فشار خون بالای بارداری چیست و چه تاثیری بر جنین دارد؟

افزايش فشار خون در دوران بارداری چيست؟

بارداری واقعا دوران پرچالشی است. بجز نشانه‌های معمول باردری، مورادی نیز وجود دارد که می‌تواند منجر به بروز مشکلات و عوارض متعددی برای مادر باردار شود. فشار خون بالای بارداری یکی از انواع فشار خون بالاست که بانوان باردار معمولا به آن دچار می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد که تقریبا ۱۰ درصد از تمام بانوان باردار هرساله مواردی از فشار خون بالای بارداری را گزارش می‌دهند.

در بسیاری موارد، اگر فشار خون بالای بارداری درمان نشود، می‌تواند اثرات ویران کننده ایی به همراه داشته باشد. بنابراین، اگر پزشک تشخیص داده که دچار فشار خون بالای بارداری هستید یا این که به دنبال اطلاعات بیشتری درباره این اختلال هستید به خواندن این مقاله ادامه دهید.

اگر پس از ۲۰ هفته از گذشت بارداری دچار فشار خون بالا شده‌اید، اما آزمایش‌ها هیچ‌گونه ردی از پروتئین در ادرار شما نشان نمی‌دهند، احتمالا دچار فشار خون بالای بارداری شده‌اید. پزشکان ابتدا پیش از آن‌که تشخیص فشار خون بالای بارداری بدهند، احتمال ابتلا به پره اکلامپسی را نیز مورد بررسی قرار ‌دهند.

مدیریت فشار خون بالای بارداری در صورتی‌که زود تشخیص داده شود آسان است. اما اگر درمان نشود می‌تواند به موارد شدیدتری از فشار خون بالا منجر شود. فشار خون بالا در دوران بارداری می‌توان خود را به سه شکل مختلف نشان بدهد:

1- فشار خون بالای مزمن

بانوانی که علائم فشار خون بالای ۹/۱۴ را در بیشتر مراجعات پیش از بارداری و حتی پس از بارداری دارند، مبتلا به فشار خون بالای مزمن هستند.

2- فشار خون بالای بارداری

فشار خون بالایی که از هفته بیستم بارداری به بعد بروز می‌کند اما پس از تولد نوزاد به حالت عادی باز می‌گردد فشار خون بالای بارداری نام دارد.

3- پره اکلامپسی

اگر فشار خون بالای بارداری و فشار خون بالای مزمن درمان نشود، می‌تواند منجر به پره اکلامپسی شود که یک عارضه حاد تهدید کننده سلامت مادر و جنین پس از هفته بیستم باداری است و در طی آن علاوه بر افزایش فشار خون، وجود پروتئین در ادرار مادر مشاهده خواهد شد. این عارضه در صورتی‌که به موقع درمان نشود می‌تواند مشکلات جدی برای مادر و جنین در حال رشد ایجاد کند.

افزایش فشار خون در بارداری چه خطری برای جنین دارد؟

فشار خون بالای بارداری می‌تواند از رسیدن خون به جفت جلوگیری کند. می دانیم که این جفت است که اکسیژن و غذا را از مادر به جنین منتقل می‌کند. وقتی جفت خون کافی دریافت نکند، جنین نیز گرسنگی می‌کشد و اکسیژن و غذای کمتری به آن می‌رسد. اگر جنین اکسیژن و مواد غذایی را به درستی دریافت نکند، رشد مناسبی نداشته و حتی ممکن است به انواع اختلات دستگاه عصبی ناشی از کمبود اکسیژن مبتلا شود. این می‌تواند به کم وزنی نوزاد در هنگام تولد و مشکلات رشدی دیگر جنین منجر شود.

بیشتر مادرانی که از فشار خون بالای بارداری رنج می‌برند برای بدنیا آوردن نوزادان سالم به مراقبت پزشکی نیاز دارند. تعدادی از مادران نیز دچار عارضه‌ای به نام اکلامپسی یا پره اکلامپسی می‌شوند که علاوه بر فشار خون بالا با اختلال ناگهانی و حمله های ناگهانی همراه خواهد بود. این عارضه می‌تواند هم برای مادر و هم جنین جدی باشد. در طی این عارضه فشار خون بالای بارداری با افزایش بیش از حد دفع پروتئین از ادرار مادر همراه خواهد شد.

جنبه مثبت این است که فشار خون بالای بارداری در بیشتر مادرانی که مرتب به پزشک مراجعه می‌کنند زود تشخیص داده می‌شود و با مراقبت مناسب مادر و جنین می‌توان سلامت بارداری را تضمین کند.

امروزه بسیاری از عوارض بارداری به دلیل تشخیص زودهنگام و درمان به موقع کاملاً تحت کنترل قرار گرفته اند. از آنجایی که فشار خون بالا می تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد، مادران مبتلا باید حتماً تحت مراقبت های دقیق قرار گیرند. فشار خون نیرویی است که خون با هر انقباض عضله قلب به دیواره سرخرگ‌های بدن وارد می‌کند. هنگامی که فشار خون به طور مستمر 14 بر روی 9 و یا بیشتر باشد فرد دچار فشار خون بالاست.

اکلامپسی یکی از اختلالات شدید و خطرناک مرتبط با فشار خون در دوران بارداری است که می تواند همزمان موجب به خطر افتادن سلامت مادر و جنین شود. ابتلا به دردهای شدید شکمی، حالت مگس پران در چشم، وزوز گوش و سردردهای مداوم از اصلی ترین نشانه های این عارضه به شمار می روند. هنگام حمله اکلامپسی، مادر دچار تشنج شده و ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد. البته امروزه به دلیل تشخیص سریع و درمان به موقع این عارضه کاملاً تحت کنترل قرار گرفته و درصد وقوع آن بسیار نادر است.

عوارض فشار خون بالای بارداری بر جنین

از مهم ترین عوارض فشار خون بالای بارداری بر جنین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- تاخیر در رشد داخل رحمی 

وزن نوزاد در هنگام تولد بسیار کمتر از 5/2 کیلوگرم خواهد بود. زیرا به دلیل بالا بودن فشار خون انتقال مواد مغذی به جنین به کندی صورت گرفته و ارگان های جنین به دلیل عدم رشد و تکامل کافی بسیار کوچک و ضعیف باقی خواهند ماند.

2- دیسترس جنینی

دیسترس و یا زجر جنینی به شرایطی گفته می شود که در آن جنین در شرایط نامناسبی قرار می گیرد. این شرایط نامناسب معمولا ناشی از کمبود اکسیژن بوده که سبب خواهد شد اکسیژن کافی از طریق جفت و بند ناف به جنین نرسد. ادامه یافتن این وضعیت می تواند منجر به آسیب های دائمی همانند آسیب های مغزی در جنین شود.

3- کاهش جریان خون به جفت

 اگر جفت خون کافی دریافت نکند، اکسیژن و مواد مغذی کمتری به جنین رسیده و منجر به رشد آهسته و محدودیت رشد جنین، وزن کم هنگام تولد یا تولد زودرس خواهد شد. تولد زودرس، نوزاد را با مشکلات تنفسی، افزایش خطر ابتلا به عفونت و عوارض احتمالی دیگر مواجه خواهد کرد.

4- دکولمان یا کندگی جفت

پره اکلامپسی خطر کنده شدن جفت از دیواره رحم را قبل از زایمان که با نام "دکولمان جفت" شناخته می شود، افزایش می­دهد. دکولمان شدید می­تواند باعث خونریزی شدید شده و وضعیت نگران کنند­ه­ای برای جنین و مادر ایجاد کند. 

5- محدودیت رشد جنین

 فشار خون بالای مادر موجب کاهش یا کندی رشد جنین در داخل رحم می­شود به طوری که اندازه جنین در شکم مادر کوچکتر از اندازه طبیعی خواهد بود.

6- آسیب به سایر اندام های بدن

 فشار خون بالا اگر به درستی کنترل نشود به مغز، قلب، ریه­ ها، کلیه­ ها، کبد و سایر اعضای اصلی بدن مادر باردار آسیب وارد می­کند و در موارد حاد و جدی ممکن است جان مادر به خطر بیفتد.

7- زایمان پیش از موعد

 بعضی اوقات برای جلوگیری از عوارض خطرناک فشار خون بالا در دوران بارداری ناگزیر باید زایمان پیش از موعد را انتخاب کرد. این کار به رشد جنین آسیب فراوانی وارد می کند.

8- احتمال بیماری های قلب و عروق در آینده

پره اکلامپسی خطر ابتلا به بیماری قلب و عروق را در آینده افزایش می­دهد. اگر بیش از یک بار به پره اکلامپسی مبتلا شده و یا به علت فشار خون بارداری ناگزیر به زایمان زودرس شده باشید، احتمال بروز بیماری­های قلبی و عروقی در آینده برای شما بیشتر است.

مطالعه بیشتر:

1- روش های درمان و جلوگیری از فشار خون بالای بارداری

2- فشار خون بالای بارداری چه نشانه ای دارد چگونه تشخیص داده می شود؟

3- تفاوت بین زجر جنینی و خفگی هنگام تولد با شناخت علل و نشنانه های آن

4- علائم و راههای پیشگیری از پره اکلامپسی