احتمال بارداری در دوران شیردهی چقدر است؟
بسیاری از مادران گمان می کنند تا زمانی که عادت ماهانه آنها مجددا آغاز نشده است، باردار نخواهند شد و در حقیقت احتمال بارداری در دوران شیردهی را بسیار کم می دانند. اما باید بگوییم که احتمال بارداری در دوران شیردهی چندان هم کم نیست حتی اگر هنوز پریود شما آغاز نشده است. در ادامه نکات مهمی را در مورد احتمال بارداری در دوران شیردهی، خطرات و عوارض آن خواهید خواند.
احتمال بارداری در دوران شیردهی چقدر است؟
یک باور قدیمی در میان مردم وجود دارد که تصور می کنند مادر در دوران شیردهی نمی تواند باردار شود و احتمال بارداری در دوران شیردهی صفر است، در حالیکه اینطور نیست و حتی اگر دوره های قاعدگی بعد از زایمان آغاز نشده باشد، باز هم احتمال بارداری در دوران شیردهی وجود دارد. اگرچه بانوانی که به تازگی مادر شده اند تا سه هفته بعد از زایمان، تخمک گذاری ندارند و ممکن است تا ماه ها قاعدگی نیز رخ ندهد، اما به هیچ وجه تا دو هفته بعد از تخمک گذاری نمی توان با اطمینان گفت یا پیش بینی کرد که چه موقع بدن اولین تخمک بعد از زایمان را آزاد می کند.
امکان بارداری در زمان شیردهی
در شرایطی که مادر صرفاً فرزندش را با شیر مادر تغذیه می کند و شیر خشک به او نمی دهد، احتمال دارد تا 6 ماه بعد از زایمان یا بیشتر تخمک گذاری یا قاعدگی نداشته باشد. به عبارت دیگر هر چه کودک بیشتر از شیر مادر تغذیه کند، " ممکن است" قاعدگی او بیشتر به تعویق بیافتد اما احتمال رخ دادن تخمک گذاری هست در نتیجه امکان بارداری در دوران شیردهی صفر نخواهد بود. البته این صرفا یک احتمال است و جز با استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری نمی توان از وقوع آن جلوگیری کرد.
روش آمنوره شیردهی برای پیشگیری از بارداری
تاخیر سیکل قاعدگی و تخمک گذاری به دلیل شیردهی «آمنوره شیردهی» نام دارد. استفاده از این روش برای پیشگیری از بارداری در دوران شیردهی، به نام آمنوره شیردهی شناخته می شود اما درصورت استفاده از این روش بازهم احتمال حاملگی در دوران شیردهی چندان کم نیست. با وجود اینکه بسیاری از مادران این روش را به عنوان یک روش طبیعی و مؤثر در پیشگیری از بارداری می دانند، آمنوره شیردهی" با نام اختصاری (LAM) ، تنها در شرایط خاصی به شرح زیر مؤثر واقع می شود:
• شیرخوار منحصراً از شیر مادر تغذیه کند.
• شیرخوار بیش از شش ماه نباشد.
• مادر از زمان زایمان قاعدگی نداشته باشد.
اگر نوزاد اوایل تولد، تمام طول شب بخوابد یا در کنار شیر مادر، شیر خشک نیز بخورد، احتمالاً قاعدگی مادر سریعتر باز می گردد. اگر فاصله یا تغییری در برنامه تغذیه کودک ایجاد شده و بر تخمک گذاری تاثیر بگذارد، به هیچ وجه نمی توان تا دو هفته بعد از تخمک گذاری به زمان دقیق تخمک گذاری پی برد یا آن را پیش بینی نمود. اگرچه شیردهی ممکن است قدرت باروری مادر را کاهش دهد، اما از بارداری جلوگیری نمی کند.
آیا بارداری در دوران شیردهی خطر دارد؟
بسیاری از مادران نگران خطرات بارداری هنگام شیردهی هستند، اما واقعیت این است که جای نگرانی وجود ندارد. برای اکثر مادران، بارداری و شیردهی همزمان با هم خطری برای مادر و نوزاد ندارد. یکی در آغوشتان و دیگری در وجودتان رشد می کنند. بسیاری از مادران در تمام طول بارداری، به فرزندشان شیر می دهند و پس از تولد نوزاد جدید همزمان هر دو کودک را با شیر مادر تغذیه می کنند.
به عنوان بخشی از بازتاب روان شیری یا جریان شیر از پستان مادر شیرده که به تولید شیر مربوط می شود و انقباضات رحمی در پاسخ به اکسی توسین آزاد شده، شیردهی در دوران بارداری می تواند خطر سقط جنین را در مادران پرخطر افزایش دهد که احتمالا به دلیل افزایش پرولاکتین است. اگر مادر سابقه زایمان زودرس، خونریزی یا درد رحم داشته باشد، قطع شیردهی به عنوان یک اقدام احتیاطی توصیه می شود.
اگر مادر پرخطر نباشد، به طور کلی شیردهی در دوران بارداری مشکلی ایجاد نمی کند. البته اگر مادری قصد دارد در دوران بارداری به فرزندش شیر مادر بدهد باید تعادل را برقرار سازد. تغذیه اهمیت بسیار دارد. سه نفر یعنی جنین در حال رشد ، فرزند شیرخوار و مادر به تغذیه کافی نیاز دارند و برای رفع نیازهای غذایی هر سه نفر باید برنامه ریزی به درستی انجام شود. رژیم غذایی بیشتر باید حاوی میوه و سبزیجات بوده و تعادل کافی کربوهیدرات ها و پروتئین ها برقرار باشد. مکمل های غذایی مانند ویتامین های بارداری باید بطور منظم مصرف شوند.
بهتر است در مورد خطر یا ایمنی بارداری در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید.
اگرچه شیردهی در دوران بارداری به طور کلی بی خطر تلقی می شود، لازم است در خصوص موارد زیر با پزشک مشورت کنید:
• اگر بارداری پرخطر دارید یا در معرض خطر زایمان زودرس هستید.
• اگر دوقلوها باردار هستید؛
• اگر دچار خونریزی یا درد رحم هستید.
شیردهی چه تاثیری بر بارداری دارد؟
تحریک نوک سینه ها که در دوران شیردهی اتفاق می افتد، هورمون پرولاکتین را تحریک می کند که تاثیر منفی بر هورمون های تولید مثل دارد. هرچه مقدار پرولاکتین در بدن بیشتر باشد، توانایی باروری کمتر خواهد بود. پرولاکتین مانع تخمک گذاری می شود و از جریان قاعدگی جلوگیری می کند. به دنبال شش ماه دوره شیردهی مطلق، سطح پرولاکتین، چرخه قاعدگی و تخمک گذاری به حالت عادی باز می گردد. در دوران شیردهی، سطح پرولاکتین بالا می رود. حتی اگر شرایط فوق حاصل شود، این روش نمی تواند به طور 100٪ از بارداری پیشگیری کند.
اکثر مادران ممکن است به محض از سرگیری قاعدگی باردار شوند. همچنین تخمک گذاری بدون قاعدگی نیز امکان دارد. هرچه مدت زمان عدم قاعدگی تداوم بیشتری یابد، احتمال تخمک گذاری بدون قاعدگی بیشتر خواهد بود که در هر دو حالت مادر می تواند باردار شود.
سطح پرولاکتین پایه در مادران
|
شرایط مادر |
سطح پرولاکتین |
|
غیر باردار یا شیرده |
کمتر25 نانوگرم در میلی لیتر |
|
ماههای آخر بارداری |
200 نانوگرم در میلی لیتر |
|
7 روز بعد از زایمان (شیردهی) |
100 نانوگرم در میلی لیتر |
|
3 ماه بعد از زایمان (شیردهی) |
100 نانوگرم در میلی لیتر |
|
180 روز بعد از زایمان (شیردهی، بدون قاعدگی) |
110 نانوگرم در میلی لیتر |
|
180روز پس از زایمان (قاعدگی شروع شده و شیردهی ادامه دارد) |
70 نانوگرم در میلی لیتر |
|
6 ماه بعد از قاعدگی و تداوم شیردهی |
50 نانوگرم در میلی لیتر |
حال که می دانید احتمال بارداری در دوران شیردهی چقدر زیاد است، درصورتی که نمی خواهید فرزندان پشت سر هم و یا اصطلاحا شیر به شیر داشته باشید، یک روش جلوگیری مطمئن برای پیشگیری از بارداری انتخاب کنید.
بیشتر بدانید:
1- علائم بارداری در دوران شیردهی
2- آنچه در مورد بارداری در دوران شیردهی باید بدانید
3- آیا احتمال باردار شدن در دوران شیردهی وجود دارد؟
4- راه های تشخیص بارداری در دوران شیردهی و روش های جلوگیری از آن
