ترومبوسیتوپنی در بارداری وعلت ترومبوسیتوپنی در بارداری چیست؟
اگر تعداد پلاکت های شما در دوران بارداری پایین تر از حد طبیعی باشد، احتمالا به یک عارضه شایع بارداری به نام ترومبوسیتوپنی بارداری مبتلا شده اید. این عارضه تقریبا ۱۰ درصد بانوان باردار را دچار می کند و معمولا اواسط دوران بارداری رخ می دهد. معمولا در آزمایش خون روتین تعداد پلاکت ها بررسی می شود. در ادامه این مطلب برای شما شرح می دهیم که آیا ترومبوسیتوپنی در بارداری برای شما و جنین خطر ساز هست یا نه؟
پلاکت چیست؟
پلاکت ها سلول هایی هستند که در صورت نیاز به انعقاد خون کمک می کنند. به طور متوسط، بزرگسالان در هر میلی لیتر خون بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ میلیون پلاکت دارند. بارداری به طور طبیعی باعث کاهش پلاکت ها می شود، خصوصا اگر دوقلو باردار باشید. اما در بیشتر بانوان، تعداد پلاکت ها در دامنه طبیعی قرار دارد.
چه زمانی می گوییم پلاکت کم است و مادر ترومبوسیتوپنی دارد؟
وقتی تعداد پلاکت ها بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون در هر میلی لیتر باشد، پزشک تشخیص ترومبوسیتوپنی بارداری خفیف می دهد.
آیا ترومبوسیتوپنی در بارداری طبیعی است؟
اگر تعداد پلاکت ها تنها کمی پایین تر از حد طبیعی باشد، نباید مشکلی برای شما یا جنین تان ایجاد کند و نیازی به درمان نیست. ماما یا پزشک زنان در آزمایش های بارداری تعداد پلاکت ها را تحت نظر خواهد داشت. چند هفته پس از زایمان تعداد پلاکت ها به حد طبیعی باز خواهد گشت.
علت ترومبوسیتوپنی در بارداری چیست؟
پزشکان از علت ترومبوسیتوپنی بارداری مطمئن نیستند، اما دو عامل می تواند نقش کلیدی ایفا کند:
- بدن شما در دوران بارداری مقدار بیشتری پلاسما تولید می کند. این یعنی، تعداد کمتری پلاکت در هر میلی لیتر خون خواهید داشت. البته این موضوع بر عملکرد پلاکت ها تاثیری نخواهد گذاشت.
- اگر از پلاکت ها استفاده نشود، بدن شما به طور طبیعی آن ها را نابود و پلاکت های جدید جایگزین می کند. در بارداری، این روند سرعت می گیرد. نتیجه این است که شما در خون خود، پلاکت های کمتر اما جوان تر و بزرگ تری خواهید داشت.
منظور از ترومبوسیتوپنی بارداری شدید چیست؟
اگر تعداد پلاکت ها کمتر از ۱۰۰ میلیون در میلی لیتر باشد باید آزمایش های بیشتری انجام دهید. این در تقریبا یک درصد بانوان باردار رخ می دهد. پزشک این عارضه را در رده ترومبوسیتوپنی بارداری متوسط قرار می دهد. اگر تعداد پلاکت ها زیر ۵۰ میلیون باشد در دسته ترومبوسیتوپنی بارداری شدید قرار خواهد گرفت که بسیار نادر است.
اگر ترومبوسیتوپنی بارداری متوسط یا شدید داشته باشید، احتمالا به دلیل عارضه ای از پیش موجود است، نظیر لوپوس. در این زمان، سیستم ایمنی شما به سلول های سالم حمله می کند. پزشک از شما درباره سابقه خانوادگی که می تواند باعث کاهش پلاکت ها شود سؤال خواهد کرد و آزمایش های خون بیشتری درخواست می کند.
در شرایط نادر، بعضی از مادران باردار به نوع ترومبوسیتوپنی غیرمرتبط با بارداری مبتلا می شوند که به آن پورپورای ترومبوسیتوپنی ایمنی می گویند. نشانه های آن شامل زخم، خونریزی از لثه و لکه های بنفش روی پوست به خاطر خونریزی خودبخودی است.
برخی داروها، نظیر رقیق کننده های خون می تواند بر تعداد پلاکت ها تاثیر بگذارد.
ترومبوسیتوپنی بارداری چگونه درمان می شود؟
اگر به عارضه ای مبتلا هستید که باعث کاهش تعداد پلاکت ها می شود، پزشک درمان هایی را برای زمان بارداری و پس از زایمان در نظر خواهد گرفت. اگر در دوران بارداری به ترومبوسیتوپنی بارداری متوسط تا شدید دچار شوید، پزشک درمانی را برای پایدار ساختن عارضه و ایمن سازی جنین توصیه می کند.
نوع درمان پیشنهادی پزشک به دلیل زیرین کاهش پلاکت ها بستگی دارد. ممکن است لازم باشد قرص های استروئیدی مصرف کنید یا پروتئین خونی به نام گلوبولین به شما تزریق شود. این کار تعداد پلاکت های خون را بالا می برد.
بسته به شدت ترومبوسیتوپنی و دلیل آن، ممکن است پزشک از شما بخواهد تحت شرایط خاص و با مراقبت ویژه زایمان کنید. دلیل آن این است که این عارضه ممکن است باعث خونریزی شدید پس از زایمان شود.
همچنین ممکن است با متخصص بیهوشی ملاقات کنید تا درباره گزینه های کاهش درد یا استفاده از اپیدورال یا بی حسی نخاعی مشورت کنید.
آیا ترومبوسیتوپنی در بارداری خطرناک است؟
گاهی کاهش تعداد پلاکت یا همان ترومبوسیتوپنی می تواند نشانه وجود یک اشکال در بارداری باشد. می تواند عارضه نادری از پره اکلامپسی در اواخر بارداری با عنوان سندرم HELLP باشد که نشانه های آن شامل موارد زیر است:
- نشانه های پره اکلامپسی، نظیر فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار
- درد پایین دنده ها
- سردرد شدید
- تهوع
- افزایش ناگهانی ورم پاها، قوزک ها، دست ها و صورت
مطالعه بیشتر:
راه های تشخیص، علائم و درمان کم خونی در زنان
کم خونی چیست و چگونه تشخیص داده می شود ؟
هموگلوبین پایین در بارداری و علت بروز هموگلوبین پایین چیست؟
تفسیر آزمایش کامل خون یا آزمایش CBC در بارداری چگونه است؟
