آزمایش خون و ادرار برای تشخیص بارداری
در تشخیص بارداری، معمولا از نمونۀ ادرار و خون برای تعیین میزان هورمون گنادوتروپین جفتی انسان با نام اختصاری (hCG) و یا همان عدد بتا استفاده می شود. این هورمون چند روزی پس از لانه گزینی جنین یا رویان در دیوارۀ رحم و یا ظرف مدت کوتاهی بعد از بارداری، در بدن مادر ترشح می شود و به عنوان عدد بتا میزان آن در آزمایش خون بارداری اندازه گیری می شود. علت بروز بسیاری از نشانه های بارداری، تغییرات سریع هورمونی است که در بدن مادر رخ می دهد.
آزمایش ادرار برای تشخیص بارداری
آزمایش ادرار را می توان به دو شیوۀ مختلف، در منزل یا آزمایشگاه انجام داد. به این ترتیب که نمونه ادرار مادر در ظرف یکبار مصرف تمیزی جمع آوری و نوار تست درون آن گذاشته میشود، در برخی از کیتها محفظۀ کوچکی به این منظور تعبیه شده است که ادرار با استفاده از قطره چکان درون این محفظه قرار میگیرد که به آن بی بی چک می گویند. همچنین میتوان نوار مخصوص را حین ادرار مورد استفاده قرار داد.
آزمایش ها از نظر مدت زمان پاسخ دهی نیز با یکدیگر متفاوتند. ممکن است پاسخ مثبت یا منفی بر اساس تغییر رنگ، پر رنگ یا کمرنگ شدن خطوط یا نمادی شبیه به علامت مثبت یا منفی مشخص گردد. تست های بارداری دیجیتال نیز به تازگی روانۀ بازار شده اند که پس از نمونه گیری کلماتی مانند "باردار" یا "غیرباردار" بر روی آن نقش میبندد.
جالب است بدانید امروزه آزمایشهای بارداری را به صورت آنلاین نیز می توان انجام داد.
هر یک از تستهای خانگی موجود در بازار، دستورالعمل مخصوص به خود را دارند و برای دستیابی به جواب دقیق، باید این دستورالعملها را به دقت مورد مطالعه قرار داد.
زمان مناسب برای آزمایش ادرار در حاملگی
اغلب پزشکان توصیه میکنند انجام آزمایشهای خانگی تا روز اول قاعدگی که به طور طبیعی، دو هفته پس از تخمک گذاری است، به تعویق بیفتد. البته تستهای حساستر نیز در بازار وجود دارند که در مدت زمان کمتری، جواب میدهند و میتوان زودتر، از آنها استفاده کرد. بهتر است که این تست را در هنگام صبح یعنی با اولین ادرار روزانه تان انجام دهید زیرا در این زمان میزان هورمون hCG در ادرار مادر به میزان کافی غلیظ شده است و نتیجه ی تست قابل اعتماد تر خواهد بود.
میزان دقت تست های ادرار خانگی
آزمایش ادرار یا آزمایشات بارداری خانگی اگر به درستی استفاده شوند، از دقت بالایی در حدود 97% برخوردارند. مزیت تستهای خانگی بر سایر روشها این است که علاوه بر سهولت، در منزل و با هزینه ای بسیار اندک انجام می شود، مدت زمان انتظار پاسخ در این روش بسیار کوتاه و مادر تنها کسی است که از جواب آن مطلع میشود.
در عین حال در صورت استفاده نادرست از این کیتها و یا انجام زودهنگام آزمایش جواب قابل اعتماد نیست. بنابراین اگر پاسخ آزمایش ادرار منفی و نشان دهنده عدم بارداری باشد، اما علائم بارداری نظیر عدم قاعدگی، حالت تهوع، حساسیت و تحریک پذیری پستانها و خستگی مشاهده شود، بهتر است آزمایش را یک هفته بعد مجددا تکرار کنید یا با مراجعۀ به پزشک آزمایش خون انجام دهید.
آزمایش خون
آزمایش خون در بارداری به دو صورت کمّی و کیفی است، در تست کمّی میزان دقیق هورمون hCG (عدد بتا) در خون تعیین و بر اساس آن وضعیت بارداری مشخص میشود اما در آزمایش کیفی تنها به ارائه پاسخ مثبت و منفی (بله و خیر) اکتفا میگردد.
مزایای آزمایش خون در تشخیص بارداری
- با کمک آزمایش خون می توان بارداری را حدود 7 تا 12 روز بعد از تخمک گذاری تشخیص داد که نسبت به آزمایش ادرار زودتر است. اما در صورت منفی بودن جواب، چنانچه علائم بارداری به ویژه عدم قاعدگی وجود داشته باشد، باید آزمایش را مجدداً تکرار کرد.
- آزمایش خون مقدار دقیق هورمون hCG را نشان میدهد، اطلاعات مربوط به این هورمون در پیگیری برخی مشکلات احتمالی بارداری در آینده مفید خواهد بود.
معایب آزمایش خون
- هزینه های انجام آزمایش خون بسته به هزینه های پزشکی و آزمایشگاهی به مراتب بیشتر از تستهای ادرار خانگی است.
- مدت زمان انتظار پاسخ در این آزمایش بیشتر است.
- باید در آزمایشگاه انجام شود.
پرسشها و پاسخ های متداول در مورد آزمایشات بارداری
آیا مثبت بودن جواب تست بارداری خانگی، به معنای بارداری است؟
مثبت بودن آزمایش بارداری خانگی به معنای وجود هورمون hCG در ادرار مادر است. این هورمون به محض لانه گزینی تخمک در دیوارۀ رحم در بدن مادر ترشح و به طور روز افزون تکثیر میشود. این نشانۀ بارداری است.
آیا منفی بودن آزمایش بارداری خانگی به معنای عدم بارداری است؟
منفی بودن جواب تست می تواند به این معانی باشد که شما باردار نیستید، آزمایش خیلی زود انجام شده است و یا اینکه شما در استفاده از تست اشتباه کردهاید. در واقع، حساسیت تست های بارداری خانگی یعنی توانایی آنها در شناسایی هورمون hCG با هم متفاوت است. احتمال دارد تستی که شما استفاده می کنید نسبت به مقدار خاصی از هورمون حساس باشد ولی ترشح هورمون در بدن شما هنوز به آن مقدار نرسیده است که تست بتواند آن را نشان دهد.
اگر مدت زمان نمونه گیری و انجام آزمایش بیش از مدتی که در دستورالعمل آمده است، طول بکشد، جواب تست اعتبار ندارد. بهتر است دستورالعمل مندرج بر روی جعبه تست را به طور دقیق انجام دهید و تا تاخیر قاعدگی صبر کنید. برخی از تستهای موجود در بازار دارای دو کیت هستند، برای درستی آزمایی جواب تست، خوب است که از هر دو کیت استفاده کنید.
بهترین زمان انجام تست بارداری خانگی
تاخیر در قاعدگی اولین نشانۀ بارداری است، بعد از اینکه قاعدگی به تعویق افتاد، میتوانید تست ادرار بارداری (بی بی چک) را در منزل انجام دهید. اگر نمی توانید تا آن روز صبر کنید و زمان تخمک گذاری خود را میدانید بهترین زمان برای انجام تست بارداری 14 روز بعد از زمان تخمک گذاری خواهد بود.
اگر دوبار آزمایش ادرار بارداری را در منزل انجام دهم اما جواب تستها متفاوت باشد، راه حل چیست؟
در این صورت بهترین راه رسیدن به جواب قطعی درست، آزمایش خون است.
مطالب بیشتر:
- سونوگرافی تشخیص بارداری چه چیزی را بررسی میکند؟
- تاثیر عادت ماهانه نامنظم بر بارداری
- چگونه می توان با وجود سیکل های قاعدگی نامنظم احتمال بارداری خود را افزایش داد؟
