علت و روش های درمان سردرد میگرنی در بارداری

علت میگرن چیست؟

در جهان 18%  از بانوان، صرف‌نظر از نژاد، سن، شیوه‌ی زندگی یا محل سکونتشان، سردرد دارند. استروژن بازیگر اصلی در ایجاد میگرن است. عادت ماهانه، بارداری و یائسگی معمولاً الگوی سردرد میگرنی بانوان را تغییر می‌دهد. اگر پیش از بارداری میگرنی ضعیف داشتید، شاید در دوران بارداری هم دست از شما برندارد.  

به گفته‌ی دکتر الیوت شیول، جراح میگرن و مسئول پزشکی کلینیک سردرد در ژوهانسبورگ، اغلب بانوان مبتلا به سردرد متوجه می‌شوند که در سه ماهه اول بارداری در اثر نوسانات هورمونی احساس بدتری دارند. البته طی سه ماهه دوم و سوم، درد کاهش می‌یابد و به احتمال زیاد در دوران شیردهی اتفاق نمی‌افتد. ناراحتی های همراه بارداری چندان ناتوان‌کننده نیست. مبتلایان به میگرن عموماً با حالت تهوع، سرگیجه، حساسیت به صدا و نور و هاله‌ها (دید تار، جرقه‌های نور یا احساس مورمور شدن در بازو یا پا) آشنا هستند. این حالت‌ها معمولاً پیش از حمله یا همان زمان با شروع میگرن اتفاق می‌افتد. میگرن یا سردردهای شدید، تاثیر منفی بر کیفیت زندگی مادر ایجاد می‌کند، اما برای بچه‌ی درونش خطرناک نیست.   

روش های درمان سردرد میگرنی در بارداری

اکثر سردردهای دیده شده در بانوان، اختلالاتی مثل میگرن و سردردهای استرسی هستند. به زبان ساده، آنها به بیماری‌های دیگر مرتبط نیستند. البته ابتلا به سردرد در دوران بارداری می‌تواند نشانه عارضه ای خطرناک تری مثل پره اکلامپسی و ناهنجاری های عروق مغز باشد. در نتیجه، ضروری است از سوی متخصص زنان و زایمان معاینه شوید.

روش های درمان سردرد میگرنی در بارداری بدون استفاده از دارو

روش مطلوب و ایمن‌، پرهیز از همه داروهای سردرد در دوران بارداری است. این زمانی است که درمان‌های بدون دارو می‌تواند به شما کمک کند، به‌ویژه در مواردی که سردردها شدیدند و باعث ناتوانی چشمگیری می‌شوند. روش‌هایی برای مدیریت درد وجود دارد، اما دکتر شیول به مبتلایان توصیه می‌کند معاینه درست تشخیصی را انجام دهند تا علت مشکل مشخص شود. اغلب عروق در پوست سر (و نه در مغز، زیرا این درک عمومی است) هنگامیکه گسترش یافته و کشیده شده است، باعث سردرد می‌شود.

راهکاری که در کلینیک سردرد استفاده می‌شود، بستن رگ های خونی است که باعث درد هستند. به گفته‌ی دکتر شیول، دقیقاً جای رگ های خونی را شناسایی می‌کنیم، بُرش کوچکی می‌دهیم و آن را می‌بندیم. خوشبختانه، آنجا رگ های خون زیادی وجود دارد که مغز را با اکسیژن تغذیه می‌کنند. بنابراین، پزشک بدون هرگونه تاثیر جانبی نامطلوبی می‌تواند چندتایی که باعث درد می‌نشود را مسدود کند. این روند برای مادران باردار، ایمن است و به مبتلایان به میگرن امید رهایی از درد و زندگی دوباره را می‌دهد. بیماران همان روز از کلینیک ترخیص می‌شوند.

درمان غیرپزشکی و موفق دیگر، ابزار بهبودبخش وضعیت است. این وسیله در دهان گذاشته می‌شود (مثل محافظ دهان). این ابزار با آرامش بخشیدن به ماهیچه های دور سر و دهان کار می‌کند و به این ترتیب، درد را بهبود می‌بخشد.

داروهای ایمن برای سردرد میگرنی در بارداری

وقتی نوبت به داروها می‌رسد، دکتر شیول می‌گوید فقط "پاراستامول" در دوران بارداری ایمن است (البته با مشورت پزشک). داروهای پیشگیرانه مثل zonisamide، atenolol و tizanidine نیز در دوران بارداری و شیردهی پستانی توصیه نمی‌شود. باید از خودتان مراقبت کنید، اما اگر در برابر سردردهای میگرنی ضعف دارید، بیشتر با خودتان مهربان باشید. استرس، خستگی بیش از حد، سیگار کشیدن (سیگار نکشید یا اطراف سیگاری‌ها نباشید) و شلوغی باعث شروع میگرن می‌شود.

ماساژ درمانی روشی برای تسکین سردرد میگرنی در بارداری

به گفته‌ی خانم لائورا تامپسون، متخصص ماساژ درمانی بارداری و ریفلکس لوژی (بازتاب شناسی)، ماساژ بارداری تمام بدن می‌تواند به رهایی از تنش در ماهیچه های گردن، شانه ها و پشت یاری رساند، سیستم اعصاب را آرامش بخشد و از تنش بکاهد. احتمالاً بسیاری از ناراحتی‌های معمول بارداری مثل سردردها نیز با بازتاب شناسی بهبود می‌یابد. این درمان آرام بخش به توازن هورمونی کمک می‌کند و آرامش عمیقی فراهم می‌آورد.

داروهای ایمن برای سردرد میگرنی هنگام شیردهی پستانی

دکتر الیوت شیول می‌گوید: همیشه درمان سردرد و میگرن‌ را بدون استفاده از دارو ترویج می‌دهیم. این بهترین روش برای مادرانی است که شیردهی پستانی می‌کنند. طبق مطالعه‌ای منتشر شده در نشریه‌ی سردرد، داروهای ایبوبروفن، دیکلوفناک و eletriptan برای مادرانی که شیردهی پستانی می‌کنند، ایمن است، (البته با تجویز پزشک) زیرا فقط میزان کمی از آن به بچه منتقل می‌شود. 

نکات مهم

• از آغازگران میگرن پرهیز کنید.  احتمال دارد پیش از بارداری از این آغازگران آگاه باشید. اینها عبارتند از تنش، خستگی مفرط، صداهای بلند و برخی از خوراکی‌ها یا نوشابه‌ها (قهوه یک آغازگر است و از آنجا که در بارداری نیز توصیه نمی‌شود، بهتر است از آن دوری کنید).  
• وعده‌های غذایی منظم و سالم بخورید. (بانوان بارداری که تعداد وعده‌های غذایی کوچک می‌خورند، برای فرزندشان تغذیه‌ی بهتری فراهم آورند، تا آنانی که سه وعده بزرگ غذا اما به میزان زیاد می‌خورند.)
• یادداشت روزانه ای برای میگرن داشته باشید. به این ترتیب آغازگران احتمالی یا مواردی تسکین دهنده را ثبت می‌کنید. شاید الگویی تهیه کنید و بتوانید از یکسری آن خوراکی‌ها یا فعالیت‌ها تشدید کننده میگرن دوری جویید.
• وقتی درد بر شما غلبه می‌کند، استراحت کنید.  

مطالعه بیشتر:

1- علائم و راههای پیشگیری از پره اکلامپسی

2- پیشگیری و درمان سردرد در دوران بارداری

3- انواع سردرد حاملگی

4- با میگرن در بارداری چه کار کنیم؟

5- 14 نکته برای مراقبت کردن از همسر میگرنی