کولیک نوزادان از چه زمانی آغاز و تا چند ماهگی ادامه دارد؟

کولیک چیست؟

از لحاظ پزشکی کولیک یک عارضه معمول است که نوزادان احتمالا  به‌ دلیل ناراحتی و درد، بی‌وقفه گریه می‌کنند.

به‌طور کلی کولیک به گریه‌ای می‌گویند که به اندازه‌های زیر ادامه داشته باشد:

• بیش از سه ساعت در روز
• بیش از سه روز در هفته
• بیش از سه هفته برای نوزادی که به جز گریه سالم به‌نظر می‌رسد.

به‌طور عمومی به آن قانون ۳ می‌گویند

ولی تعریف ما فرق دارد: یک عارضه پزشکی است که تازه‌مادران را به هر طریق ممکن شکنجه می‌دهد. مسئله این است که کولیک به تمام نقطه ضعف‌های شما حمله می‌کند. به عنوان یک مادر، دلتان می‌خواهد نوزادتان را وقتی ناراحت است آرام کنید. وقتی نوزاد دچار کولیک شده به شکل عجیبی خیلی سخت آرام می‌شود. در چنین شرایطی ممکن است این حس به شما دست بدهد که در برابر آن ناتوان هستید و حتی وقتی به نوزادان و مادران خوشحال دیگر نگاه می‌کنید فکر کنید کلاه سرتان رفته است.

وقتی نوزاد شما گریه می‌کند، نمی‌خوابد. اگر نوزادتان نخوابد، پس شما هم نمی‌خوابید. این هم یک چیز بد دیگر کولیک است، در واقع شما ۷ شبانه‌روز هفته خسته هستید.

این‌همه خستگی می‌تواند ناامیدتان کند، کم بیاورید و حتی موجب افسردگی شما شود. اگر همین حالا هم این احساس را دارید، قابل درک و طبیعی است. اما اگر فکر می‌کنید از کنترل خارج شده، با پزشک خود درباره نگرانی‌هایتان حرف بزنید. کولیک می تواند احساس نگرانی شما درباره سلامت نوزادتان را افزایش دهد. حتی اگر پزشک‌تان بگوید گریه نوزاد شما فقط به خاطر کولیک است، باز هم شک می‌کنید که حرفش درست باشد. نگران هستید نکند به‌خاطر یک عارضه پنهانی باشد یا شما کاری را اشتباه انجام می‌دهید. خلاصه بگویم، کولیک افتضاح است. می‌تواند خیلی خیلی سخت‌تر و رنج‌آورتر از تعریف پزشکی آن باشد. به محض این‌که کولیک شروع می‌شود، مادران با خودشان فکر می‌کنند کی تمام می‌شود. 

احتمالا هر روز به خود می گویید که برای ما طاقت‌فرساست، روحمان را می ساید می‌کند و قلب‌مان را می‌شکند. برای همین نمی‌توانیم صبر کنیم تا این دوره در زودترین زمان ممکن بگذرد و تمام شود. ما آن لحظات شاد مادرانه را می‌خواهیم که در نه ماه حمل جنین در شکم‌مان تصورش را می‌کردیم.

زمان شروع و پایان کولیک نوزاد

کولیک می‌تواند از هفته دوم تولد شروع شود و تا حدود شش هفتگی به اوج خود می‌رسد و در بیشتر مواقع وقتی نوزاد به سه یا چهار ماهگی می‌رسد از بین می‌رود. در ۹۰ درصد شیرخواران کولیک تا ۹ ماهگی کاملا از بین رفته است.

اما برای بعضی مادران و شیرخواران بدشانس دوباره باز می‌گردد. ممکن است به مدت چند روز فکر کنید دیگر طوفان آرام گرفته اما ناگهان دوباره شروع می‌شود.

راههای پیشگیری از کولیک نوزادی

کولیک نوزاد در ظاهر بسیار درددناک به نظر می‌رسد، بطوریکه گریه‌های مداوم نوزاد حتی خونسردترین والدین را هم به وحشت می‌اندازد. در ادامه این مطلب 12 روش برای پیشگیری از کولیک و همچنین آرام کردن نوزاد به شما پیشنهاد می‌شود.

موقعیت مناسب در هنگام شیردهی

در صورت شیردهی پستانی نوزاد باید سینه مادر را طوری به دهان بگیرد که هوا وارد دهان و معده‌اش نشود. در صورت تغذیه با شیشه شیر برای وارد نشدن هوا به معده نوزاد، او را طوری نگه دارید که سرش بالاتر از شکم و بدنش نسبتا قائم باشد.

طولانی تر کردن زمان شیردهی

شیر مادر به تدریج با مکیدن نوزاد چرب‌تر و مغذی‌تر می‌شود در حالیکه در اولین دقایق شیردهی رقیق‌تر و حاوی لاکتوز بیشتری است و به همین دلیل هضم سریع‌تری هم دارد. پس نوزادی که در نوبت اول به مدت طولانی تری شیر خورده و کاملاً سیر شده است در نوبت‌های بعدی به حجم کمتری از شیر نیاز دارد. با بیشتر شدن دفعات شیردهی و کمتر شدن حجم شیر، بدن نوزاد فرصت بیشتری برای تولید آنزیم و تجزیه شیر پیدا می‌کند. در نتیجه گاز کمتری تولید شده و احتمال ابتلا او به کولیک هم کاهش می‌یابد. پس می‌توانید بدون توجه به ساعت بگذارید نوزاد در اولین نوبت تا زمانی که دوست دارد از همان سینه اول شیر بخورد.

آماده سازی شیر خشک

اگر نوزادتان از شیر خشک تغذیه می‌کند و دچار کولیک است از نسبت صحیح پودر و آبی که به کار می‌برید مطمئن شوید. مقدار نامناسب پودر می‌تواند باعث ایجاد کولیک شود. در صورت ادامه مشکل می‌توانید نوع شیر خشک را تغییر دهید. شاید نوزاد مارک تجاری دیگری را بهتر تحمل کند.

ایجاد محیط آرام

چه در صورت شیردهی پستانی و یا استفاده از شیر خشک برای شیر دهی در هر دو حالت شیر دادن به نوزاد در یک محیط آرام و بی صدا کمک موثری درکاهش کولیک خواهد بود. بنابراین مکان آرامی پیدا کرده و در طول شیردهی ضمن نوازش نوزاد به آرامی با او صحبت کنید.

گرفتن آروغ

هر نوزادی شیوه آروغ زدن مخصوص خود را دارد. برای این کار می‌توان سر نوزاد را روی شانه گذاشته و آرام به پشت او ضربه زد، همچنین می‌توان کمر نوزاد را در حالت  نشسته و از بالا به پایین ماساژ داد. مهم این است که پشتکار داشته و در انجام این کار مداومت کنید. با چند آزمایش ساده می‌توان بهترین راه آروغ زدن نوزاد خود را پیدا کنید.

در آغوش گرفتن نوزاد

در آغوش گرفتن نوزاد در بغل یا در آغوشی می‌تواند اثرات مفیدی در کاهش کولیک داشته باشد. گرمای بدن مادر و حضور دلگرمی بخش او از بسیاری جهات تاثیر مطلوبی بر نوزاد دارد.

ماساژ دادن نوزاد

کمی کرم مرطوب کننده، روغن بادام شیرین و یا روغن زیتون به کف دست‌هایتان مالیده و آنها را کمی گرم کنید. پس از آن شکم نوزاد را با کف دست به آرامی و در جهت عقربه‌های ساعت ماساژ دهید. این حرکت دورانی به عبور گاز جمع شده در شکم نوزاد کمک می‌کند.

حرکت  دوچرخه

ابتدا نوزاد را به پشت بخوابانید سپس پاهای او را گرفته و به آرامی حرکتی شبیه رکاب زدن دوچرخه انجام بدهید. به این ترتیب، خم کردن زانوی نوزاد فشار ملایمی به شکم او وارد کرده و باعث خروج گاز از معده نوزاد می‌شود. این حرکت را 5 بار با هر پا تکرار کنید.

استفاده از کیسه آب گرم

کیسه‌های آب گرم مخصوص بچه‌ها را می‌توان از داروخانه‌ها تهیه کرد. این کیسه‌های آب گرم در اشکال مختلف عروسکی یا ساده علاوه بر آنکه گرمای زیادی ایجاد نمی‌کنند می‌توانند در تسکین درد شکم نوزاد موثر باشند. با این حال برای استفاده صحیح، دستورالعمل آن را به دقت دنبال کرده و مواظب باشید نوزاد را زیاد گرم نکنید.

ایجاد تماس پوست به پوست

نوزاد را روی شکم برهنه خود خوابانده و در همان حال کمرش را کمی فشار دهید طوری که فشار بسیار ملایمی به شکم نوزاد وارد شود. این روش گاهی نتایج فوق العاده‌ای دارد، ولی  گاهی هم باعث اذیت نوزاد می‌شود. واکنش کودک را ببینید و به او اعتماد داشته باشید. اگر در مکانی هستید که این کار برایتان میسر نیست می‌توانید نوزاد را به همین روش بر روی بازوی خود بخوابانید.

حفظ خونسردی

حفظ خونسردی آن هم زمانی که نوزاد ساعت‌ها با بی‌قراری گریه سر می‌دهد کار ساده‌ای نیست. ولی باید بدانید که خونسردی و حفظ آرامش شما نقش تعیین کننده‌ای برای نوزاد دارد. نفس عمیقی بکشید. سعی کنید بخندید و به خود خاطر نشان کنید که این بحران زود گذر است و به زودی هر دوی شما آن را پشت سر خواهید گذاشت.

مطالعه بیشتر:

1- راهکارهایی موثر برای آرام کردن نوزاد کولیکی

2- کولیک یا قولنج نوزاد چیست و چه ارتباطی با گریه های پیاپی دارد؟

3- 12 راه پیشگیری از کولیک نوزادان (قولنج نوزادان)

4- دلایل بروز کولیک در نوزادان چیست؟