عرق شنبلیله در بارداری آیا مفید و بی خطر است؟
اگر زمانی در زندگی وجود داشته باشد که صحبت کردن در مورد غذایی که می خورید، به دغدغه اصلی شما تبدیل شود، دوران بارداری است. در این دوره حساس، اغلب اطرافیان در مورد آنچه باید و نباید بخورید، توصیه هایی دارند و بدیهی است که به دلیل نظرهای متفاوت، سردرگم شوید. یکی از این ابهامات، در مورد مصرف گیاه و عرق شنبلیله در بارداری است. اگر شما هم در این مورد دچار سردرگمی شده اید، با ما همراه شوید تا در مورد خوب و بد مصرف عرق شنبلیله در بارداری برایتان بگوییم.
شنبلیله چیست؟
شنبلیله (fenugreek) که با عنوان علمی"Trigonella foenum-graecum" شناخته می شود، گیاهی است که به دلیل خواص دارویی منحصر به فرد و فواید بی شمار برای سلامتی، مدت هاست در طب جایگزین مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه بومی آسیا و مدیترانه بوده و خواستگاه اصلی آن هندوستان است، اما در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان از جمله ایران کشت و پرورش داده می شود. از نظر ساختار ظاهری شنبلیله، گیاهی است یک ساله که حدود 60 تا 90 سانتی متر طول دارد. برگ های آن سبز، بیضی شکل و تشکیل شده از 3 برگچه کوچک هستند. گل های شنبلیله نیز سفید رنگ و کوچک بوده و دانه های قهوه ای طلایی رنگ آن در غلاف های خمیده پنهان شده اند. از دانه های شنبلیله در طول تاریخ برای پخت و پز، طعم دادن و درمان بیماری ها استفاده زیادی می شده است. این دانه های کوچک، اگرچه در شکل خام خود مزه تلخی دارند، اما حرارت دادن یا تفت دادن تلخی آن ها کاهش یافته و مزه شیرینی پیدا می کنند.
از جمله موادی که در شنبلیله یافت می شوند، می توان به این موارد اشاره نمود:
- فیبر،
- چربی،
- کلسیم،
- روی (زینک)،
- فسفر،
- آهن،
- منگنز،
- منیزیم،
- مس،
- فولات و سایر ویتامین های گروه ب همچون نیاسین، ریبوفلاوین، تیامین و ...،
- ویتامین های A و C،
- پتاسیم،
- فلاونوئیدها،
- اسیدهای چرب اشباع نشده،
- ترکیبات استروئیدی همچون دیوسژنین،
- سدیم،
- و کربوهیدرات و چربی.
به واسطه همین گنجینه ارزشمند است که گیاه شنبلیله به یکی از پرخاصیت ترین گیاهان مبدل شده است.
خواص شنبلیله در بارداری
شنبلیله محبوب ترین داروی گیاهی است که در سراسر جهان برای افزایش تولید شیر مادر استفاده می شود. تحقیقات نشان می دهند که استفاده از شنبلیله در دوران پس از زایمان، ممکن است درست مانند یک مکمل شیرافزا عمل کرده و روند وزن گیری نوزاد را نیز بهبود ببخشد. اما به جز این ویژگی مهم، شنبلیله خواص دیگری نیز دارد، از جمله:
- افزایش و بهبود قدرت، میل و عملکرد جنسی،
- بهبود عملکرد انسولین، کاهش سطح قند خون و کنترل دیابت،
- پایین آوردن چربی خون و به ویژه کلسترول،
- کاهش اشتها و کمک به لاغری افراد دارای اضافه وزن بیش از حد با ایجاد حس سیری کاذب،
- خواص مشابه با داروهای ضداسید معده و در نتیجه درمان مشکلات گوارشی همچون سوزش سردل و نفخ،
- اثرات ضد التهابی،
- درمان سردرد و خصوصا میگرن،
- کمک به حفظ سلامت کلیه ها و درمان بیماری های کلیوی،
- کمک به حفظ سلامت قلب و کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی،
- تنظیم دوره های ماهیانه در زنان،
- کاهش درد قاعدگی،
- کاستن از شدت نشانه های یائسگی (به دلیل عملکرد مشابه به هورمون زنانه استروژن) همچون گرگرفتگی، افسردگی و ...،
- کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS)،
- درمان یبوست،
- درمان بسیاری از مشکلات پوستی همچون جوش و التهاب،
- درمان بیماری های تنفسی،
- ضد سرطان،
- درمان درد گلو،
- و بالا بردن سطح هورمون تستوسترون در مردان (هورمون جنسی مردانه).
با در نظر گرفتن این خواص برخی از مردم ممکن است به شما توصیه کنند که برای کنترل دیابت بارداری (GDM) و همچنین درمان یبوست از گیاه و عرق شنبلیله در بارداری استفاده کنید، اما حقیقت این است که هیچ داده علمی برای حمایت از این نظریات عامیانه در دست نیست. بنابراین در حال حاضر هیچ خاصیتی که به طور علمی و مستدل ثابت شده باشد، برای مصرف عرق شنبلیله در بارداری، نمی توان ذکر کرد.
آیا مصرف عرق شنبلیله در بارداری بی خطر است؟
خیر!
یکی از گیاهان دارویی و نوشیدنی هایی که مصرف آن در بارداری ایمن نیست، شنبلیله است. بنابراین بهتر است از عرق شنبلیله در بارداری استفاده نکرده و به علاوه خود گیاه را نیز تا حد امکان از رژیم غذایی خود حذف کنید.
عوارض عرق شنبلیله در بارداری
عوارض جانبی احتمالی مصرف گیاه و عرق شنبلیله در بارداری، عبارتند از:
1. سقط جنین و زایمان زودرس: از آنجا که شنبلیله می تواند منجر به انقباض عضلات دیواره های رحمی شود، بنابراین با مصرف دانه و یا عرق شنبلیله در بارداری خطر خونریزی، سقط جنین زودهنگام و همچنین زایمان زودرس افزایش می یابد. البته که از همین ویژگی می توان برای کمک به شروع دردهای زایمانی استفاده کرد، به شرط آنکه بعد از هفته 37 بارداری و طبق صلاحدید پزشک مصرف شود.
2. مشکلات گوارشی: یکی از عوارض جانبی که مردم ممکن است با مصرف شنبلیله، آن را تجربه کنند، درد معده، نفخ و اسهال است که زنان باردار نیز از این قاعده مستثنی نخواهند بود و به سبب حساس تر بودن سیستم گوارشی در بارداری، ممکن است این عارضه را با شدت بیشتری احساس کنند.
3. تغییر بوی شیر، عرق و ادرار مادر و نوزاد: عطر و طعم شنبلیله شباهت بسیار زیادی به درخت افرا دارد و می تواند بر روی بوی ترشحات و مایعات بدن نیز تاثیر بگذارد، هرچند این بو بسیار ناخوشایند است اما خوشبختانه موقتی است و به مرور رفع می شود.
4. تداخل دارویی: مصرف عرق شنبلیله در بارداری ممکن است با داروهای کنترل قند خون و همچنین داروهای ضدانعقادی (رقیق کننده های خون همچون آسپرین و هپارین)، تداخل ایجاد کرده و برای مادر باردار دردسرساز شود.
5. آلرژی: اگر درگیر بیماری آسم هستید و یا به سویا یا بادام زمینی حساسیت دارید، ممکن است به شنبلیله نیز حساسیت داشته باشید.
در نهایت اینکه اگرچه مصرف اندک گیاه شنبلیله به عنوان یک سبزی در بارداری، شاید مشکل ساز نباشد، اما استفاده مداوم و هر روزه از آن و همچنین فرآورده های دارویی همچون عرق شنبلیله در بارداری مجاز و ایمن نبوده و حتی برای کمک به القای زایمان بعد از هفته 37 هم باید در ابتدا با پزشک مشورت کرده و محتاط باشید، زیرا ما هنوز به درستی از تمامی عوارض نوشیدنی ها و گیاهان دارویی آگاه نیستیم.
مطالعه بیشتر:
عرق بادرنجبویه در بارداری آیا بی خطر است یا نه؟
عرق بیدمشک در بارداری آیا مفید و بی ضرر است؟
گلاب در بارداری و خواص گلاب در بارداری چیست؟
خوردن عرق نعنا در بارداری آیا برای جنین مشکلی ایجاد نمی کند؟
