حس لامسه جنین و آنچه جنین در رحم می تواند احساس کند چیست؟
جنینی که در فضای کوچک درون رحم چمپاتمه زده است، قادر به انجام کار زیادی نیست. اما در همین فضای بسته، حس لامسه فعالانه به رشد خود ادامه می دهد و در کشف و یادگیری از لحظه تولد به جنین کمک می کند. اگر دوست دارید مطالبی علمی را درمورد حس لامسه جنین بدانید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
حس لامسه جنین، آنچه جنین در رحم می تواند احساس کند
حس لامسه در جنین قبل از بویایی، چشایی، بینایی و شنوایی در جنین شکل می گیرد. شاید اهمیت این حس مانند سایر حواس خیلی ملموس نباشد اما یکی از مهمترین حس ها برای بقا است. انسان ها و حیوانات به طور یکسان و غریزی از چیزهای سرد، ناراحت کننده یا تیز (دارای بوی تند)، فاصله می گیرند و به اشیای گرم و نرم مثل مادر نزدیک می شوند. حس لامسه یکی از اولین ابزارهای کودک برای آشنایی با دنیای اطراف او به شمار می آید لذا رشد کامل این حس در زمان تولد اهمیت بسیار دارد.
حس لامسه چیست؟
کودک برای احساس اشیای پیرامون خود به حسی به نام لامسه یا بساوایی نیاز دارد مثلا وقتی غلت می زند پرز فرش یا زمانی که در اولین حمام در آب غوطه ور می شود، ماهیت آب و نیز حتی آغوش مادر را به کمک این حس احساس می کند. حس لامسه در اصل فقط شبکه ای از گیرنده های بساوایی است که در سراسر بدن پخش هستند و از طریق سلول های عصبی به مغز متصل می شوند. هر گیرنده به طور منحصر به فرد برای هر یک از مؤلفه های بساوایی مانند دما، فشار یا درد اختصاصی شده است. در انسان بزرگسال، این گیرنده ها تقریباً در همه قسمت های بدن وجود دارند مثلاً زیر پوست انگشتان برای احساس آنچه لمس می شود، در سراسر شکم برای احساس درد معده یا در لب و زبان برای اینکه فرد به آنچه می خورد آگاه باشد.
حس لامسه جنین، اولین حسی که رشد می کند
فقط چند هفته پس از بارداری بخش هایی از سیستم بساوایی شروع به رشد می کند. در هفته هشتم گیرنده های لامسه در صورت جنین بیشتر روی لب و بینی رشد می کنند. این گیرنده ها به مغز در حال رشد او متصل هستند. پس از گذشت چند ماه، گیرنده های لامسه در جاهای دیگر بدن کودک مانند اندام تناسلی، کف دست و کف پا در هفته 12 و کل شکم تا هفته 17 شکل می گیرند. تا هفته 32 حس لامسه در همه قسمت های بدن جنین وجود دارد به اندازه ای که اندامها می توانند حرکت یک مو روی بدن را احساس کنند.
رشد حس لامسه جنین تنها در نتیجه بلوغ مغز اتفاق نمی افتد بلکه با احساس محرک در رحم یعنی به محض اینکه جنین حضور مایع آمنیوتیک را در اطراف خود احساس کرد، گیرنده های بساوایی به رشد سیستم عصبی او از جمله مغز، نخاع و حتی سیستم کنترل کننده دستگاه گوارش کمک می کنند.
چه زمانی جنین می تواند درد را احساس کند
جنینی که قادر است کمترین محرک لمس را احساس کند، توانایی احساس درد مانند بزرگسالان را ندارد. توانایی احساس درد علاوه بر گیرنده های لمسی به سیگنال های مولکولی و مسیرهایی در مغز نیازمند است که بتوانند سیگنال درد را پردازش کنند. پژوهشگران با استفاده از روشهای اسکن مغزی جنین به این نتیجه رسیده اند که تقریباً همزمان با پایان رشد سیستم بساوایی یعنی حدود هفته 29 یا هفته 30 بارداری، توانایی احساس درد در جنین شکل می گیرد. قبل از آن، جنین با تغییر ضربان قلب یا سطح هورمون نسبت به لمس واکنش نشان می دهد، اما این پیام به مرکز درد مغز نمی رسد.
سازگاری با زندگی پس از تولد
جنین به کمک آنچه در رحم می شنود و الگوهای نور و تاریکی که در آنجا می بیند می تواند پس از تولد به محرک های محیطی بیرون عادت کند. اما حس لامسه چیز دیگری است. جنین قبل از تولد قادر به احساس هیچ چیز در جهان خارج نیست! بنابراین حس لامسه به جای اینکه در سازگاری با زندگی به او کمک کند، بیشتر به دلیل اثر میانجی بازتابی اهمیت دارد. به عنوان مثال توانایی احساس مایع آمنیوتیک در گلو، انجام عمل بلع را در رحم به جنین یاد می دهد. در اولین لحظات پس از تولد، حس لامسه به او کمک می کند تا در واکنش به احساس وجود مایع در گلو و پاکسازی آن سرفه کند و یا در پاسخ به تغییر ناگهانی محیط اطرافش گریه سر دهد و یا در آغوش مادر آرام بگیرد.
از لحظه ورود کودک به جهان، حس لامسه برای تعامل او با دنیای اطراف بسیار مهم است. احساس پوست مادر به طور غریزی به آرامش نوزاد و دلبستگی محکم او با مادر کمک می کند. وقتی بزرگ تر می شود، اشیاء اطراف خود و فشار زمین را زیر بدنش احساس و شروع به غلت زدن و حرکت می کند.
اکنون که همه چیز را درمورد حس لامسه جنین می دانید، درصورت تمایل میتوانید با مراجعه به بخش دانشنامه جنین اطلاعات بیشتری را درمورد روند رشد و تکامل فرشته کوچکتان کسب کنید.
بیشتر بدانید:
1- زندگی جنین در رحم و رشد حواس 5 گانه
2- تکامل توانایی های حسی نوزاد
3- برقراری پیوند بین مادر و جنین در دوران بارداری
4- حس بویایی در جنین،جنین چه بوهایی را در رحم حس می کند؟
منبع: whattoexpect
