عرق خارشتر در بارداری آیا مجاز و بی خطر است؟
حتی اگر طرفدار طب سنتی هم نباشید، احتمالا برای یک بار هم که شده نام گیاه "خارشتر" به گوشتان خورده است. پزشکان و مردم بومی، به دلیل وجود مواد موثر و ترکیبات دارویی بسیار ارزشمند در این گیاه، از جوشانده و همچنین عرق خارشتر برای جلوگیری و درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می کنند. اما درست مانند بقیه گیاهان دارویی، این سوال ایجاد می شود که آیا مصرف عرق خارشتر در بارداری هم مجاز است؟ این سوالی است که در این مقاله در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
خارشتر چیست؟
گیاه خارشتر (Alhagi)، گیاهی است از خانواده باقلاییان که گونه های مختلفی از آن در سرتاسر جهان و به ویژه در مناطق خشک و کم آب رشد می کنند. به دلیل ریشه عمیق و قوی، این گیاه، در برابر تغییرات دمایی و همچنین شرایط محیطی سخت، بسیار مقاوم و سازگار است و نیاز آبی بسیار کمی نیز دارد، بنابراین رایج ترین مکان ها برای رشد آن مناطق بیابانی و شوره زارها، همچون بیابان های مرکز ایران و اطراف استان های همدان، یزد و خراسان هستند.
این گیاه بومی منطقه مدیترانه و غرب آسیا است و به دلیل ریشه های خزنده ای که دارد، به سرعت می تواند تمام یک منطقه را تحت پوشش خود درآورد. از لحاظ ساختار ظاهری، گیاه خارشتر، درختچه کوچکی است که ارتفاع آن در مواردی تا یک متر هم می رسد. ساقه های خارشتر، مملو از خارهای گزنده، تیز و سبزی هستند که در انتها نوکشان زرد مایل به حنایی است و در عین حال بر روی ساقه و در حدفاصل خارها، برگ های کوچک 0.5 تا 3 سانتی متری و بیضی شکلی نیز به چشم می خورند. گل های خارشتر، در رنگ های چشمگیر قرمز و ارغوانی در انتهای ساقه ها روییده و دانه های آن، در غلاف قرار دارند.
گیاه خارشتر، به نام "علف ترنجبین" نیز شناخته می شود، زیرا صمغ آن که به صورت شبنم بر روی ساقه ها و برگ های این گیاه ظاهر شده، در حقیقت همان داروی گیاهی پرکاربرد ترنجبین است که به نام های "ترنگبین" یا "Manna " نیز معروف بوده و در حیطه های مختلفی همچون درمان یبوست، کاهش تب، رفع لک ها و التهابات پوستی و ... مورد استفاده قرار می گیرد.
خواص عرق خارشتر در بارداری
گیاه خارشتر، علاوه بر اینکه ترنجبین را در اختیار ما قرار می دهد، به دلیل طبع گرم و همچنین فراوانی موادی همچون کربوهیدرات ها، فلاونوئیدها، استرول ها، رزین، آنتراکینون ها، ساپونین ها و ...، خود نیز دارای خواص دارویی ویژه است که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- درمان یبوست،
- بالا بردن قدرت سیستم ایمنی بدن،
- کمک به تامین سلامتی عمومی بدن،
- جلوگیری از تشکیل رسوب و سنگ در کلیه و کمک به دفع سنگ های کلیوی،
- درمان عفونت های سیستم کلیوی،
- چربی سوزی و در نتیجه کمک به کاهش وزن و لاغری،
- تقویت سیستم گوارشی و معده، تسهیل روند هضم غذا،
- کمک به رفع بی خوابی،
- سم زدایی از بدن،
- درمان تب،
- کمک به حفظ سلامت کبد،
- دارای خاصیت ضد التهابی،
- دارای خواص آنتی اکسیدانی،
- ضدمیکروب،
- کمک به دفع ادرار (مدر) و در نتیجه کنترل فشارخون،
- تسکین درد،
- کاهش سردردهای میگرنی،
- تقویت عملکرد قلب،
- کمک به معالجه رماتیسم،
- بالا بردن نیروی جنسی،
- تسکین علائم ناشی از بیماری های پوستی همچون اگزما،
- تسریع روند بهبودی جراحات،
- و ضد قارچ،
لازم به ذکر است که اثرات و خواص خارشتر هنگامی بسیار شاخص است که در مناطق کم باران رشد کرده باشد. به عنوان مثال داده های حاصل از یک مطالعه که در سال 2005 انجام شده است، نشان می دهد که گیاه خارشتر وقتی در خاک مرطوب رشد می کند، فاقد تاثیرات قلبی است که گیاه روییده شده در خاک شنی بسیار خشک از آن ها بهره مند است.
عرق خارشتر که از ریشه این گیاه گرفته می شود، نیز درست همان اثرات و خواص دارویی گیاه را دارد و در میان مردم بسیار پرطرفدار است. باور بسیاری از عموم بر این است که مصرف عرق خارشتر در بارداری می تواند از بروز عفونت های مجرای ادراری، مثانه و کلیه جلوگیری کرده و حتی در درمان این عفونت ها موثر باشد. به علاوه، به دلیل خاصیت مدر بودن، با کمک به دفع آب اضافی بدن، ممکن است در کاهش ورم بارداری موثر باشد.
اما به دلیل کمبود تحقیقات علمی، هیچ داده معتبر و مستدلی برای پشتیبانی از این ادعاها وجود ندارد و به همین دلیل نمی توان با اطمینان، مزیت و منفعتی را برای مصرف عرق خارشتر در بارداری در نظر گرفت.
آیا مصرف عرق خارشتر در بارداری ایمن و بی خطر است؟
با توجه به اینکه پژوهش های علمی در حوزه اثرات گیاهان و عرقیات گیاهی در دوره بارداری بسیار اندک و محدود هستند، ما به درستی از فواید و همچنین عوارض احتمالی مصرف عرق خارشتر در بارداری اطلاعی نداریم و به همین دلیل بهتر است در این مورد محتاطانه عمل کنید. اگر با این وجود باز هم به مصرف عرق خارشتر در بارداری تمایل داشتید، قبل از این کار باید با پزشک خود مشورت کرده و از او اجازه بگیرید.
عوارض عرق خارشتر در بارداری
درست مانند هر گیاه دارویی دیگر، مصرف گیاه و عرق خارشتر می تواند با بروز حساسیت و واکنش های آلرژیک همراه باشد. بنابراین افرادی که سابقه آلرژی دارند، باید در مصرف آن جنبه احتیاط را در نظر بگیرند. علاوه بر این، مصرف بیش از حد عرق خارشتر می تواند با این عوارض همراه باشد:
- درد در ناحیه سر،
- حالت تهوع و استفراغ،
- و کهیرهای پوستی و سایر مشکلات ناشی از مصرف گرمی بیش از حد (به دلیل طبع بسیار گرم).
این عوارض ممکن است در تمامی افراد مصرف کننده از جمله زنان حامله ایجاد شوند، اما مساله مهم این است که ما هنوز نمی دانیم در صورت مصرف عرق خارشتر در بارداری، آیا عوارض دیگری نیز می توانند در انتظار مادر باردار و جنین درون رحم او باشند یا خیر! به همین دلیل است که نمی توان با اطمینان، ایمن و بی خطر بودن عرق خارشتر در بارداری را تایید نمود.
مطالعه بیشتر:
عرق زنیان در بارداری آیا مفید و بی خطر است؟
عرق شنبلیله در بارداری آیا مفید و بی خطر است؟
گلاب در بارداری و خواص گلاب در بارداری چیست؟
عرق گزنه در بارداری + خواص و عوارض آن در بارداری
