خوردن قهوه و مصرف کافئین در بارداری چه عوارضی دارد؟
اگر باردار هستید چیزهای بسیار زیادی وجود دارد که توصیه می‌شود از آنها دوری کنید. از جمله آن‌که نمی‌توانید بیشتر از یک جرعه الکل بنوشید و نباید ظرف مدفوع گربه را خالی کنید. اما شاید بدتر از همه این است که باید مصرف قهوه خود را محدود کنید. در ادامه با عوارض خوردن قهوه و مصرف کافئین در بارداری آشنا خواهید شد.
آیا خوردن قهوه و مصرف کافئین در بارداری مضر است؟
نوشیدن مقدار زیادی قهوه می‌تواند منجر به وزن کم هنگام تولد نوزادان و حتی سقط می شود. فقط قهوه نیست که باید مراقب آن باشید. شواهد جدیدی منتشر شده است که نشان می‌دهد کافئین می‌تواند وزن نوزاد را هنگام تولد کاهش بدهد.
آژانس استاندارد غذای انگلیس توصیه می‌کند که در دوران بارداری حداکثر ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف کنید که برابر با دو فنجان قهوه فوری، دو فنجان چای (هر کدام ۷۵ میلی‌گرم)، شش قوطی کوکا کولا (هر کدام ۳۲ میلی‌گرم) یا چهار تکه ۵۰ گرمی شکلات است. قهوه کافه‌ها ممکن است قوی‌تر باشد.
شواهد بیشتری در یک تحقیق گروهی مادر و فرزند در نروژ (بیش از ۵۹ هزار مادر باردار در طول مدت ۱۰ سال در این تحقیق شرکت کرده‌اند) منتشر شده که نشان می‌دهد کافئین وزن نوزادان را هنگام تولد کاهش می‌دهد و باعث افزایش خطر کم وزنی نوزادان می‌شود. نوزادان با وزن بیش از حد کم در بزرگسالی بیشتر در معرض خطر دیابت، فشار خون بالا و بیماری های قلبی قرار می‌گیرند.
محققان نروژی تمام منابع کافئین مصرف شده توسط مادران باردار را، از جمله قهوه، چای و نوشیدنی‌های گازدار به همراه کیک‌ها و دسرهای حاوی کاکائو (که مقدار زیادی کافئین دارد) مورد بررسی قرار دادند.
آن ها تاثیرات خصوصیات مختلف مادران باردار را نیز در نظر گرفتند (مثلا اگر سیگار می‌کشیدند) و کسی را که عارضه جدی پزشکی داشته در این تحقیق نگنجاندند. آنها به شکل غیرمنتظره‌ای دریافتند که قهوه (نه کافئین از منابع دیگر) مقدار کمی طول مدت بارداری را افزایش می‌دهد، حدود هشت ساعت برای کسانی که روزانه ۱۰۰ میلی‌گرم کافئین (از قهوه) می‌نوشند. پس اگر کافئین وزن نوزاد شما را کم می‌کند و حتی چند ساعتی تولد او را به تاخیر می‌اندازد، آیا باید آن‌را به طور کلی کنار بگذارید؟
راه حل:
برخی مطالعات قبلی نشان داده است (البته اتفاق‌نظری در این باره وجود ندارد) مادران بارداری که مصرف کافئین آنها بیش از ۳۰۰ میلی‌گرم در روز است بیشتر در معرض خطر بدنیا آوردن نوزادان کم وزن قرار دارند (۱۰۰ تا ۲۰۰ گرم سبک‌تر از بانوانی که خیلی کافئین مصرف نکرده بودند). این تحقیق تاثیر را با ۲۰۰ میلی‌گرم در روز مشاهده کرده است.
در دوران بارداری مدت بیشتری طول می‌کشد تا کافئین شکسته شود و از طریق جفت به جنین انتقال می‌یابد. جنین در حال رشد خیلی خوب نمی‌تواند کافئین را هضم کند و می‌تواند سطح هورمون های استرس جنین را بالا ببرد.
این تحقیق دریافته است که نوزادان مادرانی که مصرف کافئین آنها ۱۰۰ میلی‌گرم در روز است ۲۱ تا ۲۸ گرم سبک تر از نوزادان مادرانی هستند که خیلی کافئین مصرف نکرده‌اند.
این تاثیرات آن قدرها زیاد نیست و نباید کسی نگران آن باشد که مقداری بیشتر از حد توصیه شده کافئین مصرف کرده است. اما از آن‌جا که کافئین فایده‌ای برای جنین شما ندارد می‌توانید سراغ قهوه بدون کافئین بروید و یا ۹ ماه آن را کنار بگذارید.
عوارض خوردن قهوه در بارداری
من به عنوان یک عاشق قهوه و شکلات، اولین نفری هستم که دشواری محدود کردن آنها و حتی بریدن‌شان از زندگی را قدر می‌دانم. اما در دوران بارداری مصرف کافئین با خطراتی همراه است. هر کدام از خطرات اصلی مورد تحلیل قرار گرفته تا تصویر بزرگتری به شما بدهد. علاوه بر این بانوانی را مورد مطالعه قرار داده‌ایم که عوامل خطر مربوط به مصرف کافئین برای آنها خطر بیشتری دارد.
آنچه که در مورد خوردن قهوه در دوران بارداری نگران کننده است، کافئین موجود در آن است. کافئین هم مدر و هم محرک است. به عنوان یک محرک، ضربان قلب و فشار خون را بالا می‌برد که هیچ‌کدام در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. به عنوان یک ماده مدر باعث ادرارسازی بیشتری می‌شود و می‌تواند منجر به کاهش آب بدن و کم‌آبی شود. مهم‌تر از آن این است که کافئین از طریق جفت وارد بدن جنین می‌شود و جنینی که سیستم بدنش به خوبی رشد نیافته نمی‌تواند تاثیرات آن را به خوبی دفع کند. متابولیسم جنین هنوز در حال کامل شدن است و نمی‌تواند کافئین را به طور کامل متابولیزه کند. آنزیم های لازم برای شکستن آن را در اختیار ندارد. این می‌تواند به چالش‌هایی در الگوی حرکات طبیعی و همچنین الگوی خواب او منجر شود.
کافئین علاوه بر قهوه در برخی قرص های سردرد که می‌توانید بدون نیاز به نسخه پزشک آنها را خریداری کنید، شکلات، چای و سودا نیز یافت می‌شود.
برخی عوارض مصرف کافئین و خوردن قهوه در دوران بارداری عبارتنداز:
1- خطر کم وزنی نوزاد
تعریف کم وزنی نوزاد این است که هنگام تولد کمتر از ۲.۵ وزن داشته باشد، فارغ از این‌که چه زمانی بدنیا می‌آید. با این‌که برخی از نوزادان کم وزن سالم هستند، اما خطرات سلامتی متعددی وجود دارد که با کم وزنی هنگام تولد مرتبط است و می‌تواند بر فرزند شما تاثیر بگذارد. برخی از این خطرات را در ادامه می‌خوانید:
2- انتروکولیت نکروزان
این یک مشکل روده ای است که می‌تواند منجر به مشکلات تغذیه شود. ممکن است باعث تورم شکمی نوزاد و همچنین مشکلات دیگر شود. در موارد حاد برای برداشتن بخش‌های آسیب‌دیده ممکن است به جراحی نیاز باشد. اگر نوزاد به این عارضه مبتلا باشد باید از طریق وریدی تغذیه شود و آنتی بیوتیک مصرف کند.
3- مجرای شریانی باز
متاسفانه این یک عارضه شایع قلبی در نوزادان زودرس است. مجرای شریانی رگ بزرگی است که اجازه می‌دهد خون ریه‌های جنین را دور بزند. معمولا پس از تولد بسته می‌شود و اجازه می‌دهد خون از ریه‌ها عبور کند تا اکسیژن بگیرد. اما اگر بسته نشود ممکن است نارسایی قلبی پدید آورد. مجرای شریانی باز را می‌توان با آزمایش فراصوتی تشخیص داد و در آن صورت گروه پزشکی داروهایی تجویز می‌کند تا به بسته شدن رگ کمک کند. در صورتی‌که دارو عمل نکند ممکن است تنها گزینه ممکن جراحی باشد.
4- رتینوپاتی نوزادان زودرس
معمولا نوزادنی دچار آن می‌شوند که در هفته ۳۲ یا زودتر بدنیا آمده‌اند. این عارضه بر رگ های خونی چشم اثر می‌گذارد. بسیاری از موارد خودبخود درمان می‌شود و هیچ تاثیری بر بینایی نمی‌گذارد یا تاثیر بسیار کم خواهد بود. اما بعضی نوزادان برای مبارزه با از دست دادن بینایی باید تحت درمان قرار بگیرد.
5- سندروم زجر تنفسی نوزادان
اگر نوزاد از هفته‌های ۳۴ یا زودتر بدنیا بیاید این عارضه یک مشکل تنفسی شایع است. به این دلیل اتفاق می‌افتد که نوزاد پروتئینی را که سورفکتانت (ماده فعال سطحی) نامیده می‌شود ندارد. این پروتئین مسئول جلوگیری از اضمحلال کیسه‌های کوچک هوا در ریه است. نوزادان با روکنشگر درمان می‌شوند تا به تنفس آنها کمک شود، اما در برخی موارد به اکسیژن نیز نیاز پیدا می‌کنند.
6- خونریزی درون بطنی
خونریزی مغزی نوزاد که ممکن است در سه روز اول تولد رخ بدهد. بسیاری از این موارد تقریبا خفیف است و خودبخود حل می‌شود و مشکلات ناچیزی برجای می‌گذارند یا کلا برطرف می‌شود. اما با این حال، برخی موارد می‌تواند باعث آسیب مغزی شود. ممکن است نوزاد به دارو و در موارد حاد به لوله‌ای نیاز داشته باشد تا مایع را خارج کنند.
7- مشکلات بعدی در زندگی
مشکلاتی وجود دارد که ممکن است بعدها در زندگی پدید آید، نظیر دیابت، مشکلات قلبی و فشارخون بالا.
یک تحقیق جامع در آکادمی سالگرنسکا در دانشگاه یوتبوری روی ۵۹ هزار نفر انجام شد و دریافت که حتی نوشیدن دو فنجان قهوه در روز می‌تواند باعث کم وزنی نوزاد هنگام تولد شود.
اکثر مطالعات انجام شده خطری خیلی جدی در مورد مصرف کافئین در دوران بارداری را تشخیص نداده‌اند. اما مطالعاتی از این دست معمولا روی مادرانی انجام شده که با ریسک بالا محسوب نمی‌شوند. این بدان معنی است که اگر هر کدام از عوامل خطر بالا را در خود دارید باید بدانید که مصرف کافئین برای شما نتایج متفاوتی نسبت به مادرانی که روی آنها تحقیق شده خواهد داشت. این در مورد شیوه‌های زندگی ناسالم در دوران بارداری نیز صادق است. هر مورد با مورد دیگر فرق دارد و لازم است با پزشک درباره مورد خودتان مشورت کنید.
آیا مصرف کافئین قدرت باروری را کاهش می‌دهد؟
کافئین با کاهش باروری نیز ارتباط دارد. دلیل آن این است که فعالیت ماهیچه‌ای لوله رحم را کاهش می‌دهد. این یعنی فعالیت ماهیچه های کنترل کننده لوله ای که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می‌کنند کاهش می‌یابد.
مطالعه بیشتر:
1- همه چیز درباره ناباروری زوجین
2- آیا خوردن قهوه در بارداری مضر است؟
3- خوردن شکلات صبحانه، کاکائو و هات چاکلت در بارداری
4- میزان مصرف روزانه کافئین در دوران بارداری
5- عوارض استفاده از نوشیدنی های کافئین دار در دوران بارداری
