مشکلات تخمک گذاری و علل آن ها
در بسیاری از مراکز درمان ناباروری، قبل از آنکه توصیه های درمانی ناباروری به زوجین تجویز شود، ابتدا یک شرح حال کامل از آنها گرفته خواهد شد. یکی از مشکلاتی که سبب ایجاد ناباروری شده و درواقع مسئول ایجاد یک چهارم ناباروری ها می باشد، اختلالات مربوط به تخمک گذاری است. اگر شما و همسرتان به مدت 6 ماه تا یک سال برای فرزند دار شدن تلاش کرده و موفق نشده اید، باید از نظر وجود اختلال در تولید تخمک و اسپرم نیز بررسی شوید. اختلالات تخمک گذاری انواع مختلفی دارد، خوشبختانه جای نگرانی نیست و با پیشرفت علم و تکنولوژی تقریباً تمامی این مشکلات قابل درمان می باشد.
رایج ترین مشکلات تخمک گذاری چیست؟
مشکلات مربوط به تخمک گذاری به دو دسته ی کلی تقسیم می شوند:
1- عدم تخمک گذاری Unovulation:
منظور از عدم تخمک گذاری، نبودن کامل تخمک گذاری در بانوان است. این واقعه در بانوانی که هنوز به سن یائسگی نرسیده اند به برخی دلایل بروز می کند. دلایلی مانند: استرس های روحی و روانی، مشکلات مربوط به هیپوتالاموس Hypothalamus، اختلالات مربوط به اشتها، و وزن خیلی کم، به طور مثال بانوانی که ورزش های سخت و سنگین انجام داده و میزان بافت چربی بدن آن ها بسیار کاهش می یابد.
2- تخمک گذاری کم و نامنظم Oligoovulation:
بروز این عارضه سبب ایجاد سیکل های نامنظم ماهانه و در نتیجه تخمک گذاری نامنظم و پراکنده می شود. برای بانوانی که از این مسأله رنج می برند، تأیین کردن تعداد روز های سیکل های ماهانه و پیدا کردن زمان تخمک گذاری دشوار خواهد بود.
رایج ترین علل اختلال در تخمک گذاری چیست؟
درواقع کلید درمان مشکلات مربوط به تخمک گذاری، پیدا کردن علت ایجاد کننده ی آن است. از علل رایج ایجاد کننده ی اختلال در تخمک گذاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سندروم تخمدان پلی کیستیک(polycyctic ovary syndrome (PCO :
سندروم تخمدان پلی کیستیک این مورد از رایج ترین علل ناباروری بانوان بوده و به راحتی قابل درمان می باشد. علت ایجاد آن اختلالات هورمونی و تجمع هورمون های مردانه در بدن بانوان است. علائم آن شامل: رشد موهای زائد در صورت و بدن، افزایش وزن، آکنه و ... می باشد. در بررسی به روش سونوگرافی، تخمدان ها پر از کیست های ریز و درشت دیده می شوند. در واقع این کیست ها همان فولیکول های در حال رشد بوده اند که به علت مشکلات هورمونی نتوانسته اند تا بالغ شده و به عنوان یک تخمک نهایی آزاد شوند. یکی از ساده ترین راه حل های مربوط به درمان تخمدان پلی کیستیک، کم کردن وزن می باشد. با کمک چند دوره درمان دارویی نیز می توان این مشکل را به راحتی حل کرد.
مشکلات مربوط به هیپوتالاموس Hypothalamus:
هیپوتالاموس یک غده درون مغز است که بلوغ و فعالیت غدد جنسی را کنترل می کند. این کنترل به این صورت انجام می شود که هیپوتالاموس هورمون هایی را ترشح می کند، سپس این هورمون ها بر روی غده ی هیپوفیز اثرات تحریکی و یا مهاری اعمال می کنند. در نهایت هورمون های ترشح شده از غده ی هیپوفیز بر روی تخمدان ها اثر گذاشته و فعالیت آن ها را کنترل می کنند. هورمون های ترشح شده از تخمدان وارد خون شده و دوباره به هیپوتالاموس می رسند به این ترتیب هیپوتالاموس پاسخ های لازم را برای تنظیم ترشح دوباره ی هورمون ها دریافت خواهد کرد. با این حساب بروز اشکال در هر جای این چرخه سبب اختلال در تخمک گذاری خواهد شد.
مشکلات مربوط به فاز لوتئال Luteal phase تخمک گذاری:
این مشکل زمانی بروز می کند که اندومتر Endometrium یا همان درونی ترین لایه ی رحم، به خوبی تکامل پیدا نکرده است.
افزایش مقدار هورمون پرولاکتین Prolactin:
اگر غده ی هیپوفیز مقدار زیادی هورمون پرولاکتین تولید کند، مقدار هورمون استروژنی که توسط تخمدان ها تولید می شود کاهش می یابد. این امر منجر به اختلال در تخمک گذاری و حتی ناباروری می شود.
تومور ها:
تومور های تخمدان و غده ی هیپوفیز هم می تواند منجر به مشکلات تخمک گذاری شود.
در نهایت می توان گفت که بسیاری از مشکلات تخمک گذاری قابل درمان است. البته ممکن است که درمان مشکلات تخمک گذاری به تنهایی برای درمان ناباروری زوجین کافی نباشد و ممکن است برای داشتن یک بارداری سالم و موفق، درمان سایر مشکلات هم ضرورت داشته باشد.
