ضعف دهانه رحم چیست و چه زمانی رخ می دهد؟
ضعف دهانه رحم به معنای باز شدن خودبخود دهانه ی رحم در بارداری است که می تواند منجر به سقط جنین و زایمان زودرس شود. معمولا این مشکل در سه ماهه ی دوم بارداری و بین هفته های 16 تا 14 رخ می دهد. ضعف یا نارسایی دهانه ی رحم در حدود 1-2٪ از بارداری ها اتفاق می افتد و تقریباً 25٪ از زایمان های زودرس در سه ماهه دوم به علت ضعف دهانه ی رحم رخ می دهد.
علل ضعف دهانه رحم چیست؟
قبل از بارداری ، دهانه رحم بسته ، بلند و سفت است. در دوران بارداری، دهانه رحم به تدریج نرم می شود، طول آن کاهش می یابد و نزدیک به زایمان شروع به باز شدن می کند. اما اگر دهانه رحم ناقص یا کوتاه باشد، ممکن است خیلی زود باز و در نتیجه، سقط یا زایمان زودرس رخ دهد.
عوامل خطر ضعف دهانه رحم:
بسیاری از زنان، عامل خطر شناخته شده ای ندارند. عوامل خطری که می تواند منجر به نارسایی دهانه رحم شود، عبارتند از:
تروما و آسیب به گردن رحم: برخی از روشهای جراحی که برای درمان ناهنجاریهای دهانه رحم استفاده می شود، می تواند منجر به نارسایی دهانه رحم شود. همچنین سایر روشهای جراحی مانند (دیلاتاسیون و کورتاژ) D&C می تواند با نارسایی دهانه رحم مرتبط باشد. پارگی گردن رحم در طی زایمان قبلی هم می تواند باعث ضعیف شدن آن شود.
نژاد: به نظر می رسد زنان سیاهپوست خطر بیشتری برای ابتلا به نارسایی دهانه رحم دارند البته هنوز مشخص نیست که علت آن چیست.
شرایط مادرزادی: ناهنجاری های رحمی و اختلالات ژنتیکی که بر یک نوع پروتئین تأثیر می گذارد، باعث می شود بافتهای همبند بدن (کلاژن) با مشکل ساخته شوند و نارسایی دهانه ی رحم رخ دهد. قرار گرفتن در معرض دی اتیل استیل استرول (DES) ،که یک فرم مصنوعی هورمون استروژن است، قبل از تولد نیز با نارسایی دهانه رحم مرتبط بوده است.
تشخیص نارسایی دهانه ی رحم:
ضعف دهانه ی رحم فقط در دوران بارداری تشخیص داده می شود و تشخیص آن حتی در ماه های نخست بارداری هم دشوار است. پزشک در مورد هر علامتی که دارید و سابقه پزشکی شما سؤال خواهد کرد. حتماً به پزشک اطلاع دهید که آیا در سه ماهه دوم دچار سقط شده اید و یا زایمان زودرس داشته اید یا خیر.
در صورت وجود چنین مواردی ممکن است پزشک تشخیص ضعف دهانه ی رحم بدهد.
- داشتن سابقه باز شدن دهانه رحم بدون درد و زایمان زودرس در سه ماهه دوم
- باز شدن دهانه رحم قبل از هفته 24 بارداری بدون انقباضات دردناک ، خونریزی واژن ، و پارگی کیسه آب
- سابقه ی عفونت دهانه ی رحم
آزمایشات و روشهای لازم برای کمک به تشخیص ضعف دهانه ی رحم در سه ماهه دوم شامل موارد زیر است:
سونوگرافی ترانس واژینال: پزشک شما ممکن است از سونوگرافی داخل واژینال برای ارزیابی طول دهانه رحم شما و بررسی اینکه غشاء در بیرون از دهانه رحم بیرون زده است یا خیر استفاده کند. در طی این نوع سونوگرافی ، یک مبدل باریک در واژن شما قرار می گیرد تا تصویر دهانه ی رحم مورد ارزیابی قرار گیرد.
معاینه لگن: . پزشک دهانه رحم را معاینه می کند تا ببیند کیسه آمنیوتیک از دهانه رحم بیرون زده است یا خیر. اگر کیسه ی آمنیوتیک در مجرای دهانه رحم باشد ، این نشانگر ضعف دهانه رحم است. پزشک همچنین انقباضات رحمی را بررسی می کند و در صورت لزوم آنها را تحت نظر قرار می دهد.
آزمایشات: اگر غشای جنین قابل مشاهده باشد و سونوگرافی علائم التهاب را نشان دهد اما شما علائم عفونت نداشته باشید، ممکن است پزشک نمونه ای از مایع آمنیوتیک (آمنیوسنتز) را آزمایش کند تا عفونت کیسه و مایع آمنیوتیک را تشخیص دهد یا آن را رد کند (کوریوآمیونیتیت )
هیچ آزمایشاتی وجود ندارد که قبل از بارداری انجام شود تا با اطمینان قابل ملاحظه ای ضعف دهانه رحم را پیش بینی کند. با این حال ، آزمایش های خاصی که قبل از بارداری انجام می شود ، مانند MRI یا سونوگرافی ، می تواند به تشخیص ناهنجاری های رحمی ای که ممکن است باعث نارسایی دهانه رحم شود، کمک کند.
روشهای درمان ضعف دهانه رحم
درمان ضعف دهانه ی رحم به این صورت است که دهانه رحمی را که دچار نارسایی است و توان تحمل بارداری را ندارد، با بستن می توان آن را تقویت کرد. به این روش سرکلاژ گفته و معمولاً بین هفته 14-16 بارداری انجام می شود. دهانه ی رحم به وسیله بخیه بسته می شود. بخیه ها در هفته 38 بارداری برداشته می شود تا در هنگام زایمان مشکلی ایجاد نشود. لازم به ذکر است که برداشتن بخیه ها منجر به زایمان خودبه خود نوزاد نمی شود.
مطالعه بیشتر:
علائم زخم دهانه رحم چیست و عکس زخم رحم چگونه است؟
علت بیرون زدگی دهانه رحم چیست و چگونه درمان می شود؟
علت اورژن دهانه رحم چیست و چه نشانه ها و درمانی دارد؟
