افزایش خلاقیت کودکان و روش های تشویق خلاقیت در کودکان چیست؟

روش های تشویق خلاقیت در کودکان

جمله معروف پیکاسو می گوید: "هر کودکی یک هنرمند است. مسئله این است که وقتی بزرگ شد چگونه هنرمند باقی بماند." برخی معتقدند که مدارس تا حدی خلاقیت را برای دستیابی به موفقیت تحصیلی کاهش می دهند. سخنرانی معروف کن رابینسون در برنامه " تد " با عنوان " آیا مدرسه ها خلاقیت را می کشند؟"، یکی از پربیننده ترین گفتگوهای این برنامه تا کنون بوده است که از این ایده حمایت می کند.

طبق این مقاله، "خلاقیت آزادترین شکل ابراز وجود است. برای کودکان هیچ چیز بهتر و راضی کننده ای وجود ندارد تا اینکه بتوانند آزادانه و بدون قضاوت خود را نشان دهند." خلاقیت گاهی اوقات به عنوان یک توانایی ذاتی دیده می شود. برخی معتقدند که ما یا خلاق به دنیا می آییم یا بدون خلاقیت به دنیا می آییم! اما قطعا این نوع تفکر درست نیست.

مطمئنا، بعضی از افراد ممکن است با ویژگی هایی متولد شوند که مهارت های خاصی را داشته باشند و همچنین افراد ظرفیت های مختلفی برای پردازش اطلاعات و یادگیری دارند، اما نکته مهم این است که این ظرفیت ها نباید از رشد خلاقیت جلوگیری کنند.

1. هیچ ایده ای بد نیست.

کودکان پر از ایده هستند. ایده ها جلوه ای از خلاقیت هستند. کنار گذاشتن یا حتی تمسخر یک ایده، باعث بی اعتبار کردن خلاقیت موجود در آن ایده می شود.مطمئنا، گاهی اوقات کودکان ایده های بدی دارند اما بخش هایی از روند فکری آنها و یا منطق عقلی آنها قابل ستایش است.

ایده های خوب را آزمایش کنید و به آنها کمک کنید تا بفهمند چه چیزهای بیشتری در مورد اجرای چنین ایده ای باید در نظر بگیرند. کودکانی که از اشتباه کردن می ترسند معمولا کمتر فکرهای خلاقانه در سر دارند. بنابراین شما به عنوان والدین و مربیان کودکان باید محیطی ایجاد کنید که کودکان خلاق باشند، بتوانند خراب کاری و کثیف کاری کنند و احساس اشتباه کردن نداشته باشند.

2. از برچسب " خلاق " یا غیرخلاق" برای کودکان استفاده نکنید.

کودکان می توانند برچسب ها و نام ها را بصورت آگاهانه یا ناخودآگاه بسیار جدی بگیرند. به عنوان مثال، زدن برچسب " غیرخلاق " یا " ماهر در ریاضیات و علوم "، ممکن است آنها را از تلاش در زمینه های خلاقانه در مدرسه یا سرگرمی های خلاقانه تر منصرف کند. درعوض، تلاش کنید موضوعات و فعالیت های مختلفی را در شرایط یکسان برای آنها فراهم کنید و کار آنها را قضاوت نکنید.

3. خلاقیت در کودکان را تمرین کنید.

افرادی که ما آنها را خلاق می نامیم، تمایل به هنرمند بودن دارند. آنها نقاش، مجسمه ساز، نوازنده و گاهی ورزشکار هستند. اما این افراد در صنعت خود کار کرده اند تا استادانی شوند که ما امروز می شناسیم. آنها با این مهارت ها به دنیا نیامده اند، به سختی تمرین کرده اند. بسیاری از آنها چندین ساعت در روز، هر روز، به مدت چندین سال تمرین کرده اند. در جستجوی مهارت آموزی هیچ راه فراری وجود ندارد و این مهارت ها همان مهارت هایی هستند که ما آنها را با خلاقیت همراه می کنیم.

4. به کودکان آزادی و استقلال دهید.

وقتی کودکان به حال خود رها می شوند، تنها ابزار در دسترس آنها تصورات آنها است. اجازه دادن به کودکان برای کشف علایق و ایده های خود، راهی عالی برای تشویق خلاقیت آنها است، زیرا در اینصورت هیچ محدودیتی وجود ندارد.

کودکان از دو سالگی برای داشتن استقلال بیشتر تلاش می کنند. از این سن به بعد، باید فرزند خود را تشویق کنید که در مورد زندگی خود انتخاب های ساده ای انجام دهد. قطعا میزان استقلال مورد انتظار شما از کودکان باید متناسب با سن، توانایی و فعالیت هایی که برای آنها تعیین کرده اید، باشد.

از کنترل بیش از حد بچه ها خودداری کنید و به آنها بگویید که خارج شدن از مسیر درست اشکالی ندارد! تشویق آنها برای تهیه بازی ها و برنامه های روزانه خود فقط یكی از راه های پرورش جنبه خلاقانه آنها است.

5. به کودکان کمک کنید تا علایق خود را دنبال کنند.

به طور کلی والدین، دوست دارند کودکان خود را متقاعد کنند که ورزش یا سرگرمی مورد علاقه والدین را دنبال کنند. در حالی که ایده خوبی است، که کودکان را در معرض طیف وسیعی از فعالیت ها قرار دهیم، اما داشتن برخی از آزادی ها در انتخاب موارد مورد علاقه می تواند ذهن خلاق آنها را پرورش دهد.

ما به عنوان انسان، هنگامی که کاملا درگیر کاری هستیم، در توسعه مهارت و تخصص خود بسیار بهتر عمل می کنیم. به مواردی که به نظر می رسد کودک شما علاقه مند است توجه کنید، سپس این فعالیت ها را در دسترس او قرار دهید. از آنجا که کودکان می توانند در مورد انتخاب سرگرمی های خود متزلزل باشند، در صورت تغییر عقیده، دلسرد نشوید. نگران نباشید، آنها را تشویق کنید تا به دنبال علاقه بعدی خود بروند و ممکن است دوباره به علاقه قبلی خود متمایل شوند.

6. بچه ها را با خود همراه کنید.

در حالی که برای انجام برخی از سرگرمی های شما ممکن است نیاز باشد تا فرزندتان کمی بزرگتر شود اما درگیر کردن بچه ها در کاری که انجام می دهید و برای آنها جالب است، قدمی عالی برای شروع است.

براساس تجربه می دانیم که کودکان به دنبال تقلید از الگوها هستند و والدین معمولا اولین و بهترین الگوهای کودکان هستند. کودکان اغلب برای هر کار شما یک کنجکاوی طبیعی نشان می دهند و فراموش نکنید که آنها به شما نگاه می کنند و احتمالا می خواهند در بزرگسالی دقیقا مانند شما باشند! و حالا وقت این است که با الگوبرداری برای کودکتان مثال هایی را بزنید و به مخاطب شیفته خود نشان دهید که چه کاری انجام می دهید و در مورد آن کار به چه چیزهایی فکر می کنید.

سعی کنید زمان وقت گذراندن با فرزندانتان را افزایش دهید و همچنین درگیر کردن آنها در سرگرمی مورد علاقه خود نیز باعث افزایش علاقه و لذت آنها خواهد شد. از رنگ آمیزی اتاق خواب یا خرید مایحتاج خانه گرفته تا گذراندن وقت در طبیعت، کوهنوردی و... همیشه چیزی وجود دارد که می توانیم درباره آن خلاقیت ایجاد کنیم.

7. موارد مصرفی را کاهش دهید.

نه، اشتباه نکنید، ما در مورد تنقلات و نوشیدنی های گازدار صحبت نمی کنیم! ما در مورد استفاده انواع رسانه ها، از جمله تلویزیون صحبت می کنیم. زمانی که هنگام بیکاری یک برنامه تلویزیونی را تماشا می کنیم، ما معمولا بدون نیاز به پردازش واقعی یا فکر، اطلاعات را جذب می کنیم.

گذراندن ساعت ها در روز برای تماشای تلویزیون قطعا مانع تفکر خلاق یا انجام کاری خلاقانه می شود. در عوض، کودکان را به کتاب خواندن، انجام یک کار هنری مانند نقاشی و یا نوشتن یا گفتن داستان تشویق کنید. بهتر است بین زمان تماشای تلویزیون و یا تبلت و انجام یک کار دیگر تعادل برقرار کنید در اینصورت وقت برای داشتن خلاقیت ایجاد می کنید.

8. کودکان را تشویق به رقصیدن کنید.

نشان داده شده است که برخی فعالیت ها توانایی خلاقیت کودکان پیش دبستانی را افزایش می دهند. در یک مطالعه نشان داده شد، کودکانی که به جای حرکات معمولی، حرکات رقص خود را تمرین می کردند، ایده های ابتکاری بیشتری در مورد خلاقیت دارند.

در یک مطالعه جالب دیگر نشان داده شد که کودکانی که 4 تا 6 سال سن دارند، پس از تماشای یک برنامه 15 دقیقه ای از داستان های علمی تخیلی مانند هری پاتر، خلاقیت بیشتری نشان می دهند. چندین مطالعه از این ایده حمایت می کنند که اعتقاد به جادو و خیال پردازی منجر به بیشتر شدن خلاقیت کودکان می شود.

9. پرورش خلاقیت کودکان را با ابزار ساده انجام دهید.

بعضی اوقات، بازگشت به اصول اولیه بهترین اقدام است. خلاقیت به هیچ چیز فانتزی یا منابع خاصی احتیاج ندارد. برعکس، هرچه کمتر مجبور باشید با آن کار کنید، باید خلاقیت بیشتری داشته باشید. کاغذ، لوله، نوار چسب، آب، آهن ربا و لوازم التحریر، دنیای فرصت های عالی را ایجاد می کند.

اجزای ساده طراحی شده برای ساخت و ساز مانند بلوک های خانه سازی، انواع لگو و پازل برای تقویت خلاقیت کودکان در خانه بسیار موثر هستند. نیازی نیست که کودک حتما طبق دستور العمل پیش برود. با کمی خلاقیت می تواند چیزهای جدیدی را درست کند. خلاقیت کودکانه با وسایل دور ریختنی بهترین راه است و دیگر نگران خراب شدن وسایل نخواهید بود.

10. ابزارهای فناوری را دست کم نگیرید.

فناوری می تواند در حمایت از تفکر خلاق فرزند شما نقش داشته باشد. در مطالعات نشان داده شده است که هم بازی آفلاین و هم بازی آنلاین باعث ایجاد خلاقیت در کودکان می شود. در حالی که کودکان با تبلت بازی می کنند می توانند از برنامه هایی استفاده کنند که به بچه ها امکان طراحی، نقاشی، نوشتن و ساخت موسیقی را می دهند که برای پرورش خلاقیت بسیار موثر هستند.

11. به بچه ها پاداش ندهید!

خوب، با توجه به اینکه شما می خواهید به بچه ها انگیزه دهید تا خلاقیت کودکانه در خانه را تقویت کنید، بنابراین منطقی است که وقتی این کار را انجام می دهند به آنها پاداش دهید، درست است؟ بهتر است بدانید که رمز موفقیت طولانی مدت در خلاقیت داشتن انگیزه ذاتی است.

در واقع، ایجاد انگیزه در خلاقیت کودکان ممکن است روی آزادانه بودن افکار بچه ها تأثیر بگذارد و آن کار را به عنوان یک کاری که باید انجام بدهند و پاداش بگیرند می بینند. در عوض، از فرزندان خود در مورد کارشان سوال کنید. چگونه این ایده به ذهنشان رسیده؟

اگر از انجام آن کار لذت می برند از اهداف بعدی او بپرسید. به جای پاداش دادن باید بر روند انجام کار خلاقانه و فکر کردن او را تشویق کنید و از نتیجه نهایی چیزی نپرسید، در این صورت احساس و لذت او را در مورد کارش افزایش می دهید.

12. جرقه فکری ایجاد کنید.

بسیار سخت است که بتوانید جرقه اولیه علاقه کودک به کار خلاقانه را تشخیص دهید. به نظر می رسد برخی از کودکان به غیر از اسباب بازی یا بازی با گوشی موبایل علاقه خاصی ندارند اما هرچه این روند مدت بیشتری ادامه یابد، احتمال اینکه بتوانید آنها را از این ابزارها دور کنید کمتر می شود.

گاهی اوقات دیدن افراد با استعداد و خلاق می تواند علاقه و پیگیری آنها را در یک فعالیت خاص القا کند. تئاتر مکانی عالی برای شروع با مجموعه ای از استعدادها در اجرای نمایش است. حضور در ورزش زنده یکی دیگر از این فعالیت ها است.خلاقیت کودکان برای رشد آنها بسیار مهم است، زیرا آنها را ترغیب می کند چیزهای جدیدی را امتحان کنند، به موفقیت های خود افتخار کنند و خارج از چارچوب های ساده فکر کنند. رشد ذهن کودکان فوق العاده مهم است و داشتن خلاقیت برای دستیابی به این موضوع مهم ضروری است!

مطالعه بیشتر: 

شش قدم تا پرورش فرزند خلاق!

شناخت فواید بازی های خلاقانه برای کودکان

پرورش خلاقیت در کودکان و نوجوانان چگونه است؟

روش های پرورش خلاقیت در کودکان و نوجوانان چیست؟