افسردگی پیش از یائسگی و علائم افسردگی پیش از یائسگی چیست؟

آیا افسردگی پیش از یائسگی شایع است؟

در مطالعات قدیمی تر مربوط به اوایل دهه 2000 ، که در آرشیو روانپزشکی عمومی موجود است، محققان میزان ابتلا به اختلال افسردگی اساسی را در بانوان پیش یائسه دو برابر بیشتر از افرادی که هنوز به این مرحله هورمونی وارد نشده اند، برآورده کرده اند. این پژوهش ها همچنین نشان داد که بانوان در دوران پیش یائسگی چهار برابر بیشتر از آن دسته که هنوز به این دوران نرسیده اند، علائم افسردگی را تجربه می کنند. بارزترین علائم افسردگی در خانمهایی که بیشتر گرگرفتگی داشتند، مشاهده گردید. شمار دیگری از بانوان که بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند، در گروه های زیر قرار می گیرند:

• آن دسته که سابقه زایمان ندارند.

• عده ای که سابقه مصرف داروهای ضد افسردگی دارند.

مطالعات جدید نیز مؤید وجود ارتباط بین پیش یائسگی و افسردگی است.

علائم و نشانه های افسردگی پیش از یائسگی

افسردگی پیش از یائسگی یک بیماری جدی است که با درمان کنترل می شود. این اختلال در دوران پیش یائسگی و در سایر مقاطع زندگی، می تواند با علائم زیر بروز کند:

• خستگی و کمبود انرژی

• کند شدن عملکرد شناختی

• کاهش توجه و تمرکز

• فقدان علاقه به فعالیت های لذت بخش

• احساس بی ارزشی ، ناامیدی یا درماندگی

سایر نشانه های مربوط به افسردگی پیش از یائسگی عبارتند از:

• نوسانات خلقی

• تحریک پذیری

• گریه یا اشک ریختن بدون دلیل

• افزایش اضطراب

• ناامیدی عمیق

• مشکلات خواب همراه با گرگرفتگی یا تعریق شبانه

عوامل خطر افسردگی پیش از یائسگی

برخی پژوهش ها نوسان سطح هورمون زنانه استرادیول را یکی از عوامل پیش بینی کننده افسردگی می دانند. با این حال، عوامل دیگری نیز در بروز افسردگی پیش یائسگی مؤثرند.

بررسی مطالعات انجام شده در سال 2010 نشان داد که بانوان یائسه بدون سابقه افسردگی قبلی، دو تا چهار برابر بیشتر از سایرین در مرحله پیش یائسگی، در معرض افسردگی قرار داشتند. گرگرفتگی و تاثیر آن بر الگوهای خواب در این بررسی دخیل بود. رویدادهای استرس زای زندگی مانند طلاق، از دست دادن شغل یا مرگ والدین نیز در این مرحله از زندگی، معمول هستند و می توانند در بروز افسردگی افراد نقش داشته باشند.

به عنوان سایر عوامل موثر بر افسردگی پیش از یائسگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سابقه افسردگی در خانواده

• سابقه سوء استفاده یا خشونت جنسی

• احساسات منفی در مورد افزایش سن و یائسگی

• علائم شدید یائسگی

• سبک زندگی بی تحرک

• استعمال دخانیات

• انزوای اجتماعی

• عزت نفس پایین

• ناامیدی از فرزنددار شدن

هورمون ها و خلق و خو

بسیاری از بانوان وقتی به دوران پیش یائسگی می رسند، تغییرات خلق را تجربه می کنند. این تغییرات خلقی ممکن است ناشی از نوسان سطح هورمون باشد. با تغییر سطح استروژن، سطح سروتونین و نوراپی نفرین در مغز تحت تأثیر قرار می گیرد.

سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین مواد شیمیایی هستند که در مغز ترشح می شوند و نقش مستقیم در خلق و خو دارند. این مواد با کاهش اضطراب و بهبود خواب در کنار سایر موارد موجب شادمانی فرد می شوند. هر گاه این عوامل قدرت خلق متعادل باشند، حالت کلی آرامش و آسایش پدید می آید. عدم تعادل هورمونی به معنای افزایش استروژن و کاهش پروژسترون مانع از عملکرد سروتونین و نوراپی نفرین، به عنوان انتقال دهنده های عصبی مؤثر می شود. نتیجه این امر نوسانات خلقی منجر به افسردگی است.

افسردگی و تاثیر آن بر پیش یائسگی

پیش یائسگی و افسردگی رابطه پیچیده ای دارند. پژوهشی در سال 2003 نشان داد که نه تنها اثرات پیش یائسگی ممکن است باعث افسردگی شود، بلکه خود افسردگی نیز می تواند به پیش یائسگی زودرس بیانجامد. این مطالعه نشان می دهد بانوانی که دارای علائم قابل توجه افسردگی در اواخر 30 سالگی و اوایل 40 سالگی بودند بیشتر از آنهایی که علائم افسردگی را نداشتند، قبل از 45 سالگی وارد دوره پیش یائسگی شدند.

تحقیقات در مورد این که آیا پیش یائسگی زودرس منجر به یائسگی زودرس خواهد شد یا فرد صرفا دوره پیش یائسگی طولانی تری را تجربه می کند، کامل و کافی نیست.

کاهش سطح استروژن در هر دو مرحله با سایر مشکلات از جمله موارد زیر همراه هستند:

• اختلال در عملکرد شناختی

• حمله قلبی

• سکته

بر اساس این مطالعه، بانوانی که از داروهای ضدافسردگی استفاده می کردند سه برابر زودتر از سایرین وارد دوره پیش یائسگی شدند.

آن سوی داروهای ضد افسردگی و پیش یائسگی

داروهای ضدافسردگی علاوه بر اینکه با شروع زودرس افسردگی پیش یائسگی مرتبط هستند، می توانند یکی از ناراحت کننده ترین علائم آن را تشدید کنند. مطالعه ای در سال 2011 نشان داد که اسکیتالوپرام یا لکساپرو از شدت گرگرفتگی می کاهد و همچنین در مقایسه با دارونما وقوع آن را تا 50% کاهش می دهد.اسکیتالوپرام متعلق به گروهی از داروها به نام مهار کننده های بازجذب سروتون انتخابی است.

این مطالعه نشان داد که لکساپرو سه برابر بیشتر از درمان جایگزینی هورمونی در تسکین علائم افسردگی موثر است. علاوه بر این، گرگرفتگی در 31 درصد بانوانی که داروی هورمونی جایگزین دریافت کرده اند، بهبود یافت. این مقدار در خانمهایی که فقط از داروهای ضد افسردگی استفاده کرده بودند، 56 درصد برآورد شد.همچنان مطالعات نشان دادند که داروهای هورمونی جایگزین، خطر حمله قلبی و سکته را افزایش می دهند.

داروهای ضد افسردگی چه عوارضی دارند؟

هنوز دلیل اثربخشی اسکیتالوپرام مشخص نیست اما یافته ها هیچ "عوارض جانبی جدی" را گزارش نکردند. با این وجود، داروهای ضد افسردگی ممکن است عوارض جانبی خاص خود را داشته باشند، از جمله:

• سرگیجه

• بیخوابی

• خستگی

• مشکلات معده

روش های خانگی برای مقابله با افسردگی پیش از یائسگی

برخی از داروهای خانگی و تغییر سبک زندگی می تواند در مقابله با علائم افسردگی پیش یائسگی کمک کند.

ورزش منظم

ورزش منظم باعث آزادسازی سروتونین و اندورفین در بدن می شود. افزایش این مواد شیمیایی می تواند به افرادی که در حال حاضر افسردگی دارند، کمک و یا از بروز آن پیشگیری کند.

خواب مناسب

عادات خوب خوابیدن را رعایت کنید، هر شب در یک زمان مشخص، در اتاق آرام، تاریک و خنک بخوابید.از استفاده از وسایل الکترونیکی در رختخواب ممنوع است.

تنفس ذهن آگاه

تنفس ذهن آگاه می تواند به کاهش اضطراب کمک کند. یک تکنیک متداول این است که وقتی به آرامی از شکم نفس می کشید و بازدم می کنید، توجه خود را به پاسخ بدن به آرامش طبیعی معطوف سازید. انجام این کار به مدت 15 دقیقه در روز به کاهش سطح استرس کمک می کند.

سنبل الطیب

ثابت شده است که گیاه سنبل الطیب به افسردگی پیش یائسگی کمک می کند. استفاده از سنبل الطیب ممکن است گرگرفتگی را کاهش دهد و منجر به خواب بهتر شود.

ویتامین ب

ویتامین ب برای سلامت روانی و عاطفی بانوان یائسه مهم است.

نمونه هایی از ویتامین ب عبارتند از:

• ب 1 یا تیامین

• ب 2 یا نیاسین

• ب 5 یا اسید پانتوتنیک

• ب 6 یا پیریدوکسین

• ب 9 یا اسید فولیک

• ب 12 یا کوبالامین

محصولات لبنی، سبزیجات سبز برگ و لوبیا حاوی ویتامین ب هستند. ویتامین ب به صورت مکمل نیز وجود دارد.

خلاصه اینکه...

خطر افسردگی پیش از یائسگی در دوران گذار به پیش یائسگی بیشتر از آنکه تصور می کنید، وجود دارد. بنابراین بهتر است هر فردی در دوران پیش یائسگی مراقب علائم افسردگی باشد و بداند چه زمانی باید درمان را آغاز کند. در صورت سابقه افسردگی خفیف، متوسط یا بالینی با پزشک صحبت کنید تا در مورد گزینه های درمانی تصمیم گیری شود.

مطالعه بیشتر:

روش های پیشگیری از یائسگی زودرس

درمان دارویی برای عوارض ناشی از یائسگی

فواید و خطرات هورمون درمانی برای یائسگی چیست؟

علائم شایع دوران یائسگی چیست چگونه می توان آن را تشخیص داد؟