تغییرات نوزاد از بدو تولد تا سه ماهگی
آیا میدانید که نوزاد چه تواناییهایی دارد؟ آیا متوجه تغییرات نوزاد در هر ماه که از تولد می گذرد هستید؟ او در روزها و هفتههای اول عمر به نظر می رسد که تواناییهای زیادی ندارد. ظاهراً بیشترین بخش زندگی نوزاد را خوردن، خوابیدن، گریه کردن و خیس کردن جایش پر کرده است، به اضافه این که چند دقیقه ای هم بیدار است. اما تحقیقات اخیر نشان میدهند که او قادر به انجام کارهایی خیلی بیشتر از اینها میباشد. نوزادان حتی در دقایق اول زندگی اعجوبه هستند. آنها مغز بسیار فعالی دارند و آماده یادگیری میباشند. تحقیقات اخیر نشان می دهند که نوزادان بسیار باهوش هستند. علاوه بر این، نوزاد با شخصیتی منحصر به فرد به دنیا میآید که در هفتههای اول زندگی او به روشنی مشخص است. نوزادان هنگام تولد خودشان هستند و این وظیفه ماست که آنها را بشناسیم.
تغییرات نوزاد از بدو تولد تا 3 ماهگی
این دنیا برای یک نوزاد جدید می تواند مکانی بزرگ و ترسناک باشد. چرا که او نمی داند که شما برای راحتی، تغذیه و مراقبت از او در کنارش هستید.
نوزاد قادر به درک این نکته نیست که احساس راحتی او به خاطر سیر بودن و ایمن بودن است و اگر ناراحت است به خاطر احساس ترس و یا گرسنگی است.
نوزاد شما را از طریق بو و صدا به سرعت شناسایی کرده و یاد می گیرد که شما همان فردی هستید که او را تغذیه کرده و راحتی و آرامشش را فراهم می کنید ولی هنوز نمی داند که شما والدین او هستید.
با این وجود نوزاد از بدو تولد یاد می گیرد که در هنگام گرسنگی، خستگی و حتی در زمان بیداری و هوشیار بودن چگونه با ارسال سیگنال هایی با شما ارتباط برقرار کند.
نوزاد در تمام مدت در حال یادگیری است. وظیفه شما به عنوان والدین این است که به نوزاد خود کمک کنید تا او دریابد که دنیا مکانی خوب و دوستانه است که کلیه نیازهای او در آن برآورده می شود. این کار باعث ایجاد احساس امنیت و دوست داشته شدن در نوزاد می شود.
تغییرات نوزاد از بدو تولد تا 3 ماهگی، اجتماعی و عاطفی
در ابتدا همه چیز حتی تعویض پوشک برای نوزاد جدید و ترسناک است.
- نوزاد فردیت خود را به رسمیت نمی شناسد.
- او نمی داند که هنگام گریه چه کسی در کنار او حاضر می شود.
- در هنگام تغذیه احساس خوشحالی می کند ولی در واقع نمی داند که "خوشحالی" چیست.
- در هنگام گرسنگی یا خستگی گریه می کند ولی قادر به درک این نکته نیست که شما برای مراقبت از او در کنارش حضور دارید.
تغییرات نوزاد در سه ماهگی، گریه کردن
نوزادان زیر 3 ماه به خصوص در هنگام عصر و یا در آغاز شب بسیار گریه می کنند.
اگرچه این پنداشت چندان قطعی نیست ولی گریه های بی وقفه نوزاد که به کولیک موسوم است ناشی از ناراحت بودن نوزاد در اثر رخ دادن اتفاقی در بیرون و یا وجود مشکلی در بدن او است.
تکان دادن شدید یک نوزاد بی قرار راهکار خوبی برای حل مشکل او نیست. این کار حتی اگر باعث توقف گریه نوزاد نیز شود در واقعیت ممکن است برای او بسیار ترسناک و حتی دردناک باشد. بنابراین تا حد امکان از تکان دادن شدید نوزاد در هنگام گریه و بی قراری خودداری کنید.
یک نوزاد شیرخواره هیچ گاه برای جلب توجه والدین و یا تنبیه آنها گریه نمی کند.
نوزاد در سه ماه نخست زندگی خود نمی تواند در مورد گریه کردن تصمیم بگیرد. بلکه او به خاطر چیزی که احساس می کند و یا اتفاق افتاده است گریه می کند. در واقع او هنوز قادر به درک این نکته نیست که با گریه چه اتفاقی رخ می دهد و اینکه ممکن است شما با شنیدن گریه به او کمک کنید که احساس بهتری داشته باشد.
نوزاد احساس سیری بعد از هر بار نوشیدن شیر، شنیدن صدای تسکین دهنده شما و نوازش های آرام و ملایمتان را دوست دارد.
نوزاد به احساس گرسنگی یا ترس هیچ گونه علاقه ای ندارد.
نوزاد قادر به درک این نکته نیست که احساس سیری یا گرسنگی او در اثر پر بودن و یا خالی بودن شکم ایجاد می شود.
چرا نوزادم در هنگام ناراحتی من گریه می کند؟
از آنجایی که نوزاد می تواند احساس کند ولی هنوز قادر به فکر کردن نیست بنابراین احساس شما را انتخاب می کند. به این ترتیب اگر شما خوشحال باشید نوزاد نیز خوشحال و اگر ناراحت باشید نوزاد نیز ناراحت خواهد بود.
اگر شما ناراحت باشید نوزاد نیز احساس ناراحتی خواهد کرد اگرچه او نمی داند که چرا چنین احساسی دارد.
بنابراین هنگامی که خسته و کسل هستید ممکن است نوزادتان نیز دچار گریه و بی قراری شده و در نتیجه اوضاع را از آنچه هست برای شما بدتر کند!
هر نوزاد با نوزاد دیگر متفاوت است
این جمله بیانگر یک واقعیت است. هر نوزاد شخصیتی کاملا متفاوت با دیگری دارد. یک نوزاد می تواند دارای شخصیت آسان گیر، خجالتی، کمرو و یا زودرنج باشد.
در پی چند ماه آینده به شخصیت نوزاد خود پی خواهید برد. مطمئنا نوزاد شما شخصیتی متفاوت از دیگر نوزادان داشته و به شیوه مناسب خود رشد و تکامل می یابد.
چهره و صدای شما
- چهره انسان اولین و مهمترین شکلی است که نوزاد آن را می آموزد.
- شنیدن صدای انسان نیز برای نوزاد بسیار مهم است حتی اگر او قادر به درک مفهوم آن نباشد.
- نوزاد به شما و به ویژه چهره و صدای شما بسیار علاقمند است.
- نگاه کردن به چشم های فرد مقابل رکنی اساسی در شکل گیری روابط نزدیک و دوستانه است. به چشم های نوزاد خود نگاه کرده و در همان حال به آرامی با او صحبت کنید.
- چنانچه نوزاد روی خود را برگردانده و تمایلی به این کار نشان نداد احساس طردشدگی نکنید. نوزادان شیرخواره در هنگام تعامل خیلی زود خسته شده و به استراحت نیاز دارند.
- نوزاد باید احساس امنیت کند که طبیعتا شما نیز به دنبال آن هستید. نوزاد در سن 4 الی 6 هفتگی با دیدن چهره آشنای شما لبخند زده و با دقت به چشم های شما نگاه می کند.
تحریک بیش از حد نوزاد
از آنجایی که نوزاد نمی داند در اطرافش چه می گذرد در صورت زیاد بودن محرکات محیط پیرامونش ممکن است دچار ناراحتی شود.
نوزاد ممکن است به راحتی با صداها، رنگ ها، اشکال و یا حتی لمس دچار احساس ناراحتی شود. زیرا برخی از این عوامل می توانند باعث تحریک بیش از حد نوزاد شوند!
شنیدن صداهای بلند در نخستین ماههای پس از تولد می تواند باعث ترس نوزاد شود ولی شما می توانید از طریق صحبت کردن با صدای ملایم، زمزمه کردن آواز، خواندن لالایی و یا حتی پخش موسیقی که نوزاد در دوران جنینی خود شنیده است او را تسکین دهید.
تغییرات نوزاد از بدو تولد تا 3 ماهگی، رشد جسمی
اگرچه نوزاد پس از تولد آماده زندگی در دنیای بیرون و محیط خارج از رحم است ولی با این حال بخش هایی از بدن او همچنان نابالغ است. اندام های بدن نوزاد کاملا نو بوده و تا پیش از این فعالیتی انجام نداده اند.
تقریبا سه ماه زمان خواهد برد تا دستگاه گوارش نوزاد به تدریج عملکرد خود را آغاز کند. با نگاه به چهره نوزاد در هنگام عمل دفع می توانید به وجود مشکل احتمالی در او پی ببرید.
تغییرات نوزاد از بدو تولد تا 3 ماهگی، حرکت کردن
نوزاد در هنگام بیداری بدن خود را تکان می دهد ولی با این حال هنوز نمی داند که چگونه می تواند هر یک از اندام های بدن خود را به طور جداگانه حرکت دهد و حتی نمی داند که این بدن و اندام ها متعلق به خود اوست.
در هشت هفته نخست پس از تولد نوزاد هیچ گونه کنترلی بر حرکات خود نداشته و اغلب حرکات او شامل رفلکس های غیرارادی است. حرکاتی مانند مکیدن، چنگ زدن (نگه داشتن محکم یک شئی در دست) و یا از جا پریدن (در هنگام شنیدن یک صدای بلند و یا تکان دادن ناگهانی نوزاد) از انواع رفلکس های نوزادی به شمار می روند.
تقریبا از هفته هشتم یا آغاز دو ماهگی نوزاد شروع به تماشای دست و پای خود در هوا کرده و مشت خود را به سمت صورت شما و یا چیزی که می خواهد حرکت می دهد. نوزاد در سه ماهگی به تدریج می فهمد که دارای یک بدن است و می تواند اندام های خود را تکان داده و آنها را احساس کند. به این ترتیب او در این سن کنترل بیشتری بر حرکات خود خواهد داشت. نوزاد به تدریج یاد می گیرد که چگونه در هنگام خوابیدن بر روی شکم سر و گردن خود را بلند کرده و با پاهای خود به زمین لگد بزند.
ایمنی
تغییرات نوزاد را در نظر داشته باشید. حتی اگر نوزاد قادر به غلت زدن نیز نباشد می تواند تا حدودی به اطراف چرخیده و لگد بزند بنابراین هرگز نوزاد خود را به تنهایی بر روی یک سطح بلند مانند تختخواب و یا میز تعویض پوشک رها نکنید.
تغییرات نوزاد از بدو تولد تا 3 ماهگی، گفتار و زبان
- نوزاد با کمک چهره، صدا و حرکات بدن احساس خود را نشان می دهد.
- گریه اصلی ترین روش نوزاد برای برقراری ارتباط و خبر از وجود یک مشکل است. همچنین نوزاد به زودی یاد خواهد گرفت که چگونه از انواع گریه ها برای نشان دادن ناراحتی های مختلف خود مانند گرسنگی، درد، خیس بودن پوشک، سرما، ترس و تنهایی استفاده کند.
- در چند هفته نخست پس از تولد می توانید به تدریج معنی گریه های مختلف نوزاد را تشخیص دهید. نوزاد هیچ گونه درکی از زمان ندارد. از این رو تمام نیازها از نظر او فوری هستند.
- سعی کنید در هنگام گریه بلافاصله به نوزاد خود پاسخ دهید زیرا با این کار نوزاد یاد می گیرد که شما همیشه در کنار او حضور دارید و در نتیجه احساس امنیت بیشتری می کند.
- نوزاد در طول هفته های هفتم الی هشتم پس از تولد صداهای ساده و جالبی را از خود تولید می کند. همچنین نوزاد به صحبت های شما گوش داده و حتی با ایجاد اصواتی به شما پاسخ می دهد.
فعالیت ها
- یک صورتک خندان و متحرک درست کرده و آن را به صورت آویز در بالای تخت نوزاد آیزان کنید.
- قسمت های مختلف بدن نوزاد را نوارش کنید تا ببینید او چقدر لمس شدن را دوست دارد.
- به آرامی با نوزاد صحبت کرده و نام او را صدا کنید.
- برای او موسیقی پخش کنید.
- برای نوزاد خود آواز بخوانید.
- تا می توانید او را نوازش کنید
- در هنگام صحبت با نوزاد به چشم های او نگاه کنید.
- حرکات او را تقلید کنید
- او را در گهواره یا آغوش خود به آرامی تکان دهید.
خواب و تغذیه
نوزادان در طول چند ماه نخست زندگی نیاز به تغذیه شبانه دارند. اغلب نوزادان به طور طبیعی هر دو الی سه ساعت یکبار برای نوشیدن شیر از خواب بیدار شده و 12 الی 20 ساعت از روز را در خواب سپری می کنند. برخی نوزادان پس از برخاستن از خواب با نوازش به راحتی به خواب می روند ولی برخی دیگر برای آرام شدن نیاز به شیردهی دارند. از دمر خواباندن نوزاد یا قرار دادن او بر روی شکم در هنگام خواب به شدت پرهیز کنید. زیرا این کار با افزایش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد همراه است.
نوزاد شما منحصر به فرد است
تغییرات نوزاد شما با نوزادان دیگر متفاوت بوده و آهنگ رشد مخصوص به خود را دارد. بنابراین چنانچه نوزادتان هنوز قادر به انجام برخی فعالیت ها نیست نگران نباشید زیرا احتمالا او به شیوه مناسب خود در حال رشد و تکامل است. ولی با این حال همه نوزادان از یک الگوی رشد یکسان پیروی می کنند و خوب است بدانید که نوزاد شما نیز به طور طبیعی و به روش منحصر به فرد خود در حال رشد است.
چنانچه در مورد رشد و تغییرات نوزاد خود نگران بوده و یا احساس می کنید که الگوی رشد او نسبت به همسالانش تفاوت های بسیاری دارد می توانید با پزشک متخصص اطفال و یا یک کارشناس مراقب سلامت مشورت کنید تا در صورت وجود هر گونه مشکل درمورد تغییرات نوزاد، در اسرع وقت بتوانید نسبت به رفع یا درمان آن اقدام کنید.
چگونگی رفتار با نوزاد در سه ماهه اول تولد
من گریه می کنم زیرا گرسنه ام یا سردم است یا خودم را خیس کرده ام و یا اینکه می خواهم تو را ببینم. ماه های اول باید همیشه پیش من باشی من با صدای مکیدن ارتباط برقرار می کنم. زمان خستگی یا سیری ممکن است صورتم را از تو دور کنم. در این دوران از زندگی ام مرتب باید یک نفر به من محبت کند. دوست دارم با پدربزرگ، مادربزرگ و پرستارم و سایر افرادی باشم که مرا دوست دارند زیرا آنها نحوه رفتار با مردم در زندگی آینده ام را به من می آموزند. در این سه ماهه باید پوشک مرا چندبار در روز عوض کنی پس بهتر است بگذاری در این مواقع تفریح کنم . دوست دارم برایم آواز بخوانی و شکمم را غلغلک بدهی. اگر پسر باشم ممکن است هنگام برداشتن پوشک فواره بزنم. دوست دارم با تو غان و غون کنم ولی بیشتر از هر چیزی دوست دارم که با من مانند یک آدم بزرگ حرف بزنی زیرا برای درک اصوات و زبان به من کمک می کند.
توصیه های برای کمک به رشد سالم نوزاد از بدو تولد تا سه ماهگی
1- حفظ ایمنی نوزاد
همیشه نوزاد خود را به پشت بخوابانید زیرا این کار احتمال بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش می دهد.
هر بار که سوار ماشین می شوید از صندلی ایمنی کودک استفاده کنید.
2- ایجاد احساس امنیت در نوزاد
نوزاد خود را حتی الامکان در آغوش بگیرید بویژه زمانی که به او شیر می دهید و هنگام شیر دادن به آرامی با او حرف بزنید.
3- حفظ بهداشت نوزاد
در صورت امکان حتما فرزندتان را با شیر خودتان تغذیه کنید زیرا مواد طبیعی موجود در شیر مادر او را در مقابل حساسیت ها و امراض حفظ می کند.
نوزاد خود را به صورت منظم تحت معاینات پزشکی قرار دهید . در این سه ماهه اول حتما واکسن هایش را بزنید.
4- کمک در سرعت یادگیری نوزاد
اسباب بازی ها را جلوی چشم نوزاد به آهستگی از طرفی به طرف دیگر حرکت دهید تا او چشمانش و سپس سر خود را به طرفین حرکت دهد.
با زیاد حرف زدن و آواز خواندن برای نوزاد خود مهارت های زبانی اش را تقویت کنید.
هنگامی که نوزادتان گریه می کند بغلش کنید و به او آرامش بدهید.
سعی کنید با حرکات آرام، در آغوش گرفتن و شیر دادن یا راه بردنش به او آرامش دهید.
نکاتی درمورد تغییرات نوزاد از تولد تا سه ماهگی
- میزان رشد و تغییرات نوزادان یکسان نیست. در صورت نگرانی از این بابت موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
- نوزادان روزانه 14 الی 18 ساعت می خوابند.
- نوزادان می توانند فاصله 20 الی 30 سانتیمتری را ببینند، لذا هنگامی که با او حرف می زنید یا برایش آواز می خوانید او را نزدیک صورت خود نگه دارید.
- نوزادتان در 4 هفتگی جهت صداها را تشخیص می دهند. بهترین صوت مورد علاقه فرزندتان صدای مادرش می باشد.
- نوزادان دارای سر بزرگ و دو نقطه نرم و گردن ضعیف هستند. هنگام بلند کردن یا حمل کردن آنها با دقت زیر سر و گردن آنها را نگه دارید.
- نوزادان در 6 الی 8 هفتگی به طور متوسط روزانه سه ساعت گریه می کنند.
- برخی از نوزادان به طور غیر ارادی یا به همگام غذا خوردن بیش از حد تف می کنند که این کار نگران کننده نیست. استفراغ با این مورد فرق می کند. اگر نوزادتان با شدتی استفراغ کرد که شیری را که خورده است طرف دیگر اتاق فوران کرد با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر همچنان درمورد تغییرات نوزاد از تولد تا سه ماهگی سوالی دارید می تواند آن را از کارشناسان ما در اپلیکیشن نی نی پلاس بپرسید.
https://healthywa.wa.gov.au/Articles/A_E/Child-development-0-3-months
مطالعه بیشتر:
2- آموزش نکات ایمنی برای خواب نوزاد
3- مزیت خواب پیوسته شبانه برای نوزاد
4- شناخت نشانه های رفتاری نوزاد هنگام گرسنگی و سیر شدن
5- تکامل توانایی های حسی نوزاد