بهترین شربت آهن برای کودکان کم خون چیست؟

ضرورت استفاده از شربت آهن برای کودکان

بدن برای ساخت هموگلوبین که پروتئین حاوی آهن در گلبول‌های قرمز خون است، به آهن نیاز دارد. هموگلوبین کمک می‌کند خون اکسیژن را حمل کند و به سلول‌های دیگر بدن برساند. بدون هموگلوبین بدن قادر به ساختن گلبول‌های قرمز سالم نخواهد بود. بدون آهن کافی، ماهیچه‌ها، بافت‌ها و سلول‌های بدن کودک اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت نخواهند کرد.

کمبود آهن ممکن است رشد کودک را مختل کند. همچنین ممکن است سبب مشکلات زیر شود:

• مشکلات یادگیری و رفتاری

• انزوای اجتماعی

• تاخیر در مهارت‌های حرکتی

• ضعف ماهیچه‌ها

همچنین آهن برای سیستم ایمنی بدن لازم است. بنابراین دریافت کمتر آهن منجر به عفونت‌های بیشتر، سرماخوردگی ‌و دوره‌های بیشتر و طولانی تر آنفولانزا خواهد شد.

آیا شربت آهن برای کودکان ضروری است؟

کودکان باید آهن و ویتامین‌های مورد نیاز بدن را از رژیم غذایی متعادل و سالم دریافت کنند. معمولا اگر کودک از غذاهای سرشار از آهن استفاده کند نیازی به مکمل نخواهد داشت. نمونه‌هایی از غذاهای حاوی آهن شامل موارد زیر است:

• گوشت قرمز شامل گوشت گاو، گوشت اندام‌ها و جگر

• بوقلمون، گوشت خوک و مرغ

• ماهی

• غلات غنی‌شده مانند جو دوسر

• سبزیجات برگ سبز مانند کلم، بروکلی و اسفناج

• انواع لوبیا

• انواع آلو

برخی از کودکان در معرض خطر فقر آهن هستند و نیاز به مکمل دارویی دارند. شرایط زیر کودکان را مستعد فقر آهن می‌کند:

• کودکانی که وعده‌های غذایی خود را به طور منظم و متعادل نمی‌خورند و به قول معروف بدغذا هستند.

• کودکانی که بیشتر سبزیجات و غذاهای گیاهی می‌خورند.

• مشکلات پزشکی مانند بیماری‌های گوارشی و عفونت‌های مزمن که مانع از جذب مواد غذایی می‌شود.

• کمبود وزن در زمان تولد و کودکان نارس.

• کودکانی که مادرانشان دارای فقر آهن هستند.

• کودکانی که بیش از حد شیر گاو مصرف کرده‌اند.

• قرار گرفتن در مجاورت سرب.

• ورزشکاران جوانی که اغلب ورزش می‌کنند.

• کودکان و نوجوانانی که در دوران بلوغ به سرعت رشد می‌کنند.

• دختران نوجوانی که در دوره عادت ماهیانه خود بیش از حد خون از دست می‌دهند.

چه زمانی مصرف شربت آهن برای کودکان را شروع کنیم؟

بدون مشورت پزشک به کودک مکمل آهن ندهید. بررسی کم‌خونی کودک باید بخشی از آزمایش‌های معمول او باشد. اما اگر از این بابت نگرانی دارید با پزشک مشورت کنید. پزشک اطفال کودک را معاینه خواهد کرد و سپس در مورد علائم کم‌خونی که شامل موراد زیر است سوال می‌کند:

• مشکلات رفتاری

• کم‌اشتهایی

• ضعف

• افزایش تعرق

• داشتن هوس‌‌های عجیب مانند خوردن خاک

• نداشتن رشد مطلوب (مطابق با منحنی رشد)

ممکن است پزشک به منظور بررسی گلبول‌های قرمز کودک از او نمونه کوچکی خون بگیرد. اگر پزشک تشخیص دهد که کودک کمبود آهن دارد، مکمل آهن تجویز خواهد کرد.

مقدار مناسب شربت آهن برای کودکان چقدر است؟

آهن یک ماده غذایی مهم برای رشد سریع کودکان نوپاست. مقدار پیشنهادی آهن بر اساس سن کودک تغییر می‌کند:

• سن ۱ تا ۳ سال: ۷ میلی‌گرم در روز

• سن ۴ تا ۸ سال: ۱۰ میلی‌گرم در روز

مقدار زیاد آهن نیز می‌تواند سمی باشد. کودکان زیر ۱۴ سال نباید روزانه بیشتر از ۴۰ میلی‌گرم آهن مصرف کنند.

انواع مکمل آهن برای کودکان

مکمل‌های آهن بزرگسالان حاوی مقادیر زیاد آهن است و نمی‌توان با اطمینان خاطر برای کودکان بکار برد (بیش از ۱۰۰ میلی‌گرم در هر قرص). در زیر به قرص‌های مکمل، قطره و نیز بهترین شربت آهن برای کودکان اشاره شده است. با نظارت پزشک یکی از مکمل‌های بی‌ضرر را انتخاب کنید:

1. قطره آهن برای کودکان:

قطره خوراکی موثر است زیرا بدن به راحتی آن را جذب می‌کند. کودک مجبور نیست قرص را ببلعد. معمولا قطره چکانی داخل ظرف وجود دارد تا اندازه درست دارو را مشخص کنید و به کودک بدهید. می‌توانید به طور مستقیم قطره را در حلق کودک بریزید. قطره آهن دندان‌های کودک را سیاه می‌کند. بنابراین پس از مصرف هرگونه قطره آهن دندان‌های کودک را مسواک بزنید.

2. شربت‌ها:

با اطمینان خاطر می‌توانید یک قاشق پر شربت آهن را به کودک بدهید. برخی از انواع شربت آهن برای کودکان به همراه ویتامین B‌ کمپلکس طعم موز دارد تا کودک راحت‌تر بتواند شربت را بخورد. دو قاشق چای‌خوری حاوی حدود ۷ میلی‌گرم آهن است. این شربت شامل ترکیبات دیگری است که شاید کودک به آنها نیاز نداشته باشد. بنابراین اگر فقط به دنبال مکمل آهن هستید این گزینه خوبی برای شما نخواهد بود. درمورد این که شربت آهن خارجی برای کودکان بهتر است یا شربت آهن ایرانی برای کودکان مناسب تر خواهد بود از متخصص اطفال مشورت بگیرید.

3. قرص‌های جویدنی:

اگر نمی‌خواهید درگیر اندازه‌گیری شربت و قطره باشید، قرص‌های مکمل جویدنی گزینه مناسبی است. شیرین هستند و خوردنشان راحت است و معمولا حاوی مقادیر زیادی ویتامین هستند. قرص‌های جویدنی حاوی آهن مخصوص کودکان ساخته شده و طعم آدامس بادکنکی بچگانه می‌دهد. توجه داشته باشید مقدار آهن موجود در این قرص‌ها نسبت به سایر مواد تشکیل دهنده آن کمتر است. با این وجود به یاد داشته باشید که درب بطری را قفل کنید و دور از دسترس کودک نگه دارید.

4. آدامس‌ها:

کودکان آدامس‌های میوه‌ای را دوست دارند زیرا طعم آبنبات می‌دهد. هرچند دادن آدامس‌های ویتامین به کودکان کاملا بی‌خطر است اما والدین باید قوطی ویتامین را در همه حال دور از دسترس کودک قرار دهند. آدامس‌های مکمل آهن، گیاهی بوده و هیچگونه طعم یا رنگ مصنوعی ندارد. همچنین فاقد تخم‌‌مرغ، لبنیات، آجیل و گلوتن است. به هر حال باید مراقب باشید و آنها را دور از دسترس کودکان قرار دهید. کودک بدون هیچ شکایتی این آدامس‌ها را می‌خورد و از طعم آن شکایت نخواهد کرد.

5. پودر:

مکمل آهن پودری را می‌توان با غذای نرم کودک مانند جو دوسر، پوره سیب یا ماست مخلوط کرد. بنابراین کودکان بدغذا حتی متوجه نمی‌شوند در حال خوردن پودر آهن هستند.

عوارض جانبی شربت آهن برای کودکان چیست؟

ممکن است شربت آهن برای کودکان باعث ناراحتی معده، تغییر مدفوع و یبوست شود. اگر با معده خالی و قبل از وعده غذایی خورده شود، بهتر جذب می‌شود. اما اگر کودک با معده خالی اذیت می‌شود، می‌توان مکمل را پس از صرف غذا به کودک داد.

مقدار بیش از حد آهن می‌تواند برای کودک مشکلات سلامتی به وجود آورد. بنابراین بدون مشورت پزشک هرگز به کودک قطره آهن ندهید. طبق گفته موسسه ملی سلامت (NIH) بین سال‌های ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۱ مصرف تصادفی آهن در ایالات متحده، سومین علت مرگ در کودکان بوده است.

نشانه‌های مصرف بیش از حد شربت آهن برای کودکان شامل موارد زیر است:

• استفراغ شدید

• اسهال

• سفید یا کبود شدن پوست و ناخن‌ها

• ضعف

مصرف بیش از حد آهن یک مورد اورژانسی است. اگر احساس می‌کنید کودک دچار مصرف بیش از حد آهن شده سریع با مرکز مسمومیت‌های دارویی تماس بگیرید و درخواست کمک کنید.

چه احتیاط‌هایی را باید در نظر بگیرم؟

هنگامی‌که شربت آهن برای کودکان استفاده می کنید، احتیاط‌های زیر را در نظر بگیرید تا اطمینان حاصل کنید کودک در امنیت کامل است:

• دستورات پزشک را در مورد نحوه مصرف مکمل دنبال کنید و اگر در مورد چیزی مطمئن نیستید با پزشک تماس بگیرید.

• مطمئن شوید که داروها دور از دسترس کودکان باشد و آنها را به جای آبنبات نخورند. مکمل‌ها را در بالاترین طبقه قرار دهید و ترجیحا در قفسه‌ای قفل‌دار بگذارید.

• حتما مکمل‌ها را داخل ظرف‌های برچسب‌دار با درهایی قرار دهید که کودک نتواند آن‌را باز کند.

• مکمل آهن را همراه با شیر یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار به کودک ندهید. زیرا باعث می‌شود آهن جذب بدن نشود.

• مکمل آهن را همراه با یک منبع ویتامین C مانند آب پرتقال یا توت‌فرنگی به کودک بدهید زیرا ویتامین C به جذب آهن کمک می‌کند.

• شربت آهن برای کودکان را تا زمانی‌که پزشک توصیه کرده به کودک بدهید. ممکن است بیش از ۶ ماه طول بکشد تا سطح آهن به حالت طبیعی برگردد. این که ادامه دادن قطره آهن برای کودکان تا چند سالگی باید باشد را از متخصص اطفال سوال کنید.

مطالعه بیشتر:

1- علائم و نشانه های مسمومیت با آهن

2- آموزش روش های صحیح دارو دادن به نوزاد

3- سیاهی دندان ناشی از قطره آهن و پیشگیری از آن چگونه است؟

4- لزوم استفاده از قطره مولتی ویتامین (AD) و آهن در برنامه تغذیه نوزاد