محاسبه سن بارداری بعد از انتقال جنین چگونه است؟
اگر جزو آن دسته از زوجینی باشید که برای بچه دار شدن، دست به دامان روش های کمک باروری مانند آی وی اف (IVF) شده اند، احتمالا به خوبی می دانید پس از انتقال جنین، باید حدود 2 هفته برای انجام آزمایش بارداری و مشخص شدن نتیجه منتظر بمانید. همان 2 هفته انتظار سختی که می تواند به نظر 2 سال برسد! اما در صورت مثبت شدن نتیجه آزمایش، احتمالا با چالش جدید محاسبه سن بارداری بعد از انتقال جنین روبرو خواهید شد که در این مقاله می توانید بیشتر در مورد آن بیاموزید.
انتقال جنین چیست؟
انتقال جنین به رحم یک خانم، آخرین مرحله از فرایند لقاح آزمایشگاهی (IVF) است. در طی آی وی اف، تیم پزشکی به کمک داروهای محرک تخمک گذاری، تخمدان ها را تحریک کرده تا فولیکول های متعددی در آن رشد کرده و برای تخمک گذاری آماده شوند. سپس، طی عملیاتی به نام تخمک کشی یا پانکچر، این تخمک ها از تخمدان ها خارج شده و در محیط آزمایشگاه با اسپرم لقاح داده می شوند. در مرحله پایانی، تخمک های بارور شده شما یا همان جنین ها که برای چندین روز در آزمایشگاه رشد کرده اند، به کمک یک کاتتر (لوله نازک) که از واژن و دهانه رحم (سرویکس) عبور می کند، به رحم انتقال داده می شوند تا بلکه بتوانند با اتصال و نفوذ به لایه داخلی رحم یعنی آندومتر، در آنجا لانه گزینی کرده و با ادامه دادن به رشد خود در نهایت به تولد یک یا چند نوزاد زنده منتهی شوند.
فرآیند انتقال جنین نسبتاً ساده است و نیازی به بیهوشی ندارد، اما در صورت تمایل و یا صلاحدید پزشک می توان این کار را به کمک آرام بخش و یا بیهوشی سبک نیز انجام داد.
انواع انتقال جنین
اگرچه اصل اساسی و روش کار در انتقال جنین کاملا یکسان است، اما در عمل انواع مختلفی از انتقال جنین وجود دارد.
انتقال جنین تازه
همانطور که از اسم آن مشخص است، در این روش جنین تازه که منجمد نشده است، به رحم خانم منتقل خواهد شد.
انتقال جنین منجمد (FET)
گاهی اوقات این امکان وجود دارد که پزشک بنا به دلایل خاصی همچون تحریک بیش از حد تخمدان، آماده نبودن آندومتر رحم، شکست نوبت قبلی آی وی اف و ...، به جای استفاده از جنین تازه، از جنین های یخ زده باقی مانده از دوره قبلی و یا جنین های اهدایی یک زوج دیگر استفاده کند. در این روش جنین یا جنین های یخ زده در ابتدا تحت شرایط خاص آزمایشگاهی ذوب شده و سپس به رحم زن منتقل می شوند.
انتقال جنین در مرحله کلیواژ (Cleavage)
مرحله کلیواژ به زمانی اطلاق می شود که سلول های تخمک بارور شده اگرچه در حال تقسیم شدن هستند اما هنوز به اندازه بلاستوسیت رشد نکرده اند. این مرحله به طور معمول مصادف با روز سوم پس از لقاح آزمایشگاهی است اما در مواردی ممکن است در روز دوم یا چهارم نیز اتفاق بیفتد. از آنجا که تمام جنین ها تا روز 5 زنده نمی مانند و همچنین با توجه به اینکه هیچ جایگزینی برای رحم یک خانم وجود ندارد، بنابراین برخی پزشکان بر این باور هستند که انتقال جنین در روز سوم یا در مرحله کلیواژ، روش مطمئنی برای دست یابی زودهنگام جنین به محیطی امن برای رشد و تکامل است.
انتقال جنین در مرحله بلاستوسیت (Blastocyst)
روند تقسیم سلولی به گونه ای است که به طور معمول در روز پنجم بعد از لقاح، تخمک بارور شده به توده ای کروی شکل شامل 60 تا 120 سلول، تبدیل می شود که بلاستوسیت نام دارد. بسیاری از پزشکان تمایل دارند تا جنین ها را در مرحله بلاستوسیت به رحم انتقال دهند، زیرا با این کار می توان جنین هایی را انتخاب کرد که شانس و توان بیشتری برای زنده ماندن دارند و به علاوه به دلیل تعداد بالای سلول ها، این امکان نیز وجود دارد که بتوان قبل از انتقال، بلاستوسیت را از نظر ژنتیکی بررسی کرد. این بررسی ژنتیکی باعث انتخاب جنین های سالم شده و در نتیجه به لطف آن، نه تنها می توان از برخی بیماری های ژنتیکی جلوگیری کرد، بلکه زوجین می توانند جنینی با جنسیت دلخواه خود را انتخاب کنند.
انتقال جنین تکی (SET یا eSET)
این روش، شامل انتقال تنها یک جنین به درون رحم خانم است که احتمال بارداری های دو یا چندقلویی را کاهش می دهد. به دلیل نرخ مشابه بارداری، در طی سال های اخیر روش انتقال جنین تکی به سرعت به استاندارد طلایی برای انتقال جنین تبدیل شده است.
انتقال جنین چندتایی
انتقال چند جنین به درون رحم یک خانم، از نظر تکنیکال بسیار ساده تر از انتقال یک جنین است و البته که خطر بارداری های دو یا چندقلویی را افزایش می دهد. از آنجا که بارداری های چندقلویی با عوارض و مشکلات زیادی همراه هستند، توصیه می شود تا حد امکان از انتقال جنین چندتایی اجتناب نمود و در واقع امروزه در بسیاری از کشورهای جهان این روش تنها در برخی شرایط خاص انجام شده و با محدودیت های بسیاری همراه است.
با در نظر گرفتن روش های متفاوت انتقال جنین، کاملا طبیعی است که با یک ابهام بسیار مهم مواجه شوید: نحوه محاسبه سن بارداری بعد از انتقال جنین چگونه است و آیا محاسبه سن بارداری بعد از انتقال جنین، بسته به روش انتقال متفاوت خواهد بود؟!!!
محاسبه سن بارداری بعد از انتقال جنین
محاسبه سن بارداری، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، زیرا نه تنها تعیین کننده زمان زایمان خواهد بود، بلکه تمام مراقبت های پزشکی و همچنین انواع بررسی های سونوگرافی، غربالگری و آزمایشات بر پایه آن برنامه ریزی می شوند!
در یک بارداری که به صورت طبیعی رخ داده باشد، سن بارداری در اغلب مواقع بر اساس اولین روز آخرین دوره ماهیانه یک خانم (LMP) به دست آمده و در صورتی که این تاریخ در دسترس نباشد، سونوگرافی سه ماهه ابتدایی بارداری (به ویژه سونوگرافی که قبل از هفته 12 بارداری انجام شده باشد)، مبنای محاسبه قرار می گیرد.
اما در صورت انتقال جنین چطور؟
به صورت کلی محاسبه سن بارداری بعد از انتقال جنین، به سه شکل انجام می شود:
- تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی (LMP): در آن دسته از زنانی که دوره های ماهیانه منظم داشته باشند، سن بارداری بعد از انتقال جنین درست مانند سایر مادران خواهد بود. بنابراین در این صورت تنها کافی است تا تاریخ اولین روز آخرین دوره ماهیانه را در ماشین حساب تعیین سن بارداری وارد کرده تا از سن بارداری خود مطلع شوید.
- تاریخ انتقال جنین: اگر جزو آن دسته از زنانی باشید که دوره های قاعدگی نامنظمی دارند، برای محاسبه سن بارداری بعد از انتقال جنین، باید 14 روز را به تاریخ انتقال جنین خود اضافه کنید، عدد به دست آمده برابر با روزهای بارداری شما است و با تقسیم آن به 7، می توانید سن بارداری را به دست آورید.
- سونوگرافی: بر اساس شواهد موجود، سونوگرافی سه ماهه اول یکی از معتبرترین روش های تشخیصی است که می توان از آن برای محاسبه سن بارداری بعد از انتقال جنین نیز کمک گرفت.
در نظر داشته باشید که هیچ فرقی نمی کند روش انتقال جنین شما به چه صورت باشد و جنین ها در روز سوم به درون رحم منتقل شده باشند یا در روز پنجم و یا هر روز دیگری، در هر صورت روش محاسبه سن بارداری بعد از انتقال جنین یکی بوده و به یکی از سه حالت گفته شده در بالا صورت خواهد گرفت.
مطالعه بیشتر:
انتقال یک جنین بهتر است یا چند جنین؟
علائم حاملگی بعد از انتقال جنین در روش IVF
تخمین سن بارداری ،روشهای تخمین سن بارداری چیست؟
محاسبه سن بارداری و زمان زایمان چگونه امکان پذیر است؟
