بهترین شربت آهن برای کودکان ومنابع آهن برای کودکان کدام است؟
آهن یک ماده معدنی است و بخش مهمی از سلول‌های بدن انسان به حساب می‌آید. مهم‌تر اینکه، آهن در گلبول‌های قرمز خون که مسئولیت حمل اکسیژن به تمام اندامها و بافت‌های بدن را به عهده دارد، وجود دارد. باتوجه به اهمیت آهن برای کودکان، این سوال مطرح می شود که آیا مکمل آهن برای کودکان ضروری است؟ بهترین شربت آهن برای کودکان کدام است؟ در ادامه این متن به تمام سوالات شما پاسخ خواهیم داد.
اهین دریافت کافی آهن برای کودکان
برای ساختن سلول‌های خونی جدید به آهن نیاز داریم. کمبود آهن باعث کم شدن تعداد گلبول قرمز و کمخونی میشود. کمخونی یکی از مرسوم‌ترین مشکلات تغذیه در سراسر جهان است. کمخونی باعث مشکلات زیادی در بدن میشود. این مشکلات شامل موارد زیر است:
• پایین آمدن سطح انرژی
• رنگپریدگی
• سردرد
• مشکل در تمرکز
• سرگیجه
• خستگی
• تنگی نفس
• سرد بودن دست و پا
• درد در قفسه سینه و طپش قلب
نوزادان و کودکان برای رشد و نمو اندامها و مخصوصا رشد سریع مغز به آهن نیاز دارند. هنگامیکه کودک کمخونی دارد، رشد طبیعی او دچار تاخیر میشود. ممکن است در یادگیری در مدرسه و تمرکز دچار مشکل شود. به خاطر داشته باشید تمام کودکانی که کمخونی دارند، الزاما همه نشانههای بالا را از خود بروز نخواهند داد. بنابراین ممکن است کودکی فقر آهن داشته باشد اما هنوز به کمخونی مبتلا نشده باشد.
آیا برخی از کودکان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کمخونی هستند؟
برخی از کودکان ریسک بالاتری برای ابتلا به کم خونی دارند. کودکانی که نارس به دنیا آمده‌اند، در هنگام تولد وزن کمی داشته‌اند، کودکانی که در فقر به سر می‌برند یا به تازگی مهاجرت کرده‌اند بیشتر در معرض خطر ابتلا به کمخونی قرار دارند. دختران جوان به دلیل از دست دادن خون در دوران قاعدگی نیز بیشتر مستعد کمخونی هستند.
چگونه از میزان دریافت آهن برای کودکان اطمینان حاصل کنیم؟
به طور کلی کودکانی که به‌موقع بدنیا آمده‌اند و از شیر مادر تغذیه می‌کنند تا ۴ ماهگی آهن مورد نیاز بدن خود را دریافت می‌کنند. پس از آن کودک باید از مکمل آهن استفاده کند تا زمانی‌که آهن مورد نیاز را از منابع غذایی دیگر مانند شیر خشک‌های غنی شده با آهن یا غذاهای سرشار از آهن دریافت کنند. کودکانی که شیرخشک مصرف می‌کنند باید از شیرخشک‌های غنی شده با آهن استفاده کنند. پس از اینکه کودک غذاهای جامد را شروع کرد، باید هر روز غذاهای سرشار از آهن مانند گوشت یا غلات غنی شده با آهن به او داد. به کودکان نارس تقریبا همیشه باید از یک ماهگی تا دوازده ماهگی آهن اضافی داد، اگر از شیر مادر مصرف می‌کنند، باید به آن‌ها مکمل داد، در غیر این‌صورت از شیرخشک‌های مخصوص و غنی‌شده تغذیه شوند.
کودکان تا قبل از ۱۲ ماهگی نباید شیر گاو مصرف کنند. زیرا شیر گاو آهن کمی دارد. کودکان نوپایی که بیش از ۲ تا ۳ فنجان شیر گاو در روز مصرف می‌کنند در خطر ابتلا به کمخونی قرار دارند. اگر مقدار شیر گاوی را که کودک روزانه مصرف می‌کند محدود کنید، آنگاه احتمال خوردن غذاهای سرشار از آهن بیشترخواهد بود.
منابع آهن برای کودکان
کودک شما باید رژیم غذایی متوازن، شامل غذاهای سرشار از آهن داشته باشد، منبع آهن برای کودکان شامل:
• جگر، گوشت گاو، مرغ، و بره
• ماهی تن، ماهی سالمون
• غلات و نان‌های غنی شده با آهن
• لوبیای خشک شده مانند لیما، سویا، لوبیا چیتی و لوبیا قرمز، لپه و لوبیای چشم بلبلی.
• غلات سبوس‌دار از جمله گندم، ارزن، جو دوسر و برنج قهوه‌ای
• میوه‌های خشک مانند زردآلو، کشمش، آلو، خرما، انواع هلو
• سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کلم، کلم برگ و همچنین بروکلی و مارچوبه
• شیره چغندر (ملاس)
جالب است بدانید که بدن آهن مورد نیاز را از منابع حیوانی مانند گوشت بهتر دریافت می‌کنند تا از منابع گیاهی. اسید اسکوربیک (ویتامین C) در جذب آهن به روده‌ها کمک می‌کند. غذاهای سرشار از آهن را به همراه غذاها یا نوشیدنی‌های حاوی ویتامین C استفاده کنید. برای مثال: آب پرتقال، مرکبات، بروکلی، انواع توت و هندوانه و خربزه (ملون‌ها).
آیا کودک نیاز به آزمایش کمخونی دارد؟
کمخونی با یک آزمایش ساده خون قابل تشخیص است. سازمانهای مختلف توصیههای متفاوتی در مورد غربالگری معمول کمخونی دارند. اغلب کودکان برای اولین بار حدود یک سالگی بررسی میشوند. اگر کودک در معرض خطر زیاد ابتلا باشد، زودتر از او آزمایش گرفته خواهد شد. در مورد نگرانیهای خود بابت کمخونی کودک با پزشک مشورت کنیدمتخصص در صورت نیاز مکمل آهن برای کودکان را تجویز خواهد کرد.
مقدار مورد آهن برای کودکان
مقدار آهن مورد نیاز کودک نسبت به سن و وزن او متفاوت است. برای مثال به دلیل اینکه دختران نوجوان در دوره قاعدگی خون از دست می‌دهند، بیشتر از پسران نوجوان به آهن نیاز دارند. در جدول زیر به مقدار آهن مورد نیاز روزانه کودکان در سنین مختلف اشاره شده است:
پسرها دخترها سن کودک
۱۱ میلی‌گرم ۱۱ میلی‌گرم ۷ تا ۱۲ ماه
۷ میلی‌گرم ۷ میلی‌گرم ۱ تا ۳ سال
۱۰ میلی‌گرم ۱۰ میلی‌گرم ۴ تا ۸ سال
۸ میلی‌گرم ۸ میلی‌گرم ۹ تا ۱۳ سال
۱۱ میلی‌گرم ۱۵ میلی‌گرم ۱۴ تا ۱۸ سال
در صورت ابتلای کودک به کمخونی چه کاری باید انجام دهم؟
اگر کودک دچار کمخونی است، با پزشک مشورت کنید و مطمئن شوید که کودک رژیم غذایی متوازن سرشار از آهن را دنبال می‌کند.اگر پزشک تشخیص دهد که لازم است کودک مکمل آهن مصرف کند، باید از او بپرسید چه نوع مکملی باید مصرف شود. انواع مختلف مکمل در بازار موجود است. ممکن است مجبور باشید انواع مختلف مکمل را امتحان کنید تا نوعی را که کودک تحمل می‌کند پیدا کنید. ممکن است پزشک بر مصرف ویتامین C در رژیم غذایی تاکید داشته باشد، زیرا ویتامین C باعث جذب بهتر آهن میشود. اگر کودک دچار ناراحتی معده شد می‌توانید مقدار مکمل را کمتر و در دفعات بیشتر به کودک بدهید.
اگر به کودک مکمل آهن می‌دهید، به دستورات پزشک دقت کنید. اگر مقدار مصرف آهن بیشتر از آن‌چه در جدول ذکر شده باشد، باعث بروز علائمی در کودک میشود. اگر یک نوبت را فراموش کردید هرگز مقدار بیشتر به کودک ندهید.
بهترین شربت آهن برای کودکان
دوز آهن موجود در شربت های مختلف تجویز شده متفاوت است. لذا باید پزشک متخصص اطفال باتوجه به سن و وزن کودک شما و نیز جواب آزمایش کم خونی او، بهترین شربت آهن برای کودکان را تجویز کرده و نتایج استفاده از آن را پیگیری کند. معمولا قطره آهن برای کودکان برای زیر دو سال و شربت آهن برای بالای دوسال و قرص آهن برای کودکان بالای 7 سال تجویز می شود.
چگونه می‌توانم مکمل دارو را در جای امنی نگهداری کنم؟
مکمل آهن یکی از دلایل مرگ به علت مسمومیت در کودکان است. با وجود اینکه بدن ما به آهن نیاز دارد، اما مصرف بیش از حد آهن باعث مشکلات زیاد و حتی مرگ خواهد شد. مخصوصا اگر کودکان مکمل‌های آهن مخصوص بزرگسالان را ببلعند. برای امنیت کودکان، قوطی مکمل را در بالاترین طبقه کابینت و ترجیحا در یه قفسه قفل‌دار قرار دهید. در ظرف نیز باید قفل کودک داشته باشد.
اگر فکر می‌کنید ممکن است کودک مکمل‌های آهن یا سایر مولتی‌ویتامین‌های حاوی آهن را بیش از حد مجاز مصرف کرده است، سریع با مرکز کنترل سموم، پزشک یا نزدیک‌ترین بخش اورژانس بیمارستان تماس بگیرید. چنانچه درمورد دوز و زمان استفاده از آهن برای کودکان سوالی دارید حتما درمورد آن با متخصص اطفال مشورت کنید.
مطالعه بیشتر:
1- علائم و نشانه های مسمومیت با آهن
2- بهترین شربت آهن برای کودکان کم خون چیست؟
3- سیاهی دندان ناشی از قطره آهن و پیشگیری از آن چگونه است؟
4- درمان خانگی کم خونی در کودکان وعلائم کم خونی در کودکان چیست؟
