مدت زمان جواب آزمایش آمنیوسنتز و عوارض احتمالی

آزمایش آمنیوسنتز در بارداری چیست ؟

آزمایش آمنیوسنتز در بارداری روشی تشخیصی برای بررسی جنین از نظر بیماری های ژنتیکی و اختلالات کوروموزومی است. در این روش مقداری از مایع آمنیوتیک، بدون آسیب به جنین خارج و آزمایش های لازم روی آن انجام می شود.

چرا مایع آمنیوتیک آزمایش می شود؟

چون این مایع حاوی سلول هایی با منشاء جنینی است و بررسی آن می تواند ما را از مشکلات ژنتیکی ای که در جنین وجود دارد، آگاه سازد. آزمایش آمنیوسنتز از هفته ی پانزدهم تا بیست و سوم بارداری قابل انجام است.

مدت زمان جواب آزمایش آمنیوسنتز به تعداد ژنهایی بستگی دارد که باید بررسی شوند. با توجه به محدودیت های سقط قانونی در ایران، بهترین زمان برای نمونه گیری هفته ی پانزدهم تا هیجدهم است.

آمنیوسنتز چگونه انجام می شود؟

برای انجام این آزمایش لازم است که در ابتدا وضعیت قرارگیری جنین در هنگام نمونه گیری مشخص شود. این آزمایش در حالی انجام می شود که تصویر جنین در سونوگرافی معلوم است. سپس متخصص فضایی از رحم را انتخاب می کند که از اعضای جنین دورتر است. سپس این ناحیه از روی شکم استریل می شود. متخصص با استفاده از یک سوزن وارد شکم و کیسه آمنیون می شود.

در واقع به وسیله ی این سوزن که به مایع آمنیوتیک می رسد، می توان مقداری از مایع مورد نیاز را با سرنگ خارج کرد. 

کمی بیشتر از یک دقیقه طول می کشد تا مایع خارج شود. در آزمایش آمنیوسنتز ضرورتی ندارد که از مواد بی حس کننده استفاده شود.

در چه مواردی آمنیوسنتز انجام می شود؟

زمانی که پزشک بنا به دلایلی به وجود بیماری های ژنتیکی در جنین شک دارد، می توان از این روش تشخیصی  استفاده کرد تا سلامت جنین قبل از تولد تضمین شود.

آمنیوسنتز در این موارد کاربرد دارد:

• زمانی که آزمایش غربالگری مادر باردار مثبت شده است.

نتایج مثبت غربالگری به معنای احتمال ابتلای جنین به مشکلات ژنتیکی از قبیل سندرم داون، تریزومی 18 یا تریزومی 13 است که با انجام آزمایش آمنیوسنتز و بررسی کاریوتیپ جنین این احتمال می تواند تایید یا رد شود.

• زمانی که یکی یا هر دوی والدین مبتلا به بیماری های ژنتیکی هستند

درصورتی که بیماری ژنتیکی وابسته به ژن باشد می توان با انجام آمنیوسنتز احتمال انتقال آن به جنین را بررسی کرد.

• زمانی که سابقه ی ابتلای افراد خانواده یا فرزندان قبلی به بیماری های ژنتیکی وجود دارد

در صورتی که در خانواده و فامیل بیماری های وابسته به ژن وحود داشته باشد. می توان جهش های مورد نظر را تشخیص داد و با انجام آزمایش آمنیوسنتز تشخیص داد که این جهش ها در جنین وجود دارد یا خیر

• زمانی که جنین مبتلا به عفونت های مادرزادی است

برخی از عفونت های مادر می تواند به جنین منتقل شود. با آزمایش آمنیوسنتز می توان تشخیص داد که جنین مبتلا به این عفونت ها شده است یا خیر. عفونت هایی مثل  توکسوپلاسما، سایتومگالو ویروس، روبلا( عامل آبله مرغان) عفونت هایی هستند که می توانند از جفت عبور کنند و به جنین برسند.

مدت زمان جواب آزمایش آمنیوسنتز بسته به این دارد که برای این کدامیک از این علل آمنیوسنتز درخواست شده است.

عوارض آزمایش آمنیوسنتز در بارداری

آزمایش آمیوسنتز درد خاصی ندارد ولی معمولا مادران باردار از آن ترس دارند. گاهی مادر بعد از نمونه گیری ، احساس سرگیجه ، گرفتگی یا درد خفیف شکمی دارد که چندان نگران کننده نیست و با مصرف مسکن هایی مثل استامینوفن و مایعات برطرف می شود.

بعد از انجام آزمایش آمنیوسنتز، نیازی به استراحت مطلق وجود ندارد و فقط کافی است که بیست و چهار ساعت بعد از نمونه گیری از انجام کارهای سنگین خودداری کنید.

 در صورت وجود گروه خونی با Rh منفی در مادر و Rh مثبت همسر، توصیه می شود  برای اجتناب از بروز تداخلات خونی جنین، حداکثر طی ۷۲ ساعت بعد از انجام آزمایش آمنیوسنتز آمپول روگام تزریق شود.

عارضه عمده و جدی آمنیوسنتز سقط جنین است. آمارها شانس بروز سقط ناشی از آمنیوسنتز را ۱ درصد میدانند که احتمال بروز آن در ۵ روز اول بعد از نمونه گیری بیشتر است.

سایر عوارض آزمایش آمنیوسنتز عبارتند از:

• عفونت پرده های جنینی ( کوریوآمنیونیت )
• پارگی کیسه آب
• زایمان زودرس به ویژه زمانی که نمونه گیری در سن حاملگی بالا صورت می گیرد.
• خونریزی

لذا در صورت وجود درد زیاد ، خونریزی ، آبریزی و تب سریعا باید به یک مرکز بیمارستانی مراجعه شود .

 مدت زمان جواب آزمایش آمنیوسنتز 

مدت زمان جواب آزمایش آمنیوسنتز به نوع آزمایشی که درخواست شده است، روش یا تکنیکی که آزمایشگاه به کار می برد و محل انجام آزمایش بستگی دارد.

اگر هدف از انجام ازمایش آمنیوسنتز بررسی کروموزوم های جنین باشد، دو تکنیک آزمایشگاهی استفاده می شود:

• تکنیک فلورسنت کمی یا QFPCR
• کشت یا Culture

برای انجام این دو روش ابتدا از مایع آمنیون DNAاستخراج می شود.

با استفاده از تکنیک QFPCR می توان پنج ژن اساسی از قبیل ژن سیزده، بیست و یک، هیجده و کروموزوم های جنسی را بررسی کرد. مدت زمان جواب آزمایش آمنیوسنتز برای این روش یک هفته ( سه تا پنج روز ) است.

در روش کشت یا Culture چون کل ژنوم که به آن کاریوتیپ می گویند بررسی و سلول در محیط های مخصوص کشت داده می شود، مدت زمان جواب آزمایش آمنیوسنتز معمولا چهار هفته است.

هزینه آزمایش آمنیوسنتز در بارداری

 اینکه آزمایش آمنیوسنتز چقدر هزینه داشته باشد بسته به آزمایشی که درخواست شده است، تکنیکی که به کار رفته است و محل انجام آزمایش متفاوت است. هزینه های آمنیوسنتز به سه گروه تقسیم می شود.

• هزینه ی وسایل مورد نیاز برای نمونه گیری
• هزینه ی انجام نمونه گیری
• هزینه ی آزمایشگاه بسته به آزمایش درخواستی

مدت زمان جواب آزمایش آمنیوسنتز تقریبا در آزمایشگاه های متفاوت یکسان است. در حال حاضر برخی از بیمه های این آزمایش را تحت پوشش دارند.

 مطالعه بیشتر:

نشانه های زایمان زودرس چیست؟

نشانه های پارگی کیسه آب چیست و چه تفاوتی با ترشحات واژن دارد؟

آنچه در مورد کیسه آب یا کیسه آمنیوتیک باید بدانید