شدن و بی حسی انگشتان در بارداری، سندرم تونل کارپال است که در نتیجه تورم تونل کارپال رخ می دهد. تونل کارپال مجرایی لوله مانند در مچ دست است که اعصاب از آن عبور می کنند و تورم این تونل، سبب تحت فشار قرار گرفتن این اعصاب خواهد شد. دکتر میریام استوپارد در کتاب خود با عنوان "لقاح، بارداری و تولد" توضیح می دهد که در طی دوارن حاملگی با تولید خون اضافی، حجم مایعات در بدن زنان باردار بسیار زیاد می شود. در نتیجه این اتفاق، مایعات از عروق کوچک به بیرون و به فضای سلول های اطراف نشت پیدا کرده و این امر می تواند منجر به ادم یا تورم اندام ها شود. تورم ایجاد شده بافت های موضعی را فشرده کرده و تحت فشار قرار می دهد به عنوان مثال، اگر تورم در دست ها و بازوها رخ دهد، می تواند منجر به فشرده سازی تونل کارپال و اعصاب موجود در این فضا شود. و در نهایت این مساله سبب بروز درد و گزگز در دست ها و انگشتان خواهد شد. بر طبق تجربه بسیاری از زنان خوابیدن با دست و بازوهای به پایین آمده، به تسکین این علائم کمک می کند.
فشار خون پایین
در ماه های اولیه بارداری، رگ های خونی در رحم و پستان ها بیش از هر زمان دیگری رشد می کنند. رشد این رگ های جدید خونی، ظرفیت سیستم عروقی را افزایش می دهد، و اگرچه با گذشت زمان و افزایش سن بارداری حجم خون نیز در نهایت افزایش می یابد، اما یک دوره زمانی در اوایل بارداری وجود دارد که در آن زمان حجم خون در مقایسه با حجم عروق ایجاد شده، کمتر است و همانطور که هایدی مورکوف و شارون مازل در کتاب خود با عنوان "وقتی که باردار هستید، باید در انتظار چه چیزی باشید" توضیح می دهند، این مساله منجر به فشار خون پایین می شود.
فشار خون پایین می تواند عوارض زیادی برای فرد به دنبال داشته باشد، یکی از این عوارض کاهش جریان خون به اندام ها و همچنین اختلال در بازگشت خون از آن اندام ها درنتیجه بی حسی انگشتان در بارداری است. وقتی یک اندام برای مدتی از جریان خون کافی در بافت ها محروم شود، اعصاب با احساس بی حسی و گزگز به این رخداد پاسخ می دهند و در چنین شرایطی سوزن سوزن شدن دست یک نتیجه بالقوه است. درست مانند همان وضعیتی که یک بازو یا پای فشرده شده "به خواب می رود". مشت کردن دست ها و فشار دادنشان و حرکت دادن بازوها می تواند به رفع گزگز دست ها ناشی از فشار خون پایین کمک کند.
جابجایی اتصالات و مفاصل
دکتر ریموند پولیاکین، در کتاب خود با اسم "آنچه که فکرش را نمی کردید از متخصص زنان و زایمان بپرسید"، خاطرنشان می کند که از بین هورمون های تولید شده توسط بدن در دوران بارداری، یکی از آن ها باعث شل شدن مفاصل خواهد شد. این هورمون که ریلکسین نامیده می شود، با شل کردن رباط هایی که لگن را به هم متصل می کنند، به آماده سازی لگن برای عبور جنین از آن در هنگام زایمان کمک می کند. با این حال اثرات هورمون ریلکسین فقط در مفاصل لگن محدود نمی شود و می تواند بر روی مفاصل سراسر بدن تاثیر بگذارد. بنابراین این امری طبیعی است که زنان باردار نسبت به قبل از حاملگی انعطاف پذیرتر می شوند.
یکی از نتایج شل شدن مفاصل این است که اعصابی که در نزدیکی این مفاصل قرار داشته و یا در حال عبور از آن هستند، ممکن است تحت فشار قرار گرفته و فشرده شوند، زیرا به دلیل شلی مفاصل، استخوان ها از موقعیت پیش از بارداری خود دور می شوند. فشرده شدن اعصاب منجر به احساس گزگز در اندام ها می شود.
به علاوه از آنجا که با افزایش سن حامگی، بزرگ شدن شکم مانع دمر خوابیدن زنان باردار شده و در ماه های پایانی بارداری خوابیدن بر روی کمر نیز اقدام مساعدی نیست، بنابراین زنان باردار معمولاً باید به پهلو بخوابند. در چنین شرایطی تغییر مکان مفاصل شانه در هنگام خواب و فشرده شدن اعصاب شانه ها امری معمول است و منجر به بی حسی انگشتان در بارداری خواهد شد. خوابیدن بر روی تشک های نرم و تغییر موقعیت مکرر در هنگام خواب، از جمله راهکارهای غیردارویی هستند که می توانند به کاهش این علائم کمک کنند.
مطالعه بیشتر:
خواب رفتن دست و پا در بارداری به چه علت است؟
علت احساس سنگینی دست و پا در بارداری چیست؟
تغییرات و مشکلات سه ماهه سوم بارداری از علائم تا درمان
بی حسی و مور مور شدن انگشتان دست در بارداری یا سندرم تونل کارپال
