طرز تهیه غذای کمکی برای نوزاد زیر یکسال
وقتی نوبت به تهیه غذای کمکی برای شیرخواران فرا می‌رسد، بسیاری از مادران به دنبال دستور تهیه غذایی ویژه‌ای هستند تا علاوه بر نقش تکمیلی آن بر رشد فرزندشان نیازهای تغذیه او را نیز تامین نمایند. به همین منظور در این بخش طرز تهیه غذای کمکی برای نوزاد و کودکان زیر یکسال را گردآوری می‌کنیم.
طرز تهیه غذای کمکی برای نوزاد 6 ماهه تا 12 ماهه (دستور پخت فرنی آرد برنج)
مواد لازم:
- آرد برنج: دو قاشق مربا خوری سر صاف (با استفاده از قاشق‌های اندازه گیری یا قاشق های شربت آنتی بیوتیک)
- شکر: یک قاشق مربا خوری سر صاف
- شیر پاستوریزه: 120میلی لیتر (سی سی) معادل نصف لیوان معمولی
طرز تهیه:
شیر پاستوریزه را پس از به جوش آمدن، یک دقیقه در حال جوش نگهدارید و سپس در جای خنک قرار دهید تا سرد شود. (آرد برنج در آب یا شیرسرد به خوبی حل می‌شود).
در ادامه آرد برنج و شکر را به شیر اضافه کرده و روی شعله ملایم قراردهید و مرتب آن را هم بزنید تا کم‌کم به قوام مطلوب برسد، یعنی از قاشق نریزد.
با مقادیر فوق حدود 12 تا 15 قاشق مربا خوری فرنی به دست می‌آید که هر گرم آن حدود یک سوم کیلوکالری، انرژی دارد. درصورت استفاده از نصف قاشق مرباخوری کره، هر گرم فرنی 2 کیلوکالری انرژی خواهد داشت.
در هنگام تهیه فرنی برای نوزاد به موارد زیر توجه کنید:
در مورد کودکانی که افزایش وزن مطلوبی دارند، نیازی نیست که به فرنی کره اضافه شود، ولی برای شیرخوارانی که باید وزن بیشتری بگیرند می‌توان هنگام تهیه فرنی، نصف قاشق مربا خوری کره یا یک قاشق مرباخوری روغن زیتون و یا هر روغنی که دردسترس است اضافه کرد.
- بعد از 8 ماهگی می‌توانید فرنی کودک را با آرد گندم و یا نشاسته نیز تهیه کنید.
- اگر برای تهیه فرنی از شیرهای استریل شده یا با ماندگاری طولانی استفاده می‌کنید، این شیرها نیازی به جوشاندن ندارند. ولی باید دقت کنید که بعد از بازکردن درب آن‌ها، حتماً در یخچال نگهداری شوند. در این صورت تا 48 ساعت دیگر هم برای شیرخوار قابل استفاده هستند.
- اگرفرنی را با شیرخودتان تهیه می‌کنید؛ اول آرد برنج و شکر را با آب بپزید و با قوام سفت‌تری از روی اجاق بردارید تا پس از مخلوط کردن با شیر خودتان به قوام مطلوب برسید. روزهای اولی که شیرخوار فقط یک یا دو قاشق مرباخوری فرنی می‌خورد بهتر است بقیه فرنی تهیه شده را که هنوز شیر مادر به آن اضافه نکرده‌اید در یخچچال بگذارید و دفعات بعد، هر بار کمی از آن را گرم کرده سپس با شیر خود مخلوط نموده به فرزندتان بدهید.
- برای کسب اطمینان از سلامت شیر پاستوریزه، ابتدا یک قاشق شیر را روی شعله قرار دهید تا به جوش آید. اگر شیر دلمه شد، شیر فاسد شده است.
- از آنجاییکه از نحوه نگهداری شیرهای پاستوریزه کیسه‌ای یا شیشه‌ای موجود در فروشگاه‌ها اطمینان کاملی وجود ندارد. بهتراست شیر پاستوریزه از زمان به جوش آمدن به مدت یک دقیقه جوشاندن را ادامه دهید.
- از طرفی بدلیل اینکه از سالم بودن دام‌ها نیز اطمینان کامل نداریم، لذا توصیه می‌شود حتی الامکان از مصرف شیر تازه خودداری شود، مگر آن که به مدت یک دقیقه جوشانده شود. ضمناً هنگام جوشاندن شیر باید در ظرف را باز نگه داشت و مرتب شیر را به هم زد تا املاح آن ته نشین نشود.
طرز تهیه غذای کمکی نوزاد شش ماهه تا یکساله (طرز تهیه حریره بادام برای نوزاد)
مواد لازم:
- مغز بادام شیرین با اندازه متوسط: پنج عدد
- آرد برنج: دو قاشق مرباخوری سر صاف
- شکر: نصف قاشق مرباخوری
- شیر پاستوریزه: 120 سی سی، معادل نصف یک لیوان معمولی
طرز تهیه:
مغز بادام‌ها را در آب جوش خیس کنید، بعد از سه تا پنج ساعت پوست آن‌ها را بگیرید و با هر وسیله‌ای که در منزل دارید آن‌ها کوبیده یا آسیاب نمایید تا نرم شوند. سپس آرد برنج و شکر و بادام نرم شده را به شیر پاستوریزه (به طریقی که در تهیه فرنی گفته شد) اضافه کرده و روی حرارت ملایم قرار دهید و مرتب هم بزنید تا به قوام مورد نظر برسد.
با مقادیر فوق حدود 17 قاشق مرباخوری حریره بادام درست می‌شود که هر گرم آن 1/5 کیلو کالری، انرژی دارد.
طرز تهیه انواع پوره برای کودک 6 ماهه تا یکسال
پوره ها شامل پوره سیب زمینی، هویج، نخودفنگی، لوبیا سبز، کدو حلوایی، کدو خورشتی و کرفس می‌شود. مخلوط این پوره‌ها نیز قابل استفاده است. پوره گوشت نیز بسیار مفید و مغذی است.
توجه داشته باشید که طرز تهیه پوره‌ها یکسان است، بنابراین در ادامه به طرز تهیه یک نمونه آن اشاره می‌شود:
طرز تهیه پوره سیب زمینی برای نوزاد زیر یکسال
مواد لازم:
- سیب زمینی: دو عدد با اندازه متوسط
- شیر پاستوریزه: پنج قاشق غذاخوری (مقدار مورد نیاز برای متناسب کردن قوام پوره)
- کره: یک قاشق مرباخوری
طرز تهیه:
برای تهیه پوره سیب زمینی، از سیب زمینی‌های زرد و سالم استفاده کنید (سیب زمینی‌هایی که سبز رنگ هستند می‌توانند باعث مسمومیت شوند). در ابتدا سیب زمینی را با پوست کاملاً بشویید و با مقداری آب بپزید. بعد از پخته شدن وقتی که هنوز سیب زمینی گرم است، پوست آن را جدا کنید و سیب زمینی را رنده کرده با کره و شیر مخلوط نمایید تا کاملاً نرم و یک نواخت شود. اگر سیب زمینی سرد شود ترکیب نشاسته آن تغییر می‌کند (که نشاسته مقاوم نامیده می‌شود که در روده کوچک غیر قابل هضم است ولی در روده بزرگ قابل تخمیر است). بنابراین باید پوره سیب زمینی را برای کودکان با سیب زمینی پخته شده‌ای که هنوز گرم است تهیه کنید.
در هنگام تهیه غذای کمکی برای نوزاد زیر توجه کنید:
- برای شیرخوارانی که خوب وزن نمی‌گیرند می‌توان یک قاشق مرباخوری پودر بادام یا گردو یا فندوق یا زرده تخم مرغ پخته شده به پودر اضافه کرد تا انرژی و مواد مغذی آن بیشتر شود.
- در دستور طرز تهیه غذای کمکی برای نوزاد هر جا که استفاده از کره توصیه شده می توان از روغن زیتون، روغن مایع، روغن حیوانی و یا هر روغن خوراکی دیگری که در دسترس قرار دارد استفاده کرد.
- یک قاشق مربا خوری کره معادل دو قاشق مربا خوری روغن مایع است.
مطالعه بیشتر:
1- مخاطرات زود یا دیر شروع کردن غذای کمکی (تغذیه تکمیلی) نوزاد
2- مناسبترین سن برای شروع تغذیه تکمیلی نوزاد
3- شروع غذای کمکی در کودکانی که دچار حساسیت غذایی هستند
4- جدول برنامه غذای کمکی نوزاد از 9 تا 12 ماهگی
5- نکات مهم در تهیه و نگهداری غذای کمکی نوزاد
6- 25 غذای کمکی ایمن برای نوزادان
