تک کلیه بودن و بارداری آیا امکان پذیر است؟
کلیه ها، اندام های لوبیایی شکل هستند که در دو طرف ستون فقرات، در پایین کمر قرار داشته و نقش مهمی در تصفیه خون و پاکسازی سموم برعهده دارند. با اینکه هر فرد باید دو کلیه در بدن خود داشته باشد، اما گاهی اوقات و بنا به دلایل خاص، برخی از افراد تک کلیه هستند. در این میان، زنانی که تنها یک کلیه دارند، نسبت به مردان با چالش های بیشتری روبرو می شوند، از جمله اینکه آیا تک کلیه بودن و بارداری ممکن است؟ ما در این مقاله به این سوال پاسخ داده ایم.
چرا برخی از افراد، تنها یک کلیه دارند؟
با اینکه ما توقع داریم تا همه افراد، دو کلیه در بدن خود داشته باشند، اما درصد کمی از مردم هستند که تنها یک کلیه دارند، یا به بیان دیگر تک کلیه هستند. این شرایط حاصل علل مختلفی است، از جمله:
- اهدای کلیه به شخص دیگر برای انجام عمل پیوند کلیه،
- تک کلیه بودن به صورت مادرزادی از بدو تولد،
- برداشته شدن یکی از کلیه ها با جراحی بنا به دلایلی همچون وجود سرطان و بدخیمی در کلیه، از کار افتادن کلیه به دلیل ضربه شدید به آن و ...،
- از کار افتادن، کوچک شدن و در نتیجه تحلیل رفتن کلیه (آتروفی)، در اثر مشکلاتی مانند انسداد مجرای ادرار، انسداد در کلیه، سنگ کلیه، فشار خون بالا و کنترل نشده، دیابت کنترل نشده و ...،
آیا زندگی کردن با تک کلیه، ممکن است؟
بله! افرادی که تک کلیه هستند، درست مانند افرادی که دو کلیه دارند، یک زندگی کاملا عادی و بدون دردسر را تجربه کرده و تنها درصد کمی از آن ها ممکن است در طی زمان و سنین بالا، کاهش عملکرد کلیه و یا نارسایی کلیه را تجربه کنند.
البته این افراد نسبت به مردم عادی، باید موارد احتیاطی را با دقت بیشتری پیگیری کرده و به طور مداوم تحت نظر باشند. زیرا اگر به یک بیماری کلیوی مبتلا شوند، کلیه دیگری ندارند تا بار مسئولیت ها را بر عهده بگیرد.
آیا تک کلیه بودن و بارداری ممکن است؟
بله! انتظار نمی رود تک کلیه بودن، بر روی توانایی باردار شدن شما تأثیر منفی داشته باشد. البته به شرط آنکه سالم باشید و هیچگونه بیماری کلیوی از جمله نارسایی کلیه، نداشته باشید. در چنین شرایطی، می توان بعد از انجام دادن بررسی های تشخیصی و چکاپ، تحت نظر پزشک برای بارداری و بچه دار شدن اقدام کرد.
آیا با وجود تک کلیه بودن، می توان بارداری موفقی را تجربه کرد؟
پاسخ این سوال نیز به احتمال زیاد بله است! در واقع با اینکه اطلاعات بسیار محدودی در مورد پیامدهای تک کلیه بودن و بارداری، در دست هستند، اما اندک نتایج حاصل از تحقیقات نشان می دهند خانم هایی که تنها یک کلیه دارند، می توانند بارداری موفقی را تجربه کنند.
البته باید در نظر داشت که در طی دوران بارداری، سیستم کلیوی و ادراری، دچار تغییراتی می شود که از یک سو می توانند سبب تشدید آن دسته از بیماری های کلیوی شوند که از قبل وجود دارند و از سوی دیگر، مادران باردار را مستعد ابتلا به انواع مشکلات کلیوی می کنند. عفونت های مکرر ادراری که قابلیت درگیر کردن مثانه و کلیه را دارند، نمونه بارزی از این مساله هستند. در چنین شرایطی، زنانی که تنها یک کلیه دارند، نسبت به سایر زنان، به میزان بسیار بیشتری در معرض خطر قرار گرفته و ممکن است چنین مشکلاتی را تجربه کنند:
- فشار خون بالا،
- دفع پروتئین در ادرار (پروتئینوری)،
- عفونت کلیه،
- و پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی (یکی از عوارض بسیار شدید و جدی در بارداری که با نشانه هایی همچون پف کردن صورت، ورم اندام ها، بالا رفتن ناگهانی وزن مادر، اختلال رشد جنین، کاهش حجم مایع آمنیوتیک، سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، دو بینی و دیدن جرقه های نورانی یا لکه های سیاه در جلوی چشم، حالت تهوع، احساس درد مبهم و تیز در زیر جناغ و ... همراه بوده و در صورتی که به موقع درمان نشود، می تواند منجر به مرگ مادر و جنین او شود).
البته باید در نظر داشت که با محافظت از کلیه ها، نظارت دقیق بر روی بارداری و انجام برخی اقدامات درمانی پیشگیرانه همچون تجویز آسپرین در دوز مناسب، می توان تا حد بسیار زیادی از احتمال وقوع این مشکلات کاست و به خوب بودن نتیجه بارداری امیدوار بود.
در صورت تک کلیه بودن و بارداری، برای مراقبت از سلامتی چه باید کرد؟
همانطور که گفتیم، رعایت برخی موارد احتیاطی به محافظت هرچه بیشتر از کلیه ها کمک کرده و احتمال وقوع عوارض ناخوشایند در طی بارداری را به حداقل می رساند. بنابراین اگر شما هم با این مساله دست و پنجه نرم می کنید، بهتر است این نکات را به خوبی رعایت کنید:
- به میزان کافی مایعات و به ویژه آب بنوشید. عواملی همچون تکرر ادرار و یا حالت تهوع در طی بارداری، نباید باعث شوند تا از آب خوردن دست بکشید!
- بیشتر از همیشه مراقب خود باشید و تا حد امکان در موقعیت هایی که احتمال ضربه و آسیب به کلیه را به همراه دارند، قرار نگیرید. سوار شدن بر روی موتور یا شوخی های بی محابا، از جمله مواردی هستند که در طی بارداری باید به دور آن ها یک خط قرمز پررنگ بکشید.
- در صورت وقوع هر علامتی که مشکوک به عفونت ادراری، عفونت کلیه و یا وجود سنگ در مجاری ادراری و کلیه است، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید و مساله را پشت گوش نیندازید. احساس سوزش در حین یا بعد از دفع ادرار، احساس درد در حین یا بعد از دفع ادرار، ادرار خونی، ادرار بدبو، ادرار بیش از حد زرد رنگ، کاهش خروجی ادرار، خروج قطره قطره ادرار، احساس درد در زیر شکم، پهلوها و کمر، نشانه های هشداردهنده ای هستند که باید به آن ها توجه ویژه داشت.
- میزان دریافت نمک را به حداقل برسانید و تا حدامکان فست فود نخورید.
- از مصرف الکل به صورت جدی اجتناب کنید.
- میزان دریافت پروتئین ها را با نظر متخصص تغذیه تعدیل کرده و کاهش دهید و در مقابل میوه و سبزیجات بیشتر بخورید.
- اگر پزشک برایتان ممنوعیتی قائل نشده است، تحت نظر او ورزش های مخصوص بارداری را انجام دهید.
- ویزیت های پزشکی را به طور منظم پیگیری کرده و فشار خونتان را کنترل کنید. فراموش نکنید که اگرچه تک کلیه بودن و بارداری، مساله چندان جدی به نظر نمی رسد، اما سهل انگاری در این مورد ممکن است عواقب و عوارض جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد. بنابراین، با احتیاط و حفظ آرامش پیش رفته و همواره تحت نظر پزشک باشید تا بارداری موفقی را تجربه کنید.
مطالعه بیشتر:
هماچوری در بارداری چیست و چند روز ادامه دارد؟
نارسایی کلیه وبارداری وآیا با نارسایی کلیه میتوان باردار شد؟
ناهنجاری های مادرزادی کلیه و شایعترین ناهنجاری مادرزادی کلیه
آیا اقدام برای بارداری در افراد مبتلا به سندرم نفروتیک مجاز است؟
