پیاز چه خواص و ارزش غذایی دارد؟
پیاز از جمله سبزیجاتی است که زیر زمین رشد می‌کند و ریشه گیاهی است که از لحاظ علمی آلیوم سپا نام دارد. پیاز در سراسر جهان رشد می‌کند و خویشاوند نزدیک پیازچه، سیر، موسیر و تره‌فرنگی است.
پیاز به خاطر آن‌که حاوی آنتی‌اکسیدان و ترکیبات سولفوری است برای بدن فواید زیادی دارد. این گیاه تاثیر آنتی‌اکسیدان و ضدالتهابی دارد و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد، قند خون را پایین می‌آورد و سلامت استخوان‌ها را تقویت می‌کند. پیاز عموما یکی از مواد اولیه اصلی آشپزی بکار می‌رود.
ارزش غذایی پیاز
به روش‌های مختلفی می‌توان پیاز را مصرف کرد. می‌توان آنها را پخت، آب‌پز کرد، کباب کرد، سرخ‌کرد، تنوری کرد، تفت داد یا به همراه سالاد بصورت خام خورد. پیاز اندازه، شکل و رنگ‌های مختلفی دارد اما عمومی‌ترین انواع آن سفید، قرمز و زرد است. مزه آن بسته به نوع و فصل بعمل آمدن از ملایم و شیرین تا تند و تیز متفاوت است. پیاز را همچنین می‌توان پیش از رسیدن وقتی که هنوز به اندازه کافی بزرگ نشده مصرف کرد. در آن زمان به آن پیازچه یا پیاز بهاره یا پیاز تابستانه می‌گویند. پیاز خام کالری بسیار کمی دارد و در هر ۱۰۰ گرم تنها حاوی ۴۰ کالری است. وقتی تازه است، ۸۹ درصد از آن آب، ۹ درصد کربوهیدرات و ۱.۷ درصد فیبر و مقدار کمی پروتئین و چربی است.
در جدول زیر اطلاعات درباره تمام مواد غذایی موجود در پیاز را می‌خوانید.
|
|
مقدار |
|
کالری |
۴۰ |
|
آب |
۸۹ درصد |
|
پروتئین |
۱.۱ گرم |
|
کربوهیدرات |
۹.۳ گرم |
|
قند |
۴.۲ گرم |
|
فیبر |
۱.۷ گرم |
|
چربی |
۰.۱ گرم |
|
اشباع‌شده |
۰.۰۴ گرم |
|
تک‌غیراشباع |
۰.۰۱ گرم |
|
چندغیراشباع |
۰.۰۲ گرم |
|
امگا ۳ |
۰ گرم |
|
امگا ۶ |
۰.۰۱ گرم |
|
چربی ترانس |
~ |
کربوهیدرات پیاز : کربوهیدرات حدود ۹ تا ۱۰ درصد پیاز خام و پخته را تشکیل می‌دهد. آنها اغلب حاوی قندهای ساده نظیر گلوکز، فراکتوز و ساکروز و همچنین فیبر هستند. هر ۱۰۰ گرم پیاز حاوی ۹.۳ گرم کربوهیدرات و ۱.۷ گرم فیبر است، بنابراین کل کربوهیدرات قابل هضم آن ۷.۶ گرم است.
فیبر پیاز: پیاز حاوی مقادیری فیبر است که بسته به نوع پیاز ۰.۹ تا ۲.۶ درصد از وزن آن (بصورت تازه) را تشکیل می‌دهد. پیازها سرشار از فیبرهای حل شدنی به نام فراکتان هستند. در واقع پیاز از جمله منابع فراکتان در رژیم غذایی است. فراکتان‌ها فیبر پروبیوتیک هستند. به عبارت دیگر، باکتری‌های مفید موجود در روده می‌توانند از آنها به عنوان سوخت استفاده کنند. این منجر به تشکیل اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه، مانند بوتیرات می‌شود که سلامت روده بزرگ را بهبود می‌بخشد، التهاب را کاهش می‌دهد و خطر سرطان روده بزرگ را کم می‌کند. البته فراکتان‌های موجود در پیاز که به نام FODMAO هم شناخته می‌شوند در برخی افراد که نمی‌توانند آن را هضم کنند مانند کسانی که دچار سندرم روده تحریک پذیر هستند می تواند عوارض گوارشی ناخوشایندی را به همراه داشته باشد.
به طور کلی می توان گفت پیاز حاوی آب، کربوهیدرات و فیبر است. فیبر اصلی موجود در آن فراکتان است که می‌تواند باکتری‌های مفید موجود در روده را تغذیه کند اما همچنین ممکن است باعث مشکلات گوارشی در بعضی افراد شوند.
ویتامین‌ها و مواد معدنی پیاز
پیاز حاوی مقادیری ویتامین و مواد معدنی است. موارد عمده آن را در زیر می‌خوانید:
- ویتامین C: یک ویتامین آنتی اکسیدان که برای ایمنی بدن و محافظت از پوست و مو لازم است.
- اسید فولیک (B9): یک ویتامین B حلال در آب که برای رشد سلولی و متابولیسم ضروری است و خصوصا برای بانوان باردار بسیار مهم است.
- ویتامین B6: این ویتامین که در بیشتر غذاها یافت می‌شود در تشکیل گلبول‌های قرمز خون نقش دارند.
- پتاسیم: این ماده معدنی حیاتی می‌تواند فشار خون را کاهش بدهد و برای سلامت قلب مهم است.
فواید خوردن پیاز
سالیان سال است که از پیاز برای تهیه غذا استفاده می‌شود. در مصر باستان پیاز را مقدس می دانستند و از آن در مراسم خاکسپاری استفاده می‌کردند. پیاز عضوی از خانواده سیرها است. سیرها شامل پیاز کوهی، سیر، موسیر، تره، پیازچه و تره‌فرنگی است. سبزیجات خانواده سیر قرن‌هاست به خاطر خاصیت، عطر تند و خواص دارویی آنها مورد کشت و زرع قرار گرفته‌اند. پیازها در اندازه، شکل، رنگ و طعم متفاوت هستند. متداول‌ترین آنها قرمز، زرد و سفید هستند. طعم آنها می‌تواند شیرین و آبدار تا تند و زننده باشند. سالانه در سراسر دنیا در حدود ۴۸ میلیون تن پیاز برداشت می‌شود. طبق گزارش سازمان خوراک و کشاورزی (وابسته به سازمان ملل)، چین بزرگترین تولید کننده این محصول است. از فواید مصرف پیاز، پیشگیری از انواع سرطان، بهبود روحیه و سلامت پوست و مو است. پیاز فواید بی‌‌شماری دارد. مانند پایین آوردن احتمال چاقی، مشکلات قلبی و سرطان. پیاز سرشار از ویتامین‌ها، املاح معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها است. افزودن پیاز به رژیم غذایی بسیار آسان است و با فوت و فن‌های ساده می‌توان در غذاهای معمول از آن استفاده کرد.
مطالعه بیشتر:
1- مصرف سبزیجات در بارداری چه فوایدی دارد؟
2- خوردن کاهو در دوران بارداری چه فوایدی دارد؟
3- مصرف پیازچه در بارداری چه ارزش غذایی و خواصی دارد؟
4- آیا خوردن پیاز در دوران بارداری بی خطر است؟
