اسهال در نوزادان چگونه است و دلیل آن چیست ؟
دفعات دفع ادرار و مدفوع شاخص بسیار مهمی از سلامت دلبند شماست. به همین سبب بیشتر مادران به محض مشاهده کردن تغییری در دفعات و نیز قوام و رنگ ادرار و یا مدفوع فرزندشان به شدت دچار نگرانی می شود. در این مطلب می خواهیم برایتان شرح دهیم که اسهال در نوزادان چیست و در چه شرایطی می گوییم که شیرخوار و یا نوزاد دچار اسهال شده است.
اسهال در نوزادان چگونه است؟
اسهال در نوزادان و شیرخواران به این معناست که مدفوع نوزاد به شکل مایع بسیار روان در بیاید. به طور معمول هر نوزاد سالم و شیرخوار حداقل شش تا ده بار در روز مدفوع می کند. اسهال در نوزادان گاهی با استفراغ هم همراه می شود.
-
دلایل اسهال در نوزادان و شیرخواران
دلایل مختلفی می تواند باعث اسهال در نوزادان و شیرخواران شود. از شایع ترین دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت های ویروسی: ویروس هایی مثل روتا ویروس و آنفلوانزا می توانند باعث ابتلا به اسهال، استفراغ، تب، درد شکم و لرز در نوزادان شود.
- عفونت های باکتریایی: عفونت های باکتریایی می توانند باعث اسهال شدید همراه انقباضات ماهیچه ای، مدفوع خونی و تب شود. شایع ترین باکتری هایی که مسبب اسهال در نوزادان و شیرخواران هستند، عبارتند از سالمونلا، شیگلا، استافیلوکوس وایکولای
- انگل ها: عفونت های انگلی هم می توانند نوزادان را مبتلا به اسهال کنند.
- عفونت های گوش: وقتی به همراه اسهال، نوزاد بسیار گریان و ناراحت است. دستش را مدام به سمت گوشش می برد و بی قرار است، ممکن است مبتلا به عفونت ویروسی یا باکتریایی گوش شده باشد. گاهی علائمی مثل استفراغ و یا بی اشتهایی هم دیده شود.
- آنتی بیوتیک ها: بسیاری از کودکان به دنبال یک سرماخوردگی شدید و مصرف آنتی بیوتیک دچار اسهال هم می شوند. آنتی بیوتیک های وسیع الطیف و قوی با از بین بردن میکروب های مفید روده، کودکان را مستعد ابتلا به اسهال می کنند.
- آلرژی های غذایی: حساسیت شیرخوار به برخی از مواد غذایی می تواند باعث اسهال شود. مثلا حساسیت به شیر باعث بثورات پوستی، آبریزش و سرفه و خس خس بینی و نفخ می شود.
کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند ممکن است روزانه شش تا هشت نوبت هم اجابت مزاج داشته باشند که اسهال تلقی نمی شود.
درمان اسهال در نوزادان و شیرخواران:
معمولا اسهال های شیرخواران بدون مصرف داروهای ضد اسهال و آنتی بیوتیک بهبود می یابد. فقط باید مایعاتی که از بدن دفع شده اند، جبران شود. که مهم ترین مایع مصرف شیر مادر است. بعد از شش ماهگی آب جوشیده سرد به شیرخوار بدهید.
نکته ی مهم در درمان اسهال در نوزادان و شیرخواران، مصرف کافی مایعات است. اگر شیرخوار خوب شیر نمی خورد ممکن است پزشک محلول او آر اس را تجویز کند. این محلول الکترولیتی در طعم های مختلف وجود دارد.
هنگامی که شیرخوار مبتلا به اسهال است از دادن مایعات شیرین مثل آبمیوه های غلیظ و شیرین، نوشابه و آب قند به او خودداری کنید. چون قند آب را از روده جذب و اسهال را بدتر می کند.
اگر به شیرخوار غذای جامد می دهید، بهتر است مصرف غذاهایی مثل موز، برنج، پوره ی سیب و ماست را افزایش دهید. ماستی که از شیرکامل تهیه شده بهتر است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شیرخوار شما سه ماهه یا کمتر است، در صورت وجود اسهال به پزشک مراجعه کنید. در شیرخواران بزرگتر، تا بیست و چهار ساعت صبر کنید، در صورت برطرف نشدن اسهال یا مشاهده ی مواردی مثل استفراغ مکرر، وجود خون در مدفوع یا مدفوع سیاه، تب الای سی و هشت درجه در شیرخوار کوچکتر از شش ماه و تب بالای 39 در شیرخوار بالای شش ماه، و مشاهده ی علائم کم آبی بدن مثل خشکی دهان بلافاصله به متخصص مراجعه کنید.
جلوگیری از اسهال در نوزادان و شیرخواران
معمولا شیرخوارانی که از شیرمادر تغذیه می کنند، کمتر به اسهال مبتلا می شوند. اگر شیرخوار از شیشه شیر استفاده می کند، لازم است که شیشه و پستانک مدام در آب جوشیده، ضدعفونی شود. به این ترتیب که شیشه و پستانک نوزاد و شیرخوار را هر روز در آب سرد بگذارید و روی اجاق گاز قرار دهید و بگذارید تا به دمای جوش برسد. سپس اجازه دهید پنج دقیقه در این دما استریل شود.
برای پیشگیری از اسهال در نوزادان و شیرخواران، رعایت بهداشت از مهمترین عوامل موثر است. دست هایتان را قبل از شیردهی و تعویض پوشک با آب و صابون بشویید. شیرخوارانی که مدام اشیا و دستانشان را داخل دهانشان می برند، هم در معرض ابتلا به اسهال هستند. تا حد امکان اشیا در دسترس شیرخوار را تمیز نگه دارید و دست هایش را بشویید.
