واکسن ام ام آر در بارداری آیا ایمن و بی خطر است؟
ابتلا به بیماری سرخجه (سرخک آلمانی) در دوران بارداری می تواند منجر به بروز عوارض جبران ناپذیری همچون سقط جنین و سایر مشکلات عمده شود، بنابراین به تمامی خانم های در سنین باروری توصیه می شود که به عنوان راهی برای کاهش خطرات، واکسن ام ام آر قبل از بارداری (سرخک، اوریون و سرخجه) را تزریق کنند. اما اگر به صورت کاملا تصادفی واکسن ام ام آر در بارداری تزریق کردید، چطور؟! آیا باید نگران باشید؟ آیا خطری فرزندتان را تهدید خواهد کرد؟ ما اینجاییم تا به سوالات شما در مورد واکسن ام ام ار و بارداری پاسخ دهیم.
چرا عفونت سرخجه در دوران بارداری خطرناک است؟
تزریق واکسن ام.ام.آر (MMR) برای زنان در سنین باروری بسیار مهم است. اما علت چیست؟ برای دانستن علت آن، در ابتدا باید بدانیم که ابتلا به سرخجه در بارداری چه مشکلاتی را به دنبال دارد! عفونت با ویروس سرخجه، که می تواند علائم خفیفی شبیه به آنفولانزا و بثورات (ضایعات پوستی) را در کودکان و بزرگسالان ایجاد کند، به طور کلی جدی و خطرناک نیست. این امر به لطف واکسیناسیون دوران کودکی در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایالات متحده آمریکا نیز بسیار نادر است (واکسن سرخجه از سال 1969 و واکسن MMR از سال 1971 در دسترس قرار دارد). با این وجود، اگر مادر بارداری به ویروس سرخجه آلوده شده و آن را به جنین در حال رشد خود در درون رحم منتقل کند، ممکن است صدمات بسیار جدی در انتظار جنین دلبند او باشند.
خطرات احتمالی که در صورت ابتلای مادر باردار به عفونت سرخجه (نه واکسیناسیون سرخجه در بارداری)، ممکن است رخ دهند، عبارت هستند از:
- نقایص مادرزادی (سندرم سرخجه مادرزادی): احتمال ابتلای جنین به سندرم سرخجه مادرزادی به زمان بروز عفونت مادر در بارداری بستگی دارد. خطر بروز این سندرم در صورت آلودگی مادر به ویروس سرخجه در سه ماهه اول، نزدیک به 85 درصد است. ابتلا به عفونت بین هفته های سیزدهم و شانزدهم بارداری منجر به سندرم مادرزادی سرخجه در حدود 54 درصد از نوزادان می شود. در اواخر سه ماهه دوم بارداری، خطر به 25 درصد کاهش می یابد و عفونت های سه ماهه سوم به ندرت منجر به نقایص مادرزادی می شوند. نقایص ناشی از این سندرم اغلب شامل مشکلات جدی و جبران ناپذیری همچون نابینایی، از دست دادن شنوایی، نقائص قلبی، میکروسفالی (کوچک بودن سر) و عقب ماندگی ذهنی است.
- سقط جنین
- مرده زایی
- و زایمان زودرس.
- حتی با وجود اینکه امروزه به لطف واکسیناسیون عفونت سرخجه تقریبا نادر است، پزشکان به طور معمول پیش از بارداری و یا در اولین ویزیت دوران بارداری، همه خانم ها را مورد ارزیابی قرار می دهند تا ببینند آیا در مقابل این بیماری مصونیت و ایمنی لازم را دارند یا خیر.
پزشکان چه زمانی را برای تزریق واکسن MMR ترجیح می دهند؟
واکسن MMR برای محافظت در برابر بیماری های سرخجه، روبولا (سرخک) و اوریون طراحی شده است. این واکسن برخلاف بسیاری از واکسن هایی که با ویروس های کشته شده تهیه می شوند، از ویروس های زنده ضعیف شده (تقلیل داده شده) ساخته شده است. بنابراین پزشکان معمولاً توصیه می کنند که تا حداقل یک ماه پس از دریافت واکسن، از باردار شدن خودداری کنید تا خطر آلودگی با ویروس و عفونت سرخجه کاهش یابد.
با این وجود، گاهی اوقات ممکن است زنان هنگام واکسیناسیون از باردار بودن خود آگاهی نداشته باشند. یا برخی دیگر ممکن است به طور تصادفی و ناخواسته، قبل از گذشت یک ماه از تزریق واکسن MMR باردار شوند.
آنچه تحقیقات نشان می دهد
در مطالعات انجام شده در مورد واکسن MMR در بارداری، محققان دریافتند:
- خوشبختانه هیچ یک از این افراد نوزادی با سندرم سرخجه مادرزادی به دنیا نیاوردند.
- میزان سقط جنین در این خانم ها، بالاتر از نرخ عمومی سایر مادران نبود.
- بر اساس این داده ها، محققان نتیجه گرفتند که به نظر نمی رسد واکسیناسیون سرخجه در اوایل بارداری خطرناک باشد. اما برای در نظر گرفتن جنبه احتیاط، پزشکان همچنان توصیه می کنند که پس از تزریق واکسن ام.ام.آر کمی صبر کنید و بعد از گذشت زمان توصیه شده توسط پزشک، باردار شوید. به علاوه آنان توصیه می کنند زنانی که باردار هستند، این واکسن را تزریق نکنند.
اگر در دوران بارداری واکسن سرخجه دریافت کردید، چه باید بکنید؟
اگر واکسن ام ام آر در بارداری تزریق کرده اید، قبل از هر چیز خونسردی خود را حفظ کرده و سعی کنید وحشت زده نشوید. اگرچه توصیه می شود که تا مدت زمان معینی (به طور معمول یک ماه) پس از تزریق این واکسن باردار نشوید، اما این توصیه های مربوط به انتظار برای باردار شدن پس از واکسیناسیون سرخجه، بیشتر مبتنی بر خطراتی بوده که در حد تئوری و نظریه هستند نه مستدل و ثابت شده!
بنابراین حتی با وجود تزریق واکسن ام ام آر در بارداری، به احتمال زیاد همه چیز خوب پیش خواهد رفت. اما برای اطمینان خاطر بیشتر، این مساله (واکسن ام ام آر در بارداری) را با پزشک زنان و یا مامایی که تحت نظر او هستید، نیز در میان بگذارید.
چه کسی باید واکسن MMR را دریافت کند؟
طبق نظر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، همه بزرگسالان متولد سال 1957 یا بالاتر باید حداقل یک بار MMR تزریق کنند مگر اینکه:
- تست های آزمایشگاهی نشان می دهد که آن ها در مقابل هر سه بیماری (سرخک، اوریون و سرخجه) مصون هستند.
- واکسیناسیون از نظر پزشکی برای آن ها ممنوع باشد (به عنوان مثال، ممکن است به یکی از اجزای آن حساسیت داشته باشند).
در حالت ایده آل، چه زمانی باید واکسینه شوید؟
اگر به باردار شدن فکر می کنید یا از قبل باردار هستید، باید درباره واکسیناسیون علیه سه بیماری سرخک، اوریون و سرخجه بیشتر بدانید.
1. اگر قصد بارداری دارید: اگر قصد دارید به زودی باردار شوید و هنوز واکسن MMR دریافت نکرده اید (یا اگر نمی دانید در گذشته این واکسیناسیون را انجام داده اید یا نه)، می توانید با انجام دادن یک آزمایش ساده، متوجه همه چیز شوید. در این آزمایش وضعیت مصونیت و ایمنی بدن شما در مقابل بیماری سرخجه، مشخص خواهد شد. بنابراین اگر در قبلا به این بیماری مبتلا شده و یا واکسن تزریق کرده باشید، احتمالاً در مقابل ویروس سرخجه ایمن هستید و می توانید بلافاصله اقدام به بارداری کنید. اما اگر در آزمایشات مشخص شود که ایمنی کافی را ندارید، باید واکسن MMR را دریافت کرده و قبل از اقدام به بارداری برای یک ماه صبر کنید. احتمالا شما هم مثل بقیه خانم ها برای مادر شدن حسابی مشتاقید و عجله دارید! اما با در نظر گرفتن عوارض جدی که در صورت ابتلا به بیماری سرخجه در بارداری در انتظار جنین خواهند بود، قطعا ارزشش را دارد که کمی صبوری پیشه کنید.
2. اگر باردار هستید: تزریق واکسن ام ام آر در بارداری ممنوع است، اگر واکسن MMR را قبل از باردار شدن دریافت کرده باشید، ایمنی لازم برایتان ایجاد شده و دیگر نیازی نیست که نگران ابتلا به سرخجه باشید. اگر به هر دلیلی در دوران بارداری خود واکسن MMR را تزریق کردید، نیازی به وحشت زده شدن نیست، نترسید و فقط برای نظارت بیشتر، این مساله را به پزشک خود اطلاع دهید. به علاوه اگر تاکنون واکسن MMR دریافت نکرده اید و یا در گذشته به سرخجه مبتلا نشده و بنابراین در مقابل این بیماری مصون نیستید، ضروری است تا بلافاصله پس از زایمان، این واکسن را تزریق کنید. برخی از پزشکان توصیه می کنند که بهتر است واکسیناسیون قبل از خروج از بیمارستان انجام شود و برخی دیگر تزریق واکسن را در اولین ویزیت بعد از زایمان توصیه می کنند. این کار به شما کمک می کند تا بیمار نشوید و در نتیجه عفونت را به فرزند دلبند خود منتقل نکنید. به علاوه با تزریق واکسن در بارداری های آینده نیز در برابر بیماری سرخجه ایمن خواهید بود. توصیه های مهم در مورد واکسن ام ام آر در بارداری را جدی بگیرید تا از هر آسیبی به جنینتان پیشگیری کنید.
مطالعه بیشتر:
واکسن های قبل از بارداری چه اهمیتی دارند؟
تا چه زمانی بعد از تزریق واکسن سرخجه نباید باردار شد؟
از واکسن های مجاز تا واکسن های ممنوع در دوران بارداری
سرخجه در بارداری،علائم سرخجه و خطرات سرخجه در بارداری چیست؟
