دادن برنج به نوزاد آیا اشکالی ندارد و فواید دادن برنج چیست؟
برنج غله ای از خانواده متنوع علفیان و یک ماده غذایی اصلی است که تقریبا نیمی از جمعیت جهان مصرف می کنند. بیش از 100000 نوع برنج در جهان با طعم ها و مزه های متمایز و کاربردهای مختلف در آشپزی وجود دارد. از نظر علمی ثابت شده است که برنج فلزات سمی را به راحتی از خاک های آلوده جذب می کند. اما افزودن برخی از انواع خاص آن به رژیم غذایی کودک سالم و بی خطر است. در ادامه این متن همه چیز را درمورد دادن برنج به نوزاد برای شما شرح خواهیم داد.
از چند ماهگی دادن برنج به نوزاد را شروع کنیم؟
در سن 6 ماهگی یعنی زمانی که کودک قادر به خوردن غذاهای جامد است، می توان برنج و فرآوردهای برنج را به او داد. اما به این نکته توجه کنید که برنج و فرآورده های آن از جمله سرلاک برنج ارگانیک که برای کودکان تولید می شود، حاوی مقادیر کمی آرسنیک، نوعی فلز سمی بوده و لذا بهتر است از مصرف سرلاک برنج برای کودکان زیر 6 ماه خوددداری کنید.
آیا دادن برنج به نوزادان زیر دو سال بی خطر است؟
بستگی به نوع و محل رشد برنج دارد. تمام برنج ها حاوی مقداری آرسنیک هستند که نوعی فلز سمی و سرطان زا است. برنج ارگانیک و برنج قهوه ای نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در حقیقت، برنج قهوه ای سطح بالاتری از آرسنیک را دارد زیرا آرسنیک بیشتر در سبوس برنج ذخیره می شود، لایه بیرونی دانه یا همان سبوس در برنج "قهوه ای" دست نخورده باقی می ماند اما در برنج سفید در طی شالیکوبی از بین می رود.
نوزادان و کودکان به طور خاص در معرض عوارض رشد عصبی ناشی از آرسنیک قرار دارند. این فلز سمی خطرناک علاوه بر افزایش خطر ابتلا به سرطان، خطر دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی را نیز افزایش می دهد. متأسفانه، مطالعات حاکی از آن است که سرلاک برنج می تواند کودک را از طریق رژیم غذایی در معرض آرسنیک قرار دهد.
فواید دادن برنج به نوزاد هفت ماهه
از نظر ارزش غذایی، برنج منبع عالی کربوهیدرات برای تأمین انرژی بدن است. به طور کلی، برنج قهوه ای حاوی پروتئین و مواد مغذی ضروری مانند ویتامین های گروه ب، مس، فیبر، آهن، منیزیم و فسفر بیشتری نسبت به برنج سفید است. مغز برنج سفید در طی فرآوری از پوشش مغذی آن به نام سبوس جدا می شود. گاهی اوقات برنج سفید را به طور مصنوعی با مواد مغذی غنی سازی می کنند. ارزش غذایی برنج واقعاً به محل رشد و فرآوری آن بستگی دارد. بنابراین برچسب روی بسته بندی را بخوانید.
چرا برنج حاوی آرسنیک است؟
بسیاری از میوه ها، سبزیجات و گیاهان خوراکی مقادیر کمی آرسنیک و سایر مواد شیمیایی دارند. این مواد شیمیایی حاصل سموم دفع آفات نباتی و آلودگی هایی هستند که از مدتها قبل در خاک باقی مانده اند. برنج از بقیه گیاهان حساس تر است. این گیاه در شالیزار رشد می کند و می تواند مواد سمی موجود در آب و خاکی را که در آن رشد می کند، جذب نماید. بنابراین خطر بیشتر است. آب و خاک به دلیل استفاده از حشره کش های آرسنات سرب، خوراک دام و برخی کودهای خاص آرسنیک دارند. حشره کش های آرسنات سرب قبل از دهه 1980 مورد استفاده قرار می گرفتند و بعد از آن ممنوع شدند. مقدار آرسنیک موجود در خاک در جاهای مختلف، متفاوت است و مقدار آن در برنج به منبع و روش فرآوری بستگی دارد.
کدام برنج کمترین میزان آرسنیک را دارد؟
برنجی که به صورت ارگانیک رشد می کند، آرسنیک را به همان روشی که ذکر شد، جذب می نماید. بنابراین برای جلوگیری از ورود آرسنیک به بدن نمی توانید به برچسب های ارگانیک اعتماد کنید. سطح آرسنیک موجود در برنج بستگی به محل رشد برنج دارد اما به طور کلی درصد آرسنیک موجود در برنج قهوه ای از برنج سفید بیشتر است. چرا؟ آرسنیک در سبوس برنج، لایه بیرونی دانه برنج تجمع می یابد. در برنج "قهوه ای" سبوس روی دانه باقی می ماند اما در "برنج سفید"، این پوسته در طی شالیکوبی از روی دانه برداشته می شود. به برچسب ها توجه کنید زیرا در برخی مناطق برنج با آرسنیک بیشتری تولید می گردد. مناطق شناخته شده برای تولید برنج با بیشترین میزان آرسنیک عبارتند از آرکانزاس ، لوئیزیانا و تگزاس.
آیا می توان آرسنیک موجود در برنج را کاهش داد؟
بلی. شستشو یا خیساندن برنج خشک قبل از پخت و پز و افزودن نسبت زیاد آب به برنج هنگام جوشاندن باعث کاهش سطح آرسنیک خواهد شد. خیساندن برنج قهوه ای در آب تصفیه شده، آرسنیک را کاهش می دهد. هر چه مدت برنج مدت زمان بیشتری خیس بخورد و هرچه دمای آب بالاتر باشد، آرسنیک بیشتری از آن خارج می شود. هنگام پخت برنج، آب بیشتری داخل قابلمه بریزید تا آرسنیک بیشتری از آن بیرون بریزد. بعد از جوشیدن برنج را آبکش کنید. منابع معتبر ایرانی با همکاری دو دانشگاه برنج‌های ایرانی را آزمایش و وجود هر نوع آلودگی را قویاٌ تکذیب کرده‌اند، گفت: این دو دانشگاه طی نامه‌هایی اعلام کردند که هیچ عنصر سنگینی از جمله آرسنیک و کادمیوم در برنج‌های ایرانی وجود ندارد . اما بهتر است شب برنج را خیس کنید تا آب کاملا روشن شود، سپس با 5 برابر آب بجوشانید و آب کشی کنید .
چه مقدار دادن برنج به نوزادان زیر دوسال بی خطر است؟
از نظر علمی بهتر است که بیش از دو بار در هفته از برنج و فرآورده های آن برنج استفاده نکنیم و حتی الامکان غلات جایگزین را که سم کمتری دارند، برگزینیم. یک منبع معتبر به عنوان بخشی از بررسی های گسترده خود از آرسنیک موجود در برنج و فرآورده های آن و به منظور محدود کردن میزان آرسنیک مصرفی در کودکان، سیستم مفیدی مبتنی بر اندازه و دفعات مصرف برنج ارائه داد.
قبل از دادن برنج به کودک ابتدا بررسی های لازم را انجام دهید. اما واقعیت این است که ما نمی دانیم چه سطحی از آرسنیک بی خطر است و کودکان به طور خاص در معرض سم موجود در غذاهای ما هستند. در سال 2018 ، سازمان غذا و دارو برای آرسنیک موجود در غذا حدی را مشخص و اعلام کرد که بهتر است والدین غلات دیگری غیر از برنج را به عنوان اولین غذای کودک در نظر بگیرند.
بهترین سرلاک برنج برای کودکان زیر دو سال چیست؟
لازم نیست سرلاک برنج اولین غذای کودک باشد. سرلاک برنج نه تنها حاوی مقادیر بالای آرسنیک است، بلکه رژیم غذایی بدون بافت موجب تمایل کودکان به چنین غذاهایی شده و در نتیجه خطر بدغذایی را افزایش دهد. از نظر تخصصی، سرلاک برنج چه سرلاک هایی که برای نوزادان تهیه می شوند و چه سرلاکهای مخصوص کودکان بالای دو سال، به طور کلی مناسب نیستند و باید از مصرف آن خودداری کرد. در عوض، سرلاکهای تهیه شده از آمارانت، جو، گندم سیاه، کاموت یا گندم خراسان، جو دوسر، کینوا یا گندم که همگی نسبت به برنج دارای مقادیر کمتر آرسنیک و غنی شده با آهن هستند، به عنوان جایگزین توصیه می شوند.
دادن لعاب برنج به نوزاد
دادن آب برنج به نوزاد یا دادن لعاب برنج به نوزاد سه ماهه یعنی قبل از شروع غذای کمکی به هیچ وجه توصیه نمی گردد اما با شروع غذای کمکی بعد از شش ماهگی مانعی ندارد. برای دادن لعاب برنج به نوزاد ۵ ماهه جهت درمان رفلاکس ابتدا باید با متخصص مشورت کنید.
بهترین کراکر برنج برای کودکان زیر دوسال
بستگی به هدف خودتان دارد. اگر می خواهید قرار گرفتن در معرض آرسنیک را به حداقل برسانید، کیک های پف کرده و نازک تهیه شده از مواد دیگری به غیر از برنج را انتخاب کنید، مانند کیک ذرت و کینوا. اگر هدف شما به حداقل رساندن مصرف سدیم یا غذاهای فاقد گلوتن است، کیک های برنجی سبک را انتخاب کنید.
آیا دادن برنج به نوزاد هشت ماهه خطر خفگی دارد؟
می تواند داشته باشد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، برنج را به عنوان عامل خفگی برای نوزادان زیر 12 ماه عنوان می کند. شاید منطقی به نظر نرسد اما در این سن، لوله تنفس کودک بسیار باریک است و هر غذایی که به راحتی کامل بلعیده شود حتی غذاهای کوچک مانند دانه های برنج می تواند خطرناک باشد. برای کاهش خطر، قبل از دادن برنج پخته شده به کودک، آن را با پشت چنگال له کنید.
آیا دادن برنج به نوزاد حساسیت زا محسوب می شود؟
خیر اما احتیاط ایجاب می کند با مصرف هر غذای جدیدی، مراقب علائم حساسیت باشید. در مورد برنج بهتر است ابتدا با مقدار کم شروع کنید و اگر علائم حساسیت مشاهده نشد، به تدریج مقدار هر وعده و تعداد وعده ها را افزایش دهید.
نحوه دادن برنج به نوزاد نه ماهه، چگونه برای نوزادانی که از شیر گرفته می شوند، برنج تهیه می کنیم؟
هر کودکی روند رشد مخصوص به خود را دارد، توصیه های این مقاله صرفا برای اطلاع رسانی بوده و نمی تواند جایگزین نظر پزشک یا متخصص تغذیه باشد. بنابراین صرفا به اتکای این مطلب درمورد دادن برنج به نوزاد، مراجعه و مشورت با متخصص را به تعویق نیاندازید.
6 تا 12 ماهگی: کیک های نازک برنج جایگزین مناسبی برای پنیر کم نمک مانند ریکوتا و غذاهای با پروتئین بالا مانند جگر و ساردین که مملو از آهن هستند، نیست. از مصرف سرلاک برنج خودداری نمائید و در عوض از سرلاک تهیه شده با جایگزین برنج مانند آمارانت و کینوا استفاده کنید.
12 تا 18 ماهگی: کوفته برنجی برای این سن مناسب است. شکل گرد کوفته به کودک اجازه می دهد تا مستقل غذا بخورد. تمیز کردن نیز راحت تر است. در تهیه غذا برای این گروه سنی باید از برنج های چسبناک و خمیر شده استفاده کرد تا کاملا مانند کوفته یا کتلت شکل بگیرد. در صورت امکان برنج را با سایر غلات جایگزین کنید.
18 تا 24 ماهگی: هر نوع غذایی که با غلات تهیه شود، برای فرزند شما مناسب است! کودکان در این سن، شکل گرد و انگشتی را دوست دارند و با خوشحالی برنج را با انگشت و وسایل غذاخوری بر می دارند. می توانید برنج را به صورت کته با کره یا به صورت دم کرده به کودک بدهید تا طعم های مختلف را امتحان کند، کودکان دوست دارند مانند بزرگسالان فرصت انتخاب داشته باشند.
★ توجه: هنگام خیساندن یا جوشاندن برنج، به غیر از آب می توانید از آبگوشت ها، عصاره ها و شیر آجیل مانند شیر سویا که مملو از مواد مغذی هستند استفاده کنید تا در طی فرآیند پخت جذب برنج شوند.
طرز تهیه کوفته برنجی کیمچی
مواد لازم:
• ½ فنجان برنج چسبناک که به آن برنج "چسبناک" و "شیرین" نیز می گویند.
• 1 قاشق چایخوری کیمچی
طرز تهیه:
1- برنج را در ظرف گودی بریزید و بشوئید تا آب آن کاملا روشن شود.
2- برنج را در یک کاسه بزرگ بریزید تا هنگام خیس خوردن فضای باز شدن داشته باشد و حداقل 4 ساعت بگذارید تا خیس بخورد، سپس آب آن را خالی کنید.
3- برنج را در بخارپز قرار دهید. می توانید در یک قابلمه بزرگ آب بریزید تا بجوشد، سپس برنج را در آبکشی که با پارچه نخی پوشیده شده است، بریزید و مانند در پوش روی قابلمه محتوی آب در حال جوشیدن قرار دهید و به مدت 15 دقیقه بخارپز کنید. درب ظرف را بردارید و برنج را نگاه کنید. روی آن را بپوشانید و تقریباً 10 تا 20 دقیقه دیگر بخارپز کنید تا به خوبی آماده شود. دانه ها باید شفاف و براق باشند.
4- کیمچی را در آبکش بشویید تا نمک و حرارت اضافی آن گرفته شود. ریز خرد کنید.
5. وقتی برنج آماده شد، از روی حرارت برداشته و اجازه دهید به مدت 5 تا 10 دقیقه بماند. با چنگال کیمچی را مخلوط کنید. به صورت کوفته در آورده و بلافاصله سرو کنید.
عطر و طعم برنج
برنج قهوه ای و سفید طعم متمایزی دارند و حتی در این گروه، انواع مختلفی از برنج با طعم ها و بافت های مختلف به چشم می خورد. به طور کلی، برنج قهوه ای دارای طعم خاکی، شبیه آجیل و بافتی جویدنی است، در حالی که برنج سفید طعم ملایم و بافتی چسبناک دارد. برنج قهوه ای و سفید، هر دو را بهتر است با چاشنی های مورد علاقه خود بخورید. برای دادن برنج به نوزاد سعی کنید برنج را با مایعات طعم دهنده مانند آب قلم یا شیر نارگیل بپزید تا بافت دار و مزه دار شود.
مطالعه بیشتر:
1- چگونه غذای کودک را مقوی و مغذی کنیم؟
2- انواع طعم های سرلاک برنج یا گندم و موز برای نوزادان
3- دادن برنج قهوه ای به نوزاد و فواید دادن برنج قهوه ای چیست؟
4- دادن لعاب برنج به نوزاد و مقدار مصرف دادن لعاب برنج به نوزاد چقدر است؟
