سفت شدن مقعد و علت سفت شدن مقعد چگونه تشخیص داده می شود؟؟
مقعد سوراخی در قسمت پایینی دستگاه گوارش است که توسط اسفنکتر داخلی مقعد از رکتوم (محل نگه داشتن مدفوع) جدا می شود. هنگامی که مدفوع راست روده را پر می کند، عضله اسفنکتر شل می شود و اجازه می دهد مدفوع از مقعد عبور کند و از بدن خارج شود. اسفنکتر خارجی مقعد پس از دفع مدفوع، مقعد را می بندد. توده هایی که در اطراف مقعد به دلایل مختلف ایجاد می شوند، می توانند باعث سفت شدن مقعد و ایجاد احساس سختی در این ناحیه شوند. همچنین ممکن است تورم، درد و ترشح نیز در چنین شرایطی وجود داشته باشد. در ادامه این متن دلایل سفت شدن مقعد را برای شما شرح داده و می گوییم چه راه حلی برایتان وجود دارد.
دلایل سفت شدن مقعد چیست؟
مقعد از پوست و بافت داخلی روده شکل گرفته است که از غدد مخاطی، عروق خونی، غدد لنفاوی و انتهای عصبی حساس تشکیل شده اند. هنگامی که این بافت ها تحریک، عفونی یا مسدود می شوند، توده هایی ایجاد خواهند شد که باعث سفت شدن مقعد می شوند. در بیشتر موارد، توده های مقعدی تهدید کننده زندگی نیستند، اما همچنان نیاز به ارزیابی دارند. با این حال، اگر متوجه خونریزی مداوم یا درد مقعدی شدید که با گذشت بدتر می‌شود، گسترش می‌یابد یا همراه با تب رخ می‌دهد، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید.
برخی از دلایل سفت شدن مقعد عبارتند از:
هموروئید خارجی:
بواسیر یا هموروئید، رگ های خونی گشاد شده ای هستند که در پوشش مقعد تشکیل شده و می توانند به صورت توده ظاهر شوند. بواسیر بسیار رایج است و در واقع، طبق گزارش کالج آمریکایی گوارش، 50 درصد آمریکایی ها تا سن 50 سالگی به این بیماری مبتلا شده اند. بواسیر در اثر فشار زیاد در دیواره عروق ایجاد می شود که می تواند با بارداری، زور زدن در حین اجابت مزاج یا بلند کردن اجسام سنگین رخ دهد. علائم معمول این مشکل عبارتند از:
• توده متورم و برآمده در ناحیه مقعد،
• درد،
• خارش،
• خون ریزی،
هیدرآدنیت چرکی پری آنال (HS):
هیدرآدنیت چرکی پری آنال یک اختلال التهابی پوستی است که مو و غدد عرق در ناحیه مقعد را تحت تاثیر قرار می دهد. در یک مطالعه منتشر شده در ژورنال معتبر Clinics in Colon and Rectal Surgery، 93 درصد افراد مبتلا به هیدرآدنیت چرکی پری آنال، مرد بودند که از میان آن ها، مردان آفریقایی-آمریکایی در معرض خطر بیشتری قرار داشتند. هیدرآدنیت چرکی پری آنال به صورت ندول های دردناک درست زیر پوست ظاهر می شود. این ندول ها:
• هنگام تخلیه چرک و بو ایجاد می کنند،
• باعث ایجاد اسکار می شوند،
• با بیماری های التهابی، مانند بیماری کرون، که باعث التهاب دستگاه گوارش می شود، مرتبط هستند،
هماتوم پری آنال:
هماتوم پری آنال، یک رگ خونی در ناحیه مقعد است که معمولاً به دلیل زور زدن برای اجابت مزاج، سرفه های شدید یا بلند کردن اجسام سنگین، ترکیده و خونریزی کرده است. علائم هماتوم پری آنال عبارتند از:
• درد،
• برآمدگی متورم و ارغوانی رنگ در اطراف مقعد که می تواند به بزرگی توپ بیسبال باشد،
زگیل مقعد:
زگیل های مقعدی که در داخل و اطراف مقعد ظاهر می شوند، توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شوند. اچ پی وی معمولاً از طریق رابطه جنسی منتقل می شود، اگرچه می تواند از مایعات بدن فرد آلوده نیز انتقال پیدا کند. این توده های نرم، مرطوب و همرنگ پوست می توانند با این علائم همراه باشند:
• خارش،
• تولید مخاط،
• خونریزی،
اندازه این زگیل ها متفاوت است (می توانند در حالی که به اندازه یک سر سوزن هستند، ظاهر شوند و به حدی رشد کنند که کل مقعد را بپوشانند).
مولوسکوم کنتاژیوزوم:
این یک عفونت پوستی ناشی از ویروس مولوسکوم کونتاژیوزوم است. ضایعات ناشی از این بیماری می توانند در هر جایی از بدن که پوست با ویروس تماس داشته باشد، ظاهر شوند. ویروس مولوسکوم کونتاژیوزوم می تواند از طریق تماس جنسی، با لمس مقعد پس از لمس ضایعه در جای دیگری از بدن، یا با استفاده از ملحفه ها یا حوله هایی که توسط فرد دیگری آلوده شده اند، به مقعد سرایت کند. ضایعات ناشی از مولوسکوم کونتاژیوزوم معمولا چنین ویژگی هایی دارند:
• عموماً کوچک، از اندازه سر سوزن گرفته تا مداد پاک کن،
• صورتی، گوشتی یا سفید، و با یک گودال که در وسط فرورفته شده است.
• گاهی اوقات خارش و تورم دارد.
• معمولا بی خطر است.
از بین رفتن این ضایعات ممکن است بین شش ماه تا پنج سال طول بکشد.
یبوست:
اجابت مزاج دیر به دیر یا دفع مدفوع سفت و خشک ممکن است باعث ایجاد پری در ناحیه مقعد شود که می تواند به شما این احساس را بدهد که مقعدتان سفت شده است. یبوست اغلب به دلیل در پیش گرفتن یک رژیم غذایی کم فیبر و ننوشیدن مایعات به حد کافی ایجاد می شود. از نظر فنی یبوست به این صورت تعریف می شود:
• دفع مدفوع کمتر از سه بار در هفته،
• زور زدن برای دفع مدفوع،
• دفع مدفوع سفت و توده ای،
سرطان مقعد:
به گفته انجمن جراحان کولون و رکتوم آمریکا، سرطان مقعد بسیار نادر است و از هر 500 نفر تنها 1 نفر را مبتلا می کند. در مقایسه، از هر 22 نفر 1 نفر به سرطان روده بزرگ مبتلا خواهد شد. با این حال، در سال های اخیر سرطان مقعد در حال افزایش است. بزرگترین عامل خطر ابتلا به ویروس HPV است، اما موارد دیگری که شانس ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می دهد شامل سیگار کشیدن، داشتن شرکای جنسی متعدد و التهاب مزمن پوست در اطراف مقعد است. علائم این عارضه علاوه بر سفت شدن مقعد عبارتند از:
• وجود توده در مقعد یا در نزدیکی آن،
• درد،
• خونریزی مقعدی،
• خارش مقعد،
• تغییر در حرکات روده،
جسم خارجی:
چیزهایی مانند استخوان های بلعیده شده، وسایل تنقیه، دماسنج و اسباب بازی های جنسی ممکن است به طور ناخواسته در مقعد گیر کرده و باعث فشار و احساس سختی در این ناحیه شوند.
برآمدگی سفت روی مقعد و بدون درد
هر برآمدگی و توده ای در ناحیه مقعد باعث ایجاد درد نمی شود. برخی که معمولا اینطور نیستند، عبارتند از:
• زگیل مقعدی،
• مولوسکوم کنتاژیوزوم،
• برخی از هموروئیدها،
علت سفت شدن مقعد چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشکان ابزارهای مختلفی برای کمک به تشخیص اختلالات مقعدی از جمله توده های مقعدی در اختیار دارند. بواسیر، زگیل مقعدی و مولوسکوم کونتاژیوزوم معمولاً در طول معاینه فیزیکی دیده یا احساس می شوند. همچنین پزشک ممکن است در حالی که دستکش پوشیده، یک انگشت خود را وارد مقعد کند که به آن معاینه دیجیتالی یا رکتوم دیجیتال می گویند.
در آنوسکوپی، یک ابزار سفت و سخت و باریک به کار گرفته می شود که به پزشک اجازه می دهد مقعد و راست روده شما را مشاهده کند. اگر پزشک شما بخواهد دستگاه گوارش شما را بیشتر بررسی کند و مواردی مانند سرطان روده بزرگ را رد کند، ممکن است یکی از این روش ها را توصیه کند:
.• تنقیه باریم، که اساسا یک عکس اشعه ایکس از روده بزرگ است.
• سیگموئیدوسکوپی، روشی که از یک لوله بلند و انعطاف پذیر با نور و یک دوربین برای تجسم قسمت تحتانی روده استفاده می کند.
• کولونوسکوپی، که در آن پزشک شما از یک دستگاه دارای دوربین به نام کولونوسکوپ برای مشاهده کولون و جستجوی مواردی مانند زخم و ضایعات استفاده می کند.
درمان سفت شدن مقعد چیست؟
درمان این مشکل، بسته به شرایطی که مقعد شما را تحت تاثیر قرار می دهد، متفاوت است.
هموروئید خارجی:
• مسکن های بدون نسخه (OTC)،
• کمپرس سرد،
• نشستن در لگن آب گرم،
• کرم های آنتی هموروئید، که حاوی یک ماده بی حس کننده برای کاهش درد هستند،
• از بین بردن بواسیر با جراحی، به خصوص اگر حاوی لخته خون باشد،
• باندینگ، که در آن پزشک یک نوار لاستیکی کوچک را به دور پایه هموروئید می بندد تا جریان خون آن را قطع کرده و اجازه دهد تا کوچک شود.
• اسکلروتراپی، که شامل تزریق یک ماده شیمیایی به هموروئید است که آن را می سوزاند (و به طور موثر کوچک می کند).
بر اساس تحقیقات منتشر شده در ژورنال معتبر Gastroenterology & Hepatology ، احتمال عود هموروئیدی که با اسکلروتراپی درمان می شود، در عرض چهار سال در حدود 30 درصد است.
هیدرآدنیت چرکی پری آنال (HS):
• آنتی بیوتیک ها برای مبارزه با التهاب و هرگونه عفونت،
• کورتیزون برای کاهش تورم و تحریک،
• داروی آدالیمومب (Humira) برای آرام کردن پاسخ التهابی بدن،
هماتوم پری آنال:
• مسکن های بدون نسخه (OTC)،
• کمپرس سرد،
• تخلیه با جراحی اگر درد شدید یا مداوم باشد،
زگیل مقعدی:
از آنجایی که ویروسی که باعث زگیل مقعدی می شود می تواند در بدن نهفته باشد، عود آن غیرمعمول نیست و بنابراین ممکن است با ظهور زگیل های جدید نیاز به تکرار روش های درمانی داشته باشید که عبارتند از:
• کرایوسرجری، که شامل تزریق نیتروژن مایع به زگیل ها برای انجماد و کوچک کردن آن ها است.
• برداشتن با جراحی (معمولاً تحت بی حسی موضعی به صورت سرپایی انجام می شود).
• فولووراسیون که شامل استفاده از جریان الکتریکی با فرکانس بالا برای سوزاندن زگیل است.
• کمک گرفتن از داروهای پودوفیلین، تری کلرواستیک اسید و بی کلرواستیک اسید (اگر زگیل ها کوچک و خارجی باشند).
مولوسکوم کونتاژیوزوم:
• کرم تجویزی حاوی ایمی کیمود، دارویی که به سیستم ایمنی کمک می کند تا با ویروسی که باعث این ضایعات زگیل مانند می شود، مبارزه کند.
یبوست:
• ملین های و نرم کننده های مدفوع بدون نسخه،
• لوبی پروستون (Amitiza)، که آب را به مدفوع شما اضافه کرده و دفع را آسان می کند.
• دریافت فیبر بیشتر با افزودن غذاهایی مانند میوه های تازه، سبزیجات، و غلات کامل به رژیم غذایی خود (25 تا 35 گرم فیبر در روز را هدف قرار دهید).
• نوشیدن آب بیشتر.
سرطان مقعد:
• برداشتن تومور با جراحی،
• رادیوتراپی،
• شیمی درمانی،
جسم خارجی:
اجسام کم ارتفاع را می توان با ابزاری مانند فورسپس خارج کرد. اشیایی که به راحتی به صورت دستی خارج نمی شوند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. اتساع مقعد برای خروج این اشیاء، اغلب تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.
چه زمانی باید برای سفت شدن مقعد به پزشک مراجعه کرد؟
سختی اطراف مقعد معمولاً به دلیل توده ها و رشدهای غیرسرطانی ایجاد می شود. اما از آنجایی که این توده ها می توانند دردناک و نگران کننده باشند، بهتر است آن ها را بررسی کنید. درمان پزشکی را به تعویق نیندازید به ویژه اگر موارد زیر را دارید:
• خونریزی که متوقف نمی شود،
• دردی که به نظر می رسد با گذشت بدتر می شود یا در حال گسترش به سایر نواحی بدن شما است،
• تغییرات در حرکات روده شما،
• درد مقعدی یا خونریزی که با تب همراه است،
سخن نهایی
سفت شدن مقعد می تواند با درد، توده ها و ترشحات خونی همراه باشد که برای هر کسی علائمی نگران کننده محسوب می شوند. اما اکثر علل سختی مقعد غیرسرطانی بوده و با داروها، روش های جراحی و درمان های خانگی قابل درمان هستند.
مطالعه بیشتر:
علت درد هنگام مدفوع بعد از زایمان چیست ؟
خونریزی مقعدی و دلایل خونریزی مقعدی چیست؟
دلایل خونریزی مقعد چیست و چه عواملی باعث خونریزی می‌شود؟
ترشح از مقعد و چه عفونت هایی میتوانند سبب ترشح از مقعد شوند؟
