دلایل خونریزی مقعد چیست و چه عواملی باعث خونریزی می‌شود؟

خونریزی مقعد یا هماتوشزی چیست؟

خونریزی مقعد (که هماتوشزی نیز نامیده می‌شود، به معنای مشاهده خون روشن در مدفوع است) که نشانه‌ای از وجود یک مشکل در دستگاه گوارش است. تعریف این عارضه گسترده است و به معنای مشاهده هرخونی است که از روده بیرون می‌آید. در نتیجه خون ممکن است از هر قسمتی از دستگاه گوارش به داخل مجرای گوارش که محل جمع شدن غذا برای جذب یا دفع مواد مغذی است، نفوذ کند. برای مثال اگر فرد دچار خونریزی معده شود، در مدفوع او خون مشاهده خواهد شد. خونریزی روده، در نتیجه مشکل در بخشی از روده یا هر قسمتی از دستگاه گوارش است. خونریزی در اطراف مقعد در نتیجه خونریزی در قسمت مجاورت مقعد است و معمولا در نتیجه آبسه یا فیستول مقعدی اتفاق می‌افتد.

چه عواملی باعث خونریزی ناحیه روده می‌شود؟

دلایل بسیاری برای خونریزی روده وجود دارد. شایع‌ترین دلایل خونریزی مقعد، بواسیرها،‌ شقاق مقعدی، دیورتیکولوز (بیرون زدگی‌های کیسه مانند در دیواره روده بزرگ)، عفونت، التهاب (بیماری‌های روده تحریک پذیر IBD)، بیماری کرون (التهاب روده)،‌کولیت‌ها، مشکلات عروق خونی (آنژیودیسپلازی) است. دیگر دلایل خونریزی روده، شامل پولیپ‌ها، تومورها و دیگر مشکلات دستگاه گوارش مانند زخم معده و مانند دیورتیکول مکل (نادر) است.

ایسکمی یا کم خونی موضعی، زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون داخل روده کم یا متوقف می‌شود. برای مثال، کولیت زخمی، اغلب در محل اتصال روده عرضی و نزولی اتفاق می‌افتد و خون روشن و خرمایی رنگی تولید می‌کند. در این مقاله جزئیاتی از دلایل اصلی خونریزی روده را توضیح می‌دهیم.

اختلالات مقعدی از دلایل عمده خونریزی‌های روده است:

بواسیر: از تجمع رگ‌های متورم داخل مقعد و روده به وجود می‌آید. 

• بواسیرهای خارجی رگ‌های متورمی هستند که به راحتی دیده می‌شوند و دردناک هستد. خارش مقعد در این مواقع شایع است.
• بواسیرهای داخلی که اغلب بدون درد هستند. فرد ممکن است در هنگام اجابت مزاج کمی درد در روده احساس کند.
• علائم التهاب بواسیر به واسطه مدفوع سفت و زور زدن هنگام مدفوع ایجاد می‌شود. درمان این نوع بواسیر از طریق ملین‌ها و نرم کننده مزاج صورت می‌گیرد.
• در موارد التهاب بواسیر، داخل رگ‌های متورم لخته خون ایجاد می‌شود، که باعث دردهای متوسط تا شدید شده و نیاز به عمل جراحی و برداشتن بواسیر دارد.

 شقاق مقعد: به پارگی‌هایی که بر اثر عبور مدفوع سفت در جداره مقعد ایجاد می‌شود‌ شقاق می‌گویند که از شایع ترین دلایل خونریزی مقعد خصوصا در بانوان باردار محسوب می شود.

• شقاق مقعد ممکن است باعث خونریزی خفیف روده شود. اعصاب و رگ‌های این ناحیه ممکن است از درد متوسط به دردهای شدید برسد. درد در هنگام اجابت مزاج بدتر می‌شود و مابین آن‌ها کاهش می‌یابد.
• در هردو مورد بواسیر و شقاق مقعد، مصرف قرص‌های ملین و غذاهای فیبردار در رژیم غذایی، قرص‌های مسکن و دوش آبگرم، می‌تواند در بهبودی عارضه موثر باشد.

دیورتیکولوز: بیرون‌زدگی‌هایی است که در دیواره روده ایجاد می‌شود. رژیم‌های غذایی با فیبر پایین باعث به وجود آمدن آنها می‌شود. هنگامی‌که دیورتیکولوز ملتهب و عفونی شوند، به آن دیورتیکولی یا دیورتیکولوز گفته می‌شود.

• افراد مبتلا به این عارضه معمولا بیش از ۴۰ سال سن دارند و با بالا رفتن سن این مشکل بیشتر می‌شود.
• مدفوع به رنگ قرمز تیره یا آلبالویی است. معمولا دردی وجود ندارد ولی هنگامی که درد ظاهر می‌شود در قسمت پایین و سمت چپ شکم است.
• خونریزی مداوم، تب بالا، ‌درد غیر قابل کنترل یا دیگر نشانه‌های جدی عفونت، به این معنا است که بیمار باید سریعا در بیمارستان بستری شود. کمتر از ۶ درصد از بیماران مبتلا به دیورتیکولوز نیاز به جراحی دارند.

 عفونت: اسهال باکتریایی،‌ معمولا باعث عفونت و اسهال خونی شده و ازجمله دلایل خونریزی مقعد محسوب می شود.

• باکتری‌های کامپیلوباکتر ژژونی، سالمونلا، اشریشیا کلی و کلستریدیوم دیفیسل مسئول ایجاد این عفونت‌ها هستند.
• مشکلات فیزیکی شامل دردهای شکمی،‌ تب و اسهال خونی است.
• متخصصان ممکن است برای درمان، آنتی‌بیوتیک تجویز کنند.

التهاب: بیماری التهابی روده (IBD) دلیل اصلی دلایل خونریزی مقعد در بزرگسالان زیر ۵۰ سال است.

• دو نوع شایع بیماری التهابی روده شامل بیماری کرون و کولیت زخمی است.
• خونریزی از مقدار کم شروع شده تا به مقدار زیاد خون روشن می‌رسد و معمولا همراه با مدفوع و ترشح است. علائم شامل تب، گرفتگی و درد شکم است.
• بستری شدن در بیمارستان ضرورتی ندارد. هرچند استراحت روده و درمان‌‌های استروئیدی معمولا برای درمان ضروری است.

آنژودیسپلازیا: از مشکلات مربوط به رگ‌ها و مویرگ‌های دیواره مقعد است. این ناحیه ممکن است آسیب‌پذیر و دچار خونریزی شود.

• معمولا این مشکل در افراد مسن‌تر دیده می‌شود.
• خونریزی روده معمولا کند و مزمن است و تا وقتی خونریزی شدید اتفاق نیفتد آشکار نیست.
• افراد از ضعف، خستگی،‌ تنگی نفس و خونریزی روده بدون درد شکایت می‌کنند.

تومورهای خونی روده، پولیپ‌های کولون و دیگر دلایل

پولیپ‌ها: از دیگر دلایل خونریزی مقعد می توان به پولیپ ها اشاره کرد. به بافت توده‌ای شکل یا برآمدگی‌هایی که از کولون بیرون می‌زند، پولیپ می‌گویند. خونریزی زمانی اتفاق می‌افتد که پولیپ رشد می‌کند و این عارضه ممکن است موروثی باشد. معمولا بدون درد هستند و بعضی از انواع آن ممکن است پیش سرطانی باشند.

تومورها: هر دو نوع خوش‌خیم و بدخیم آن داخل روده و مقعد تشکیل می‌شوند. افراد با سن بیشتر از ۵۰ سال، اغلب دچار این عارضه هستند. هرچند تومور می‌تواند در افراد جوان‌تر نیز دیده شود.

• افراد مبتلا به تومور یا پولیپ کمتر به خونریزی روده دچار می‌شوند. هنگامی‌که خونریزی اتفاق می‌افتد،‌ معمولا مزمن و به مقدار کم است.
• اگر ضایعات سرطانی پیشرفت کرده باشند، علائم مضاعفی مانند کاهش وزن، تغییر در ابعاد مدفوع، احساس پر بودن روده یا یبوست ممکن است اتفاق بیفتد.
• تشخیص باید توسط کولونوسکوپی انجام شود.

زخم: خونریزی روده بر اثر جراحت، همیشه باعث نگرانی زیاد است. جراحت مقعد بر اثر اصابت گلوله یا فرو رفتن جسم خارجی می‌تواند منجر به عفونت یا خونریزی سریع و مرگبار شود. معاینه فوری در این موارد ضروری است.

منبع معدوی و روده‌ای بالا: منبع شایع خونریزی روده، خونریزی در بالای شکم در قسمت معده و اثنی عشر است. این اتفاق اغلب زمانی می‌افتد که جسمی خارجی بلعیده و باعث جراحت دیواره شکم می‌شود و در نتیجه زخم معده یا شکاف‌های مالری-ویس ایجاد می‌شود. (مالری- ویس به شکاف‌هایی می‌گویند که در دیواره مری یا معده ایجاد می‌شود. معمولا بر اثر فشار استفراغ و طولانی‌ شدن حالت تهوع ایجاد می‌شود.)

• مصرف طولانی مدت الکل نیز باعث ایجاد زخم معده، واریس مری و گاستریت (ورم معده) می‌شود. تمام این مشکلات قسمت بالای ناحیه معدوی و روده‌ای ممکن است آن‌قدر جدی باشد که فرد در مدفوع یا روده خود متوجه وجود خون شود.

       دیورتیکول مکل: شرایط نادری است که در آن جداره معده در محل نامناسبی از مجرای معدوی و روده‌ای قرار می‌گیرد. در نتیجه اسید معده ترشح‌شده از این لایه، باعث خورده شدن بافت و در نتیجه خونریزی می‌شود. هرچند نادر است ولی یکی از شایع‌ترین دلایل خونریزی دستگاه گوارش در کودکان و جوان‌هاست. خونریزی روده در دیورتیکول مکل، اغلب بدون درد و همراه با خون روشن است. بستری شدن در بیمارستان ضرورت دارد زیرا جراحی اغلب تنها راه درمان است. گرچه این نوع دیورتیکول از جمله نادرترین دلایل خونریزی مقعد به شمار می رود، اما تشخیص صحیح و به موقع آن در بهبود وضعیت بیمار اهمیت بسیار زیادی دارد.

https://www.emedicinehealth.com/rectal_bleeding/article_em.htm#rectal_bleeding_during_pregnancy