مصرف و استفاده از شیرین کننده های مصنوعی در دوران بارداری
قند برای بدن ما لازم است. اما بروز عوارضی نظیر دیابت و بیماری‌های وابسته به رژیم غذایی، منجر به تولید شیرین کننده های مصنوعی بجای قند شده که بخشی معمول از غذاها و نوشیدنی‌های بسته‌بندی شده و همچنین داروهاست. این جایگزین‌های قندی که معمولا به آنها شیرین کننده های مصنوعی می‌گویند، جایگزین‌های خوبی برای قند طبیعی در رژیم غذایی هستند. از شیرین کننده های مصنوعی در دوران بارداری برای کنترل اضافه وزن و کنترل دیابت بارداری استفاده می شود. همچنین شیرین کننده های مصنوعی وجود دارند که مصرف آن در دوران بارداری خطرناک است. در ادامه مطالبی برای توضیح هر کدام از این موضوعات برای شما ارائه می شود.
در این مقاله موضوعات زیر را مطالعه می کنید:
آیا استفاده از شیرین کننده های مصنوعی در دوران بارداری بی خطر است؟
انواع شیرین کننده های مصنوعی
شیرین کننده های مصنوعی جایگزین هایی برای قند معمولی (ساکروز) است. آن ها جایگزین های مصنوعی قند هستند که از گیاهان یا قندهای طبیعی گرفته می‌شود. شیرین کننده های مصنوعی می‌توانند مغذی باشند (کالری دارند) یا غیرمغذی (بدون کالری).
شیرین کننده های مغذی
شیرین کننده های مغذی به رژیم غذایی شما کالری اضافه می‌کنند و مواد معدنی یا ویتامین‌های بسیار کمی دارند. اگر از آنها به اندازه مصرف شود و منجر به اضافه وزن نشود می‌تواند بی‌خطر باشد. اما اگر مبتلا به عوارضی نظیر دیابت، مقاومت به انسولین یا دیابت دوران بارداری باشید احتمالا باید مصرف این نوع مواد را محدود کنید.
ساکروز، فروکتوز، مالتوز، قند ذرت و عسل شیرین کننده های مغذی هستند. الکل‌های قندی، نظیر سوربیتول، مانیتول، ایزومالت و زایلیتول و نشاسته هیدورژنی نیز شیرین کننده مغذی هستند. در واقع آنها قند نیستند و در بدن تبدیل به چربی می‌شوند.
شیرین کننده های غیرمغذی
شیرین کننده های غیرمغذی به مقدار کم برای شیرین کردن غذا اضافه می‌شود. برای استفاده در غذاهای با کالری کاهش‌یافته و رژیمی مورد تایید هستند. استیویا، آسپارتام، سوکرالوز و ساخارین از جمله این شیرین کننده ها هستند.
برخی از شیرین کننده های مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا برای استفاده در غذاها شامل موارد زیر است:
- آسپارتام – مغذی
- ساخارین – غیرمغذی
- اسسولفام پتاسیم – غیرمغذی
- نئوتام – غیرمغذی
- سوکرالوز– غیرمغذی
آیا در دوران بارداری می توانیم از شیرین کننده های مصنوعی استفاده کنیم؟
بله، شیرین کننده های مصنوعی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا اگر به اندازه مصرف شود بی خطر است. به منظور جلوگیری از جایگزین شدن آنها به جای مواد مغذی مورد نیاز در بارداری سالم، باید آنها را مطابق با مقدار مجاز روزانه مصرف کرد.
مقدار مجاز مصرف شیرین کننده های مصنوعی در زمان بارداری چقدر است؟
طبق گفته سازمان غذا و داروی آمریکا، باید استفاده از شیرین کننده های مصنوعی را به دو یا سه وعده در روز محدود کنید. یک وعده برابر با یک بسته کوچک شیرین کننده یا یک قوطی ۳۵۰ گرمی نوشابه رژیمی است.
مصرف زیاده از حد شیرین کننده های مصنوعی می‌تواند منجر به اضافه وزن شود. گاهی پزشک شما ممکن است استفاده از شیرین کننده های مصنوعی را در دوران بارداری توصیه کند.
دلایل استفاده از شیرین کننده های مصنوعی در دوران بارداری
پزشک شما ممکن است به دلایل زیر شیرین کننده های مصنوعی (بدون کالری) را توصیه کند:
کنترل اضافه وزن در بارداری با استفاده از شیرین کننده های مصنوعی
اضافه وزن در دوران بارداری طبیعی است. بسته به شاخص توده بدنی خود می‌توانید بین هشت تا شانزده کیلو وزن اضافه کنید. اما اگر وزن‌تان بیشتر از این اضافه شده، ممکن است لازم باشد برای کاهش کالری‌های مصرفی از شیرین کننده های مصنوعی بدون کالری استفاده کنید. شیرین کننده های مصنوعی در مقایسه با شکر خوراکی (۱۶ کالری در هر قاشق غذاخوری) کالری کمتری دارد اما باید به اعتدال از آن استفاده کرد.
کنترل دیابت بارداری با استفاده از شیرین کننده های مصنوعی
اگر دیابت دارید شیرین کننده های مصنوعی بهترین جایگزین قند است. آنها برخلاف قند معمولی قند خون یا میزان انسولین را بالا نمی‌برند. البته این به آن معنی نیست که تمام شیرین کننده ها بی‌خطرند.
فواید و عوارض استفاده از شیرین کننده های مصنوعی در دوران بارداری
عوارض استفاده از شیرین کننده های مصنوعی در دوران بارداری
در صورت استفاده افراطی، شیرین کننده های مصنوعی می‌توانند آسیب‌هایی وارد کنند.
- در صورت استفاده زیاد، ساخارین می‌تواند از جفت عبور کند و در بافت جنینی انباشته شود و همان‌جا می‌ماند. در مورد آسپارتام و سوکرالوز هم که ممکن است به اضافه وزن و چاقی کودکان منجر شود همین‌طور است.
- این اعتقاد وجود دارد که استفاده زیاده از حد از آسپارتام موجب سردرد، سرگیجه، لکنت زبان، اختلال ذهنی، تهوع، زنگ زدن گوش و خواب‌رفتگی می‌شود.
- جایگزین های قند نمی‌توانند ویار شیرینی شما را ارضا کنند و باعث می‌شود بیشتر شیرینی و نوشیدنی های شیرین بخواهید و خطر اضافه وزن را بالا می‌برد.
برای جلوگیری از این تاثیرات جانبی و مشکلات دوران بارداری، بهتر است شیرین کننده های مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا را کم و تا حد اعتدال مصرف کنید. همچنین پیش از افزودن این شیرین کننده ها به رژیم غذایی بهتر است با پزشک مشورت کنید. از همه مهمتر، عادات غذایی سالم و بی‌خطری را پیش بگیرید تا بتوانید تا جای ممکن از چنین مواد مصنوعی دور بمانید.
فواید شیرین کننده های مصنوعی در دوران بارداری
بر اساس برداشت‌های بالا از شیرین کننده های مختلف، فواید شیرین کننده های مصنوعی شامل موارد زیر است:
- مانند شکر معمولی به غذاها شیرینی می‌دهد.
- اگر بصورت معتدل مصرف شود مقدار کالری آن قابل چشم‌پوشی است و به اضافه وزن ناخواسته کمک نمی‌کند.
- به کنترل دیابت بارداری کمک می‌کند و از این رو میزان قند، فشار خون، بیماری‌های مغزی و قلبی را کنترل می‌کند.
- از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند و باعث سلامت آن می‌شود.
برای اطمینان از ایمنی مواد مصرفی خود بهتر است از شیرین کننده های مناسب که پزشک شما آنها را توصیه کرده استفاده کنید.
البته شیرین کننده های مصنوعی نیز وجود دارند که مصرف آن در دوران بارداری خطرناک است.
انواع شیرین کننده های مصنوعی که در بارداری نباید از آن ها استفاده کرد
شیرین کننده های مصنوعی غیرمجاز در دوران بارداری
ساخارین، ربادیوساید آ، سیکلامات ، توماتین و نئوتام فهرستی از شیرین کننده های مصنوعی که است نمی‌توانید آنها در دوران بارداری مصرف کنید. در واقع هیچ تحقیق روشنی برای بی خطر بودن آن وجود ندارد و برای همین نمی‌توان مصرف آن‌را در دوران بارداری بی خطر دانست.
1- ساخارین
یک شیرین کننده بدون کالری است اما زیاد محبوب نیست. سازمان غذا و داروی آمریکا آن را تایید نمی‌کند چراکه ریسک سرطان مثانه را بالا می‌برد. همچنین مطالعات نشان می‌دهد که می‌تواند از جفت عبور کند و در بافت های جنین جمع شود، اما شواهدی مبنی بر این‌که برای جنین مضر است وجود ندارد.
2- ربادیوساید آ (Stevia)
از بخش‌هایی از گیاه بومی آمریکای جنوبی گرفته می‌شود و مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا نیست. با این حال، این سازمان آن را به طور عمومی بی خطر می‌داند و تنها به عنوان مکمل رژیم غذایی استفاده می‌شود نه شیرین کننده. هیچ تحقیق روشنی برای بی خطر بودن آن وجود ندارد و برای همین نمی‌توان مصرف آن‌را در دوران بارداری بی خطر دانست.
3- سیکلامات
یک شیرین کننده غیرمغذی و حدود ۳۰ برابر شیرین‌تر از قند است. مصرف آن در ایالات متحده ممنوع است و اطلاعات کافی درباره بی خطر بودن آن در دوران بارداری وجود ندارد.
4- توماتین
یک پروتئین شیرین است که از بته ای به نام توماتوکوس دانیلی که بومی غرب آفریقاست گرفته می‌شود. وضعیت آن از نظر سازمان غذا و داروی آمریکا به‌طور عمومی بی خطر است و به عنوان افزودنی غذا و تقویت‌کننده طعم بکار می‌رود. با این حال، شواهد بسیار کمی وجود دارد که مصرف آن در دوران بارداری بی خطر باشد.
5- نئوتام
یک شیرین کننده مصنوعی، تقویت‌کننده طعم و از مشتقات آسپارتام است. به این خاطر که از تجزیه سه ماده شامل فنیل‌آلانین، اسید آسپارتیک و متانول بوجود می‌آید سمی است. شواهد کمی درباره بی خطر بودن آن در دوران بارداری وجود دارد.
انواع شیرین کننده های مصنوعی مجاز در دوران بارداری
انواع شیرین کننده های مصنوعی بی خطر در دوران بارداری
1- سوکرالوز (Splenda)
یک شیرین کننده بدون کالری است که از قند تهیه می‌شود و به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا رسیده است. برای استفاده در غذاهای مختلف از جمله غذاهای پخته، آب‌میوه‌ها، نوشیدنی های غیرالکلی، شیرینی جات، محصولات قهوه و چای، سس‌ها، شیره‌ها، خامه‌ها و غیره مناسب است. بر میزان قند خون شما تاثیری ندارد و مصرف آن در دوران بارداری بی خطر است.
2- آسپارتام (Equal، NutraSweet یا SugarTwin)
یک شیرین کننده کم کالری است که به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا رسیده است. معمولا در نوشیدنی های غیرالکلی، غلات صبحانه، محصولات لبنی، پودرهای پودینگ، دسرها، آدامس‌ها و داروهایی خاص بکار می‌رود. حدود ۲۰۰ برابر شیرین‌تر از قند معمولی است و مصرف آن در دوران بارداری اشکالی ندارد. منتهی اگر مبتلا به فنول کتونوری، عارضه‌ای که در آن فنیل آلانین (از مواد تشکیل‌دهنده آسپارتام) خون شما بالا است هستید، از مصرف این شیرین کننده خودداری کنید.
3- اسسولفام پتاسیم (Sunett یا SweetOne)
یک شیرین کننده بدون کالری است که به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا برای استفاده در غذا رسیده است. به غذاهای پخته، ژلاتین‌های بدون شکر، دسرهای یخی، پودینگ‌ها و نوشیدنی های غیرالکلی افزوده می‌شود. ۲۰۰ بار از قندهای معمولی شیرین‌تر است و مصرف آن در دوران بارداری بی خطر است.
4- سوربیتول
یک شیرین کننده مغذی و الکل قندی است. به عنوان شیرین کننده در آب‌نبات‌ها، پودینگ‌ها، آدامس، بیسکوییت‌ها و بستنی استفاده می‌شود. حدود ۶۰ درصد شکر معمولی خوراکی شیرینی دارد و مصرف آن در دوران بارداری بی خطر است. تاثیری بر جنین نمی‌گذارد اما مصرف زیاد آن می‌تواند منجر به ناراحتی‌های معدی مانند اسهال و دل‌درد شود. به اعتدال از آن مصرف کنید که مصرف زیاد آن همچنین می‌تواند به اضافه وزن در بارداری نیز منجر شود.
5- مانیتول
مانیتول مانند سوربیتول یک الکل قندی است و در دوران بارداری می‌توان از آن به اعتدال مصرف کرد. مقدار زیاد آن منجر به نفخ، اسهال و دل‌پیچه می‌شود.
6- زایلیتول
یک الکل قندی دیگر است که به‌صورت طبیعی در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد. در آب‌نبات‌ها، آدامس، خمیردندان و غذاهای دیگر یافت می‌شود. به شیرینی قند معمولی است و مصرف آن در دوران بارداری اشکالی ندارد. گفته می‌شود از تجمع جرم دندان جلوگیری می‌کند و از این روی مانع از پوسیدگی آن می‌شود.
