دیر حرف زدن کودک و علایم هشدار دیر حرف زدن کودک چیست؟
حتی مثبت اندیش ترین والدین هم زمانی که کودک‌شان دیر به حرف می‌آید و دایره واژگان محدودی دارد و در نتیجه از نظر هوشی، اجتماعی و رشد شنوایی به نظر عقب تر از همسالانش می‌رسد دچار استرس می‌شوند. متخصصان اما معتقدند که برای دیر حرف زدن کودک جای نگرانی نیست و گرچه این دست کودکان به توجه و کار بیشتری نیاز دارند اما دچار اختلال خاصی نیستند و اینکه طبق آمار 15 درصد کودکان دیر به حرف می‌آیند. در این مقاله سعی کردیم در رابطه با علایم هشدار به تاخیر افتادن کلام کودکان و روش‌های کمک درمان اشاره کنیم.
تاخیر تکامل کلامی یا دیر حرف زدن کودک یعنی چی؟
تاخیر کلامی به تکلم تاخیری در کودکی گفته میشود که در 2 سالگی کمتر از 50 کلمه آموخته باشد و هنوز قادر به ساختن جملات دو کلمه ای نباشد. در 2 سالگی یک کودک عادی بیش از 300 کلمه را آموخته و می‌تواند جملات ساده دو کلمه ای بسازد.
آیا ژنتیک در دیر حرف زدن کودک دخیل است؟
مهارتهای زبانی در خانواده ارثی است و اگر در خانواده فردی دچار تکلم تاخیری بوده احتمال اینکه کودک هم دچار آن باشد وجود دارد اما از نظر علمی ژن خاصی برای آن درنظر گرفته نشده است.
آیا دیر حرف زدن کودک نوعی اختلال است؟
به نظر می‌رسد کودکان مبتلا به تاخیر در تکلم الگوی رشدی خاصی را دنبال میکنند که کندتر از الگوی رشدی دیگر کودکان است و به همین علت برخی متخصصان آن را نوعی اختلال به حساب می‌آورند. موضوع قابل توجه در این دست کودکان این است که 50 درصدشان معمولا خود را به هم سن و سالانشان خواهند رساند و در سن مهد یا دبستان دایره لغتشان به اندازه دیگر کودکان هم سن و سالشان میشود. در این کودکان تنها شاهد نوعی تاخیر هستیم. در 25 درصد اما این اختلال زبانی ادامه دار میشود و در سن دبستان به دلایل ناتوانی‌های گفتاری به متخصص ارجاع داده خواهند شد.
دلایل دیر حرف زدن کودکان چیست؟
تاخیر کلامی دلایل بیشماری دارد. در کودکانی که مبتلا به سندروم داون یا اوتیسم هستند تاخیر کلامی یک اختلال ژنتیکی محسوب میشود. اما در برخی دیگر از کودکان که مهارتهای شنوایی، هوشی و بینایی معمول دارند تاخیر کلامی دلیل مشخصی ندارد.
آیا تاخیر کلامی یا همان دیر حرف زدن کودک می‌تواند نشانه ابتلای کودک به اوتیسم باشد؟
نه الزاما. کودکان مبتلا به اوتیسم دچار تاخیر در تکلم هستند اما تمامی کودکانی که تکلم تاخیری دارند به اوتیسم مبتلا نیستند. کودکان مبتلا به اوتیسم نه تنها تاخیر کلامی دارند بلکه از نظر مهارتهای هوشی و اجتماعی نیز دچار تاخیر هستند.
چطور می‌توان تاخیر کلامی را در کودکان تشخیص داد؟
رشد زبانی و هوشی به هم مرتبطند. برای تشخیص تاخیر کلامی باید به دنبال مهارتهای هوشی باشید که به زبان وابسته نیست. یکی از این مهارت‌ها، حل مسئله است. کافی است از کودکی که دچار تاخیر کلامی است بخواهید پازلی را حل کند. این موضوع نیاز به توانایی کلامی یا شنوایی ندارد اما نشان میدهد که کودک تا چه حد توانایی آموختن دارد و چگونه از محیط اطرافش اطلاعات کسب می‌کند. اگر توانایی هوشی کودک در حد متعادلی باشد تاخیر تکلم تنها تاخیر است و نشانه هیچ اختلالی نیست.
علایم ابتدایی دیر حرف زدن کودک چیست؟
کودکان از 6 ماهگی غان و غون کردن را آغاز میکنند. اگر کودکی تا 7-8 ماهگی اینکار را آغاز نکرد یعنی دچار تاخیر در تکلم است. قبل از این سن نیز کودکان زمزمه و مِن‌مِن کردن را آغاز میکنند. والدین باید به این صداها توجه داشته باشند. کودکی که به موقع این آواها را ادا کند در 9-15 ماهگی بیان اولین کلمات را آغاز خواهد کرد.
چه زمان باید نگران تاخیر کلامی در کودکان باشیم؟
اگر کودک شما در 15 ماهگی کلمهای ادا نکرد یعنی روند طبیعی رشد کلامی را طی نکرده و لازم است در رابطه با تاخیر با متخصص مشورت کنید.
باورهای نادرست در مورد تاخیر کلامی
باورهای نادرستی در این رابطه وجود دارد. مثلا کودکی که خزیدن را نیاموخته و نمیتواند چهاردست و پا برود توانایی تکلم هم ندارد. این موضوع پایه علمی ندارد. موضوع دیگر اینکه برخی والدین گمان میکنند تاخیر کلامی مسئله مهمی نیست و در نهایت کودک می‌تواند خود را به هم سن و سالانش برساند. گرچه نیمی از کودکان مبتلا به تکلم تاخیری در دوران پیش دبستان خود را به همسالان خود می‌رسانند اما نیمی دیگر تا سن نوجوانی این اختلال کلامی را دارند و در ادبیات به مشکل برمی‌خورند.
اگر کودکی مبتلا به تاخیر کلامی است چه باید کرد؟
در وهله نخست باید شنوایی سنجی انجام شود. در صورتی که از نظر شنوایی مشکلی وجود ندارد باید کودک را نزد متخصص گفتاردرمانی برد تا مهارتهای زبانی او را تقویت کرد.
روش درمان دیر حرف زدن کودک به چه صورت است؟
گفتار درمانگر همزمان با کودک تمرین کرده و والدین را هم آموزش میدهد و به آنها استراتژیهایی را میآموزاند تا بتوانند به کمک آن در خانه تمرین کنند. جلسات تمرینی نزد متخصص یک یا دو بار در هفته برگزار میشود و در سایر روزها خانواده باید با کودک تمرین کنند.
بیشتر بدانید:
2- کمک به زبان باز کردن کودکان
3- نحوه برخورد با گفتار بچه گانه در کودکان
4- ۸ فعالیت ساده برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان
