روش های تربیتی در سنین مختلف از نوزادی تا نوجوانی چیست؟
اگر آینده دلبندتان برای شما مهم است، بدون شک توجه ویژه ای به تربیت او دارید. با کمی مطالعه درمورد روش های تربیتی در سنین مختلف در می یابید که این راهکارها تنوع بسیار زیادی دارد زیرا آنچه برای کودک شما موثر است می تواند برای همسالان او هیچ کارایی نداشته باشد، به همین سبب برای تربیت فرزندان سالم و متعادل بهتر است که از انواع روش های تربیتی فرزند در سنین مختلف اطلاع داشته باشید تا ببینید کدامیک برای دلبند شما موثرتر و کارآمدتر است.
روش های تربیتی در دوران شیرخوارگی
نوزادان و شیرخواران با مشاهده آنچه که شما انجام می دهید یاد می گیرند، بنابراین سعی کنید تا همان رفتارهایی را انجام دهید که انتظار دارید فرزندتان آن ها را عملی کند.
- برای راهنمایی کوچولوی خود از زبان مثبت استفاده کنید. به عنوان مثال، به جای "نایست" بگویید "بشین".
- کلمه "نه" را برای مهمترین موضوعات مانند حفظ ایمنی ذخیره کنید. به علاوه با دور از دسترس قرار دادن اشیا خطرناک یا وسوسه انگیز ، نیاز به گفتن "نه" را در این سن محدود کنید.
- حواس پرتی و جایگزینی یک چیز خطرناک یا ممنوع با چیزی که بازی با آن اشکالی ندارد، در این سن راهکار خوبی است که می توانید از آن بهره ببرید.
- همه بچه ها، از جمله نوزادان، به نظم و انضباط مداوم نیاز دارند، بنابراین با شریک زندگی خود، اعضای خانواده و حتی پزشک فرزندتان صحبت کنید تا بتوانید قوانین اساسی که همه از آن ها پیروی می کنند را تنظیم کنید.
روش های تربیتی در دوره نوپایی
- در این سن دلبند شما فعالیت های شناختی همچون تشخیص آنچه مجاز و غیرمجاز است، را شروع می کند. به علاوه ممکن است برخی قوانین را آزمایش کند تا ببیند شما چگونه واکنش نشان می دهید. به رفتارهایی که دوست دارید ادامه یابند، توجه کرده و آن ها را ستایش کنید و رفتارهایی که می خواهید تکرار نشوند را نادیده بگیرید. در زمانی که نیاز داشتید، فعالیت دیگری را انجام دهید.
- هنگامی که کودک نوپای شما برای تسلط بر مهارت ها و موقعیت های جدید تلاش می کند، احتمال بروز بدرفتاری در او بیشتر می شود. به عنوان یک مادر آگاه عوامل مداخله گر و آزاردهنده مانند خستگی یا گرسنگی را پیش بینی کنید و با رفع این عوامل (مثلا با چرت زدن و صرف وعده های غذایی به موقع) به کوچولوی خود کمک کنید تا درگیر احساسات منفی و آسیب رسان نشوند.
- به دلبند نوپای خود بیاموزید که ضربه و آسیب نزند، گاز نگیرد، و از دیگر رفتارهای پرخاشگرانه استفاده نكند. شما نیز به عنوان والدین او، رفتار غیر خشونت آمیز و محترمانه را با ضربه نزدن به کودک خود و کنترل اختلافات با شریک زندگیتان به روشی سازنده، الگوی خود قرار دهید.
- در اجرای محدودیت ها ثابت قدم بمانید. در صورت لزوم همانطور که در بالا گفته شد، تکنیک های وقفه کوتاه را امتحان کنید.
- درگیری های بین خواهر و برادر را بپذیرید اما از جبهه گیری و طرفداری کردن خودداری کنید. به عنوان مثال، اگر در مورد اسباب بازی بین وروجک های شما بحثی پیش آمد، می توان آن را به هیچ یک از بچه ها نداده و کنار گذاشت.
روش های تربیتی کودکان در سن پیش از مدرسه
خردسالان در سنین پیش دبستانی هنوز در تلاشند بفهمند که کارها چگونه و چرا انجام می شوند و عملکرد آن ها چه تاثیری را به دنبال دارد. آن ها همانطور که رفتار مناسب را یاد می گیرند، انتظار داشته باشید که آزمایش کردن محدودیت ها و قوانین والدین و خواهر و برادر را همچنان ادامه دهند.
- انجام کارهای متناسب با سن فرزندانتان را شروع کنید، مانند کنار گذاشتن اسباب بازی های آن ها. برای رسیدن به این هدف راهنمایی های ساده و گام به گامی را ارائه دهید و با عملی کردن هر هدف، با ستایش و تحسین تلاشش، به او پاداش دهید.
- به كودك خود اجازه دهید كه از بین گزینه های قابل قبول، جهت گیری مجدد و تعیین محدودیت های معقول، یکی را انتخاب كند.
- به فرزند خود بیاموزید همانطور با دیگران رفتار کند که می خواهد با او رفتار شود.
- برای او توضیح دهید که گاهی اوقات احساس عصبانیت خواهد کرد، اما این بدان معنا نیست که به دلیل عصبانیت اجازه داشته باشد که به کسی صدمه زده و یا به وسایل آسیب زده و آن ها را بشکند. این بسیار مهم است که به فرزندان در این سن بیاموزید که چگونه با احساساتی همچون عصبانیت از راه های مثبت مانند مقابله با آن ها کنار بیایند.
- برای حل تعارضات، از تکنیک تایم اوت یا همان وقفه کوتاه استفاده کنید و یا اینکه منبع تعارض را حذف کنید.
روش های تربیتی در بچه های مدرسه ای
فرزند شما در این سن شروع به درک درست و غلط می کند. درباره انتخاب هایی که در شرایط دشوار دارند، اینکه گزینه های خوب و بد کدامند و بسته به نحوه تصمیم گیری برای تصمیمات بعدی، چه برایشان پیش خواهد آمد. حالا وقت آن رسیده که در مورد همه آن ها با هم صحبت کنید.
- درباره انتظارات خانواده و عواقب منطقی عدم پیروی از قوانین خانواده صحبت کنید.
- تعادل امتیازات و مسئولیت را فراهم کنید و وقتی فرزندانتان از رفتارهای خوب پیروی می کنند، به آن ها امتیازات بیشتری بدهید.
- به آموزش صبر، نگرانی و احترام به دیگران ادامه داده و آن ها را الگو قرار دهید.
- نه تنها خودتان نمی بایست به سراغ تنبیه بدنی بروید بلکه نباید اجازه دهید دیگران نیز از تنبیه بدنی استفاده کنند. اگر در منطقه ای زندگی می کنید که مجازات بدنی در مدارس مجاز است، شما حق دارید که درخواست کنید تا فرزندتان کتک نخورد و در صورت انجام این کار، به راحتی شکایت کنید تا مشکل حل شود.
روش های تربیتی در دوره نوجوانی و بزرگسالی
همانطور که نوجوان تازه به بلوغ رسیده شما مهارت های تصمیم گیری خود را ارتقا داده تا بتواند مستقل تر تصمیم بگیرد، شما باید عشق و پشتیبانی بی قید و شرط خود را با همراه انتظارات، قوانین و مرزهای مشخص متعادل کنید.
- به نشان دادن علاقه و توجه فراوان خود نسبت به دلبندتان ادامه دهید. هر روز برای صحبت کردن با او وقت بگذارید. جوانان اگر با اعضای خانواده خود در ارتباط باشند، احتمالاً گزینه های سالم را انتخاب کرده و به سراغ انجام برخی امور همچون استعمال دخیانیات و ... نمی روند.
- دوستان فرزند نوجوان خود را بشناسید و در مورد روابط مسئولانه و محترمانه میان دوستان صحبت کنید.
- تلاش ها، دستاوردها و موفقیت های نوجوان خود را در کارهایی که انجام می دهد و همچنین کارهایی که آن ها را انجام نمی دهد، بپذیرید. همواره انتخاب او را برای اجتناب از مصرف دخانیات، سیگارهای الکترونیکی، الکل یا سایر مواد مخدر ستایش کنید. با هوشمندی از عواقب سوء مصرف الکل و سایر مواد مثال های خوبی بزنید تا کمک کنید که کمتر به سراغ چنین مواردی بروند. اگر سوالی در مورد روش های تربیتی برای شما مطرح است حتما آن را با روانشناس کودکان و یا نوجوانان مطرح کنید.
مطالعه بیشتر:
کودکان شاد، چگونه فرزند شاد داشته باشیم؟
22 قدم تا تبدیل شدن به والدین خارق العاده!
7 راهکار برای تربیت فرزندانی شاد و خوش بین
