کتک زدن کودکان توسط پدر یا مادر چه خطرات و عواقبی دارد؟
بسیاری از پدر و مادرها فکر می کنند که راه حل تربیتی مناسب برای بچه، تنبیه کردن آن ها است و از میان تنبیه ها کتک زدن کودکان با کف دست (Smacking) انتخاب معمول بیشتر والدین است. به علاوه استفاده از روش های تربیتی تنبیهی، آموزه ای است که از گذشته و والدین به ما رسیده و احتمالا خیلی از ما در بچگی آن را تجربه کرده ایم و به همین دلیل حالا همین رویه را در مورد فرزندانمان در پیش می گیریم. اما آیا کتک زدن کودکان واقعا صحیح است؟ این سوالی است که در این مقاله به آن پاسخ داده خواهد شد.
کتک زدن کودکان با کف دست
نکات کلیدی که در ادامه و با مطالعه این متن به آن ها خواهید رسید، عبارت هستند از:
• باکتک زدن کودکان باعث لطمه دیدن حال خوب آن ها شده و به آن ها کمک نمی کند که قوانین را یاد بگیرند.
• به دلبند کوچک خود فرصت دهید تا رفتار خوبی داشته باشد و از مجازات ها و عواقب هر کار برای کودکان بالای سه سال استفاده کنید.
• یادگیری مدیریت احساسات شدید، می تواند به شما کمک کند تا از آسیب رساندن به فرزندتان جلوگیری کنید. در صورت نیاز از این روش کمک بگیرید.
آیا کتک زدن کودکان با کف دست کار نادرستی است؟
کتک زدن بچه ها با کف دست (Smacking) در واقع یک تنبیه بدنی جسمی است که بسیاری از والدین در شرایط مختلف از آن استفاه کرده و به کمر، باسن یا گاها صورت فرزندان خود ضربه می زنند. به نظر می رسد زدن بچه ها با کف دست به این دلیل کارساز است که کودکان وقتی کتک می خورند کاری را که انجام می دادند، متوقف می کنند. اما با این وجود کتک زدن قطعا گزینه خوبی برای تربیت کردن و برقراری نظم نیست. زیرا چنین کاری به بچه ها کمک نمی کند تا در مورد خودکنترلی یا رفتار مناسب یاد بگیرند و تنها کارکرد بازدارنده دارد.
خطرات کتک زدن کودکان با کف دست چیست؟
به عنوان نوعی از تنبیه و مجازات، کتک زدن بچه ها با کف دست دارای سه اشکال بزرگ دیگر نیز است.
اول اینکه، در صورت کتک زدن کودکان زیر سه سال، این خطر وجود دارد که به فرزند شما آسیب جسمی شدیدی برسد.
دوم اینکه، این کار می تواند به کودکان پیغام دهد که سیلی زدن یا ضربه زدن به دیگران راهی مناسب برای مقابله با احساسات شدید است.
و سوم هم اینکه، تنبیه بدنی مانند سیلی زدن می تواند منجر به ایجاد مشکلات طولانی مدت در سلامتی و رشد کودکان شود. کودکانی که کتک و سیلی می خورند، نسبت به سایر هم سن و سالان خود که چنین تنبیه هایی را تجربه نکرده اند، بسیار پرخاشگرتر بوده و به احتمال زیاد رفتارهای چالش برانگیزی همچون اضطراب یا افسردگی را از خود نشان می دهند. برای هدایت فرزندان به سمت رفتار خوب، روش های بهتری نسبت به کتک زدن وجود دارند.
به جای کتک زدن کودکان برای اصلاح رفتار آنها چه کنیم؟
گزینه های جایگزین کتک زدن: کمک به کودک برای داشتن رفتار خوب
یکی از بهترین راهکارهای والدین برای جلوگیری از قرار گرفتن در موقعیت هایی که ممکن است احساس کنند کتک زدن تنها راه حل موجود است، ایجاد فرصت برای بچه ها است تا بتوانند خوب رفتار کنند.
داشتن قوانین روشن خانوادگی اولین قدم است. قوانینی به فرزند شما اطلاع می دهند که از او انتظار چه رفتاری را دارید و چه کارهایی را نباید انجام دهد. به علاوه وضع کردن چنین قوانینی می تواند به شما کمک کند تا از رفتارهای نادرست فرزند خود جلوگیری کنید.
همچنین می توانید از قبل برای موقعیت هایی که در آن ها وروجک شما تمایل دارد رفتارهای چالش برانگیز از خود نشان دهد، برنامه ریزی کنید. به عنوان مثال، قبل از اینکه بخواهید برای خرید مایحتاج خانواده به فروشگاه بروید، بهتر است به گونه ای برنامه ریزی کنید که فرزندتان یک چرت زده و یا میان وعده خوشمزه و مورد علاقه اش را بخورد. با انجام دادن این کار احتمالا او دیگر بهانه گیری و بدخلقی نکرده و راحت در چرخ دستی می نشیند تا شما کارتان را انجام دهید. به همین راحتی و بدون کتک زدن و تنبیه کردن، هم شما و هم دلبند کوچکتان می توانید یک خرید دلنشین را تجربه کنید.
اگر کودک شما رفتاری را دوست دارد که شما به آن علاقه ای ندارید، بهتر است به آنچه که در محیط اطراف فرزندتان می گذرد، نگاهی بیندازید. با ایجاد تغییر در محیط اطراف دلبند دوست داشتنیتان، ممکن است بتوانید رفتار او را نیز تغییر دهید. این تغییر می تواند به سادگی برداشتن وسایل شکستنی و قرار آن ها خارج از دسترس فرزندتان باشد.
گاهی اوقات نیز برای جلوگیری و یا کاهش رفتارهای بد در یک موقعیت چالش برانگیز، فقط کافی است که حواس کودکتان را پرت کنید.
استفاده از مجازات ها و عواقب به جای کتک زدن کودکان
بخشی از نظم و انضباط ثابت و منصفانه، تعیین محدودیت ها برای رفتار کودکان است. این روش برای کودکان پیش دبستانی و بچه های در سن مدرسه که قوانین را زیر پا می گذارند یا بدرفتاری می کنند، می تواند شامل استفاده از عواقب رفتار بد آن ها باشد.
پیامدهای چنین روش هایی در دراز مدت فقط زمانی کار می کنند و موثر هستند که شما آن ها را با استراتژی های مثبت برای تشویق رفتار خوب ترکیب کنید. یعنی مجازات و تشویق در کنار هم بسته به خوب یا بد بودن رفتار به کار گرفته شوند.
استفاده از این راهکار برای کودکان زیر سه سال توصیه نمی شود، زیرا به کودکان کم سن و سال کمک نمی کند تا رفتار خود را تغییر دهند. شیرخواران و کودکان نوپا خیلی کوچک تر از آن هستند که درک کنند به دلیل کاری که انجام داده اند، چنین نتیجه و مجازاتی برایشان اتفاق افتاده است و از همه مهم تر آن ها هنوز تفاوت بین درست و غلط را نمی دانند.
مدیریت ناامیدی، عصبانیت و استرس برای والدین
مدیریت احساسات خود نقش مهمی در ایجاد یک فضای خانوادگی گرم و دوست داشتنی بر عهده دارد و به عضو کوچک خانواده شما نیز کمک می کند تا رفتار خوبی داشته باشد.
اگر بتوانید احساسات منفی خود مانند عصبانیت، خشم یا ناامیدی را از راه های مثبت و سالم مدیریت کنید به عنوان مثال، با حفظ آرامش چند نفس عمیق بکشید و یا حتی از آن موقعیت چالش برانگیز دور شده تا آرام شوید، نه تنها برای خودتان مفید است بلکه الگوی خوبی نیز برای فرزندتان خواهید شد تا بداند که چگونه رفتار کند.
هرگاه احساس کردید که بیش از حد دچار استرس و عصبانیت شده اید و نمی دانید چگونه احساسات خود را تسکین دهید، بهتر است به سراغ برخی از استراتژی های کنترل استرس و کنترل خشم رفته و نگاهی به آن بیندازید. صحبت کردن با یک مشاور و یا مطالعه مقالات نوشته شده در این زمینه به شما کمک خواهد کرد تا بیشتر با این استراتژی ها آشنا شوید.
اگر احیانا زمانی احساس کردید که ممکن است فرزند خود را کتک بزنید، فراموش نکنید که دلبند خود را در مکانی امن مانند تختخواب قرار داده و یا از شخص دیگری بخواهید تا او را برای مدتی نگه دارد. حالا کمی وقت بگذارید تا احساس آرامش کنید. سعی کنید به یک اتاق دیگر بروید تا نفس عمیق بکشید یا با یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان خود تماس بگیرید تا با صحبت کردن با او کمی آرام شوید. هرگز در عصبانیت دست خود را روی بچه ها بلند نکنید، چون احتمال آسیب رساندن به آن ها وجود دارد.
اگر به صورت مکرر و به میزان زیاد دچار این احساس می شوید که باید فرزند خود را کتک بزنید و یا اینکه اگر به نظرتان مدیریت رفتارهای چالش برانگیز کودک امری دشوار است، لازم است تا با یک مشاور یا روانشناس و همچنین پزشک عمومی صحبت کنید.
کتک زدن: احساس کودکان
وقتی والدین فرزند خود را کتک می زنند، اغلب سعی می کنند بگویند: "تو کار اشتباهی انجام داده ای و اینگونه رفتارها درست نیست". اما این پیامی نیست که کودکان دریافت می کنند. بچه ای که سیلی و کتک خورده، ممکن است فکر کند منظور پدر یا مادرش از تنبیه کردن این است که: "من از تو عصبانی هستم و دیگر دوستت ندارم".
کودکان عموماً وقتی که کتک می خورند، احساساتی همچون ترس، خشم و غم را تجربه می کنند. آن ها همچنین ممکن است احساس سردرگمی کرده و اعتماد خود را نسبت به والدین از دست دهند. بچه ها معمولاً نمی توانند درمورد اینکه چه اشتباهی مرتکب شده اند فکر کنند و یا اینکه نمی فهمند چرا کتک خورده اند، بنابراین احساسات منفی و ناراحت کننده زیادی را تجربه خواهند کرد. پس فراموش نکنید که اگرچه کتک زدن کودکان راه حلی ساده و در دسترس است اما اگر سلامت فرزندتان و تربیت صحیح او برایتان اهمیت دارد، باید به عنوان پدر یا مادر، خشم خود را مدیریت کرده و با انتخاب راهکارهای سازنده به جای کتک، به دلبندتان رفتار خوب را بیاموزید.
مطالعه بیشتر:
22 قدم تا تبدیل شدن به والدین خارق العاده!
بهترین روش برای تربیت فرزند در شرایط امروزی چیست؟
روش های تربیتی در سنین مختلف از نوزادی تا نوجوانی چیست؟
