دوپلیکاسیون کلیه (حالب دوتایی)و انواع دوپلیکاسیون کلیه چیست؟
دوپلیکاسیون کلیه، که به آن حالب دوتایی نیز گفته میشود، مشکلی در مجاری ادرار است که در آن دو حالب، ادرار را از یک کلیه تخلیه می‌کنند. این مشکل در بانوان بیشتر شایع است و یک نقص مادرزادی غیرقابل پیشگیری محسوب میشود. برای رفع این مشکل روش‌های جراحی مختلفی در دسترس است، اما اغلب این موارد به سادگی و خود به خود برطرف میشود و به ندرت به درمان نیاز است.
دوپلیکاسیون کلیه (حالب دوتایی) چیست؟
دوپلیکاسیون کلیه، که به آن حالب دوتایی نیز گفته میشود، شایع‌ترین مشکل مادرزادی مربوط به مجاری ادرار است. این مشکل به دلیل اتصال ناتمام بخش فوقانی و بخش تحتانی کلیه است، که باعث ایجاد دو مجرای تخلیه از کلیه میشود. اغلب افراد مبتلا به این مشکل، نیازی به درمان ندارند.
حالب چیست؟
حالب، لوله بلند و نازکی است که ادرار را از کلیه به مثانه می‌رساند. به طور طبیعی، یک حالب از هر کلیه به مثانه متصل است. در حالب دوتایی، دو حالب از یک کلیه خارج میشوند. یک حالب بخش فوقانی و حالب دیگر بخش تحتانی را تخلیه میکند. این مشکل ممکن است یک یا هر دو کلیه را درگیر کند.
انواع دوپلیکاسیون کلیه چیست؟
دوپلیکاسیون کلیه ممکن است به دو شکل ظاهر شود:
• ناقص: در این مورد، دو حالب جدا از هم به یک کلیه چسبیدهاند، اما کمی دورتر از کلیه به یکدیگر متصل شده و یک حالب را ایجاد کرده و وارد مثانه میشود.
• کامل: دو حالب جداگانه، از یک کلیه بیرون آمده و به طور جداگانه وارد مثانه میشوند.
ممکن است در جواب سونوگرافی کلماتی همچون دوپلیکاسیون سیستم پیلوکالیسیل کلیه راست و دوپلیکاسیون سیستم پیلوکالیسیل کلیه چپ را مشاهده کنید که در هردو برای کلیه دو لگنچه وجود دارد که دو حالب آن ها را تخلیه می کنند.
دوپلیکاسیون کلیه (حالب دوتایی) چقدر شایع است؟
حدود ۰.۷ درصد از بزرگسالان و ۲ تا ۴ درصد از بیمارانی که مشکلات کلیوی دارند، دچار دوپلیکاسیون کلیه هستند. دوپلیکاسیون ناقص، سه برابر شایع‌تر از دوپلیکاسیون کامل است که تقریبا حدود یک نفر از ۵۰۰ نفر به این عارضه مبتلا هستند.
چه افرادی بیشتر در معرض این عارضه هستند؟
هر دو جنس دختر و پسر ممکن است دچار این عارضه شوند، اما این مشکل در دخترها شایع‌تر است.
آیا دوپلیکاسیون کلیه دردناک است؟
خیر.
چه عاملی باعث دوپلیکاسیون کلیه میشود؟
دوپلیکاسیون کلیه در نتیجه اختلال در تقسیم سلولی در زمان رشد جنینی ایجاد میشود. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد چیزی باعث ایجاد این نقص در دوران بارداری میشود. هرچند شواهد نشان داده است که این مشکل می‌تواند از والدین به کودک به ارث برسد. در صورتی‌که یکی از والدین به این مشکل دچار باشد، احتمال بروز این مشکل در کودک ۵۰ درصد است.
نشانهها و عوارض دوپلیکاسیون کلیه (حالب دوتایی) چیست؟
تا زمانی‌که حالب دوتایی ادرار را به صورت طبیعی در مثانه تخلیه کند، علائمی نشان داده نمی‌شود. نشانهها معمولا در مورد دوپلیکاسیون دوتایی کامل رخ می‌دهد.
دوپلیکاسیون کلیه ممکن است همراه با ناهنجاری‌های دیگر مجاری ادراری رخ دهد. یکی از ناهنجاری‌های شایع، فتق حالب است و هنگامی رخ می‌دهد که انتهای حالب به درستی رشد نکرده و حالب و مثانه به هم متصل شده و توده‌ای بادکنکی شکل ایجاد می‌کنند؛ در این صورت جریان ادرار مسدود میشود. به علاوه، ممکن است ادرار از طریق حالب دوم که اغلب دریچه ضعیفی دارد، به دلیل اتصال به مثانه در مکانی غیرطبیعی، به سمت کلیه برگشت داده شود.در صورتی‌که یکی از حالب‌ها ادرار را جای نادرستی غیر از مثانه تخلیه کند، نشانه‌های متفاوتی بروز خواهد کرد. این نشانهها شامل موارد زیر است:
هیدرونفروز یا ورم کلیه: حالب نابه‌جا معمولا نازک‌تر از آن چیزی است که باید باشد و باعث مسدود شدن جریان ادرار میشود. در این شرایط، ادرار به عقب برمی‌گردد و باعث میشود کلیه و حالب متورم شود.
عفونت مجاری ادرار (UTI): تخلیه ضعیف، ورود باکتری‌ها را به داخل ادرار و مثانه آسان‌تر میکند. عفونت مجاری ادرار باعث درد در هنگام ادرار میشود.
ریفلاکس مثانه: در این شرایط، ادرار به عقب برمی‌گردد و در مسیری اشتباه جاری میشود. (به جای این‌که به سمت مثانه برود، به سمت کلیه‌ها جاری میشود). لازم است درجه ریفلاکس مشخص شود. ممکن است کودک بتواند درجه پایین‌تر ریفلاکس را تحمل کند، اما ریفلاکس‌های شدیدتر نیاز به درمان دارد. عفونت‌ها یا زخم‌های کلیه ممکن است ناشی از ریفلاکس باشد.
بی‌اختیاری (عدم توانایی کنترل ادرار): در پسران ممکن است این مورد بروز نکند، اما ممکن است التهاب کیسه‌‌های بیضه یا عفونت مجاری ادراری (UTI) دیده شود. در دختران به جای از دست دادن کامل کنترل مثانه، نشتی ادرار وجود دارد.
چگونه به دوپلیکاسیون کلیه (حالب دوتایی) مبتلا می‌شوید؟
دوپلیکاسیون دوتایی، در زمان رشد دوران جنینی اتفاق می‌افتد و در زمان تولد وجود دارد.
مطالعه بیشتر:
شناخت عوارض هیدرونفروز یا تورم کلیه ها در کودکان
ورم کلیه مادر در بارداری چیست و چرا کلیه ورم میکند؟
هیدرونفروز و ورم کلیه جنین و علت ورم کلیه جنین چیست؟
مشکلات کلیوی جنین ، انواع مشکلات کلیوی جنین چیست؟
