مکمل های مجاز و غیر مجاز در بارداری کدام است؟
گرچه مصرف برخی مکملها در دوران بارداری مفید است، مصرف برخی دیگر میتواند برای مادر و جنین خطرناک بوده و باعث بروز عوارض جبران ناپذیر شود.مصرف مکملهای مفید هم گرچه میتواند نیازهای مادر و جنین را برآورده کند اما هرگز نباید جایگزین یک رژیم سالم غذایی شود. برای سپری کردن یک بارداری سالم لازم است مادر در کنار داشتن رژیم غذایی متعادل و متناسب، برای کاهش استرس و اضطراب به اندازه کافی بخوابد و ورزش کند. در ادامه این متن توضیحاتی را درمورد مکمل های مجاز و غیر مجاز در بارداری برای شما شرح داده ایم.
مکمل های مجاز و غیر مجاز در بارداری
گرچه تمامی بانوان باردار می دانند که مصرف مکمل های پریناتال برای آنها ضروری است، اما ممکن است درمورد خوردن برخی از مکمل های دیگر مردد باشید.
مکمل های مجاز، مکملهایی که مصرف آن در دوران بارداری توصیه می شود:
1- ویتامین D
ویتامینهای حلال در چربی برای کارکرد سیستم ایمنی، سلامت و تقسیم سلولی حیاتی اند. کمبود ویتامین D در دوران بارداری با سزارین اجباری، پره اکلامپسی، زایمان پیش از موقع و دیابت بارداری در ارتباط است.
متخصصان توصیه میکنند زنان باردار روزانه 600 واحد بین الملل ویتامین D مصرف کنند. البته برخی دیگر از متخصصان معتقدند این میزان باید بالاتر باشد.
2- منیزیم
این ماده معدنی در بسیاری از واکنشهای شیمیایی بدن نقش دارد و در سیستم ایمنی، کارکرد ماهیچهها و اعصاب تاثیرگذار است. کمبود این ماده معدنی در دوران بارداری میتواند زمینه ساز افزایش فشار خون و زایمان پیش از موقع شود.
برخی بررسیها نیز ثابت کرده است مصرف منیزیم در دوران بارداری میتواند از کم وزنی و محدودیت رشد جنین پیشگیری کند.
3- زنجبیل
ریشه زنجبیل معمولا به عنوان یک ادویه استفاده میشود اما در دوران بارداری میتواند درمان کننده تهوع صبحگاهی باشد. تهوع صبحگاهی موضوعی شایع است که 80 درصد زنان در 3 ماهه نخست آن را تجربه میکنند و مصرف زنجبیل در دوزهای ایمن میتواند درمان کننده آن باشد. در این رابطه نیاز به تحقیقات بیشتری هست.
4. روغن ماهی
روغن ماهی حاوی ترکیبات اسید دوکوزاهگزانوئیک (DHA) و اسید ایکوزاپنتانوئیک (EPA) است که در رشد مغز جنین و کاهش افسردگی بعد از زایمان مادر تاثیر گذارند. لازم به ذکر است که تحقیقات بسیاری نشان داده فرزندان مادرانی که در دوران بارداری از مکملهای روغن ماهی استفاده میکنند کارکرد مغزی بهتری دارند اما برخی تحقیقات هم نتایجی حاکی از بی تاثیر بودن مصرف این مکمل بر کارکرد مغز داشته اند. به عنوان مثال در تحقیقی که روی 2399 مادر انجام شد مشخص شد کارکرد مغزی کودکانی که مادرانشان روزانه 800 میلی گرم روغن ماهی مصرف کرده بودند با فرزندان مادرانی که این مکمل را مصرف نکرده بودند تفاوتی نداشت. این موضوع در رابطه با سلامت روان مادران هم نتایج مشابهی را نشان داد. در عوض تمامی تحقیقات با این موضوع که مصرف مکمل ماهی در رشد بینایی دوران جنینی در ارتباط است هم رای بودند. مصرف 3 واحد ماهی بدون جیوه در هر هفته در طول بارداری میتواند میزان نیاز بدن مادر به اسید دوکوزاهگزانوئیک (DHA) و اسید ایکوزاپنتانوئیک (EPA) برآورده کند. در غیر این صورت مادر به مکمل نیاز خواهد داشت.
5. پروبیوتیکها
پروبیوتیکها میکروارگانیسمهایی هستند که برای سلامت دستگاه گوارش مهم تلقی میشوند. براساس برخی تحقیقات مصرف پروبیوتیکها در دوران بارداری ایمن است و عوارض گزارش شده ای ندارد گرچه برخی تحقیقات از عوارض خفیف ناشی از عفونت پروبیوتیک پرده برداشته اند. براساس بررسیهای انجام شده مصرف پروبیوتیکها میتواند احتمال ابتلا به دیابت بارداری، افسردگی پس از زایمان و اگزمای اطفال و درماتیت را کاهش دهد.
• مکمل های غیر مجاز، مواردی که مصرف آن در دوران بارداری ممنوع است:
گرچه مصرف برخی مکملها در دوران بارداری ایمن و حتی نافع است مصرف برخی دیگر میتواند مشکل ساز بوده و باید از آنها خودداری کرد.
1- ویتامین A
گرچه این ویتامین در رشد بینایی و کارکرد سیستم ایمنی نقش مهمی ایفا میکند اما مصرف بیش از حد آن سبب ذخیره شدن مازاد این ویتامین وحلول در چربی در کبد شده و میتواند تاثیرات سمی بر بدن و مخصوصا کبد بگذارد و حتی منجر به نقصهای مادرزادی از جمله نقصهای مغزی شود. توصیه میشود در دوران بارداری مادر به کمک ویتامینهای پرناتال و رژیم غذایی مناسب نیاز خود از ویتامین A را برطرف کند و به دنبال مصرف قرص ویتامین A نرود.
2- ویتامین E
این ویتامین محلول در چربی در کارکرد سیستم ایمنی و بیان ژن تاثیرگذار است و گرچه برای سلامت اهمیت بالایی دارد اما مصرف مکملهای آن در دوران بارداری خطرناک است و نه تنها سبب تاثیرات مثبت بر بدن مادر نمیشود بلکه میتواند خطر دردهای شکمی و پارگی زودرس کیسه آمنیوتیک را به همراه داشته باشد.
3- کوهوش سیاه
از این گیاه برای درمان گرگرفتگی و گرفتگیهای شکمی در دوران قاعدگی استفاده میشود. مصرف این گیاه در دوران بارداری اما ممنوع است و میتواند سبب گرفتگیهای رحمی و زایمان پیش از موقع شود. در برخی افراد نیز مصرف این گیاه میتواند زمینه ساز مشکلات کبدی باشد.
4- گیاه خوک طلایی
این گیاه به عنوان مکمل رژیم غذایی برای درمان عفونتهای تنفسی و اسهال استفاده میشود و تحقیقات زیادی در مورد اثرات و ایمنی آن وجود دارد. این گیاه حاوی ترکیبی به نام بربرین است که میتواند زردی را در نوزاد تقویت کند و زمینه ساز نوعی وضعیت به نام کرنایکتروس در جنین شود که در واقع نوعی آسیب مغزی درون رحمی است.
5- دونگ کوئی
دونگ کوئی گیاهی هزار ساله است که در طب چینی کاربرد دارد و درمانگر مسایل بسیاری از جمله گرفتگیهای شکمی و فشار خون بالاست. البته در این حوزه تحقیقات کمی صورت گرفته است اما از آنجا که میتواند سبب گرفتگیهای شکمی و افزایش احتمال خونریزی شود در بارداری ممنوع است.
6- گیاه یوهمبین
این گیاه بومی آفریقاست و از ناتوانی جنسی تا چاقی را میتواند درمان کند. از این دارو نباید در دوران بارداری استفاده کرد زیرا با عوارضی از جمله پرفشاری خون، بیماریهای قلبی و تشنج همراه است.
7- دیگر مکملها و گیاهان ناایمن و مضر برای دوران بارداری
گیاه نخل اره ای
گیاه دکمه طلایی
شبدر قرمز
سنبل ختایی
بومادران معمولی
گیاه خاراگوش
گیاه کوهوش سیاه
ارمک
برنجاسف
بارداری، زمان رشد و نمو جنین است و باید مادر با تامین ریزمغذیها سلامت او را تضمین کند. گرچه در این شرایط مصرف برخی مکملها هم میتواند مفید باشد اما هرگز سر خود مکمل مصرف نکنید و در مورد دوز ایمن مکملها با متخصص مشورت داشته باشد.
بیشتر بدانید:
1- مهمترین ویتامین ها و مکمل های مورد نیاز دوران بارداری
2- مصرف مکمل های غذایی و ویتامین های دوران بارداری
3- باید ها و نباید های مصرف مکمل در دوران بارداری!
4- مهمترین ویتامین ها و مکمل های مورد نیاز دوران بارداری