شناخت علائم و درمان افسردگی دوران بارداری (baby blues)
آیا فکر می کنید منظور بلوزی است که خانم ها در دوران بارداری می پوشند! اما در حقیقت این یک اصطلاح است. 80 درصد از خانم ها پس از زایمان تحت تاثیر گرفتگی خلق پس از زایمان (baby blues) قرار می گیرند. در طول دوران بارداری سطح هورمون های استروژن و پروژسترون بدن مادر باردار تغییرات چشمگیری پیدا می کنند (برای اینکه رحم بزرگتر شده و به حفظ جفت کمک کند) و از آنجایی که این هورمون ها با خلق و خو مرتبط هستند بسیاری از محققان معتقدند که تغییرات هورمونی باعث افسردگی و گرفتگی خلق پس از زایمان (baby blues) می شود. بسیاری از ما در مورد افسردگی پس از زایمان چیز هایی شنیده ایم، اما روشن است که این موضوع بحث ما نیست. این مطلب درباره کج خلقی دوران بارداری است و برای کمک به مادرانی تهیه شده که سوالات و نگرانی های آنها اغلب بی جواب مانده است.
مریم زمان مناسبی برای بارداری خود انتخاب کرده بود. او و همسرش از دانشگاه فارغ التحصیل شده و شغل پیدا کرده بودند و برای تشکیل خانواده به خانه ای مناسب نقل مکان کردند. مریم، که سابقه افسردگی داشت، گاهی اوقات نگران بود که آیا ممکن است این افسردگی در آینده فرزندانش تاثیر بگذارد. از زمان دانشگاه، مریم در زمینه استرس های شدید مرتبط با مدرسه و کارش، به شدت تحت فشار افسردگی قرار داشت. زمانیکه باردار شد، استرس برگشت و افسردگی ادامه پیدا کرد.
آنچه در جامعه می بینیم این است که دوره بارداری لذت بخش است، بنابراین تعجب آور نیست مادرانی که در دوران بارداری خود افسرده می شوند، نتوانند به راحتی این احساسات را بازگو کنند و مشکل خود را با دیگران و با پزشک متخصص خود در میان گذارند. متأسفانه غربالگری برای مشکلات سلامت روان در دوران بارداری هنوز در بین پزشکان رایج نیست.
علل ابتلا به افسردگی دوران بارداری یا افسردگی قبل از زایمان
ابتلا به افسردگی دوران بارداری اصلا غیر طبیعی نبوده و جای تعجب ندارد که مادران در دوران بارداری نیز تحت تاثیر آن قرار بگیرند به خصوص مادرانی که قبل از بارداری سابقه ابتلا به افسردگی داشته اند. افسردگی در دوران بارداری می تواند برای مادر و نوزاد خطرناک باشد. به عنوان مثال، افسردگی دوران بارداری با زایمان زودرس در ارتباط است و در چنین شرایطی مادر، فاقد انگیزه و قدرت لازم برای مراقبت از خود و فرزندش است و مراقبت از نوزاد سخت تر خواهد بود و احتمال بروز مشکلات سلامت ذهنی و جسمی برای مادر و نوزادش افزایش می یابد.
سابقه ابتلا به افسردگی در گذشته یکی از بزرگترین عوامل ابتلا به افسردگی دوران بارداری می باشد. سایر عوامل عبارتند از: مشکلات در روابط، زندگی پر استرس، کمبود امکانات و بارداری ناخواسته.
بعضی از خانم ها بيشتر از سايرين در معرض افسردگی قبل از زایمان هستند. شما نيز در صورتی كه واجد شرايط زير باشيد در اين دسته قرار داريد:
- سابقۀ ابتلا به افسردگی يا ساير اختلالات روانی در خود فرد يا افراد خانواده و يا بروز حملات اضطراب در دوران بارداری.
- بارداری بدون برنامه ريزی قبلی.
- عدم حمايت همسر.
- مشكلات زناشويی.
- مشكلات مالی.
- بروز تغيير جدی در زندگی همزمان با تولد نوزاد نظير نقل مكان يا از دست دادن شغل.
- سابقۀ وجود سندرم پيش از قاعدگی شديد.
- وجود عوارض مامائی.
- سابقۀ مشكلات شديد در اوایل كودكی نظير تجاوز جنسی يا از هم پاشيدگی خانواده.
با اين حال به خاطر داشته باشيد كه داشتن برخی از عوامل موثر در ابتلا به این عارضه نمی تواند دليل بروز افسردگی پس از زايمان باشد. بسياری از خانم ها كه دارای چندين عامل خطرزا هستند هرگز دچار افسردگی نمی شوند و بالعكس افرادی نيز با يك يا دو عامل خطرزا و يا حتی بدون هيچ گونه عامل خطرزا به افسردگی شديد مبتلا می شوند.
روش های درمان افسردگی دوران بارداری یا افسردگی قبل از زایمان
مادر عزیز اصلا نگران نباشید ما به شما کمک می کنیم. اول از همه، نگرانی های خود را بیان کنید. با پزشک متخصص خود و درمانگر صحبت کنید، از آنجایی که آنها خارج از زندگی شما هستند، شما به راحتی می توانید با آنها صحبت کرده و آنان نیز صبورانه پاسخ می دهند.
درمان و مداخله ای که برای سلامت روان مادر در حین و بعد از حاملگی مورد تایید قرار گرفته شامل روان درمانی، یوگای بارداری و در بعضی موارد، طبق نظر پزشک متخصص داروهای ضد افسردگی است. بعضی از متخصصین معتقدند در مواردی که مادر باردار افسردگی شدید دارد یا قبل از بارداری از داروهای ضد افسردگی استفاده می کرده باید به روند درمان خود ادامه دهد، زیرا قرار گرفتن جنین در معرض داروهای ضد افسردگی، خطرش کمتر از این است که افسردگی درمان نشود. برای دریافت پاسخ سوالات خود در این زمینه می توانید از مشاور و پزشک کمک بگیرید.
مطالعه بیشتر:
1- چگونه با افسردگی پس از سقط جنین کنار بیاییم؟
2- پیشگیری از افسردگی پس از زایمان با مصرف امگا 3
3- عوارض مصرف داروهای ضد افسردگی در بارداری
4- اگر افسردگی پس از زایمان بیشتر شد چه باید کرد؟
