هورمون پرولاكتين چيست و از کجا ترشح می شود؟
هورمون پرولاكتين چيست؟ پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز ترشح شده و سبب تکثیر سلول های غددی و چربی بافت پستان ها در دوران بارداری می شود تا آنها را برای شیردهی آماده کند. تنظیم بودن سطح هورمون پرولاکتین در افراد غیر باردار سبب می شود که سیکل های قاعدگی و نیز تخمک گذاری در آنها به شکل منظمی رخ دهد.
هورمون prolactin چيست؟ هورمون پرولاکتین از کجا ترشح میشود؟
پرولاکتین هورمونی است که توسط غده ریز و کوچکی به نام هیپوفیز که در زیر مغز قرار دارد ترشح می شود. هورمون پرولاکتین در دوران بارداری افزایش می یابد . افزایش پرولاکتین باعث رشد و بزرگ شدن بافت سینه ها شده و پس از زایمان نیز به روند تولید شیر در سینه ها کمک می کند. به طور کلی هم زنان و هم مردان میزان اندکی از این هورمون را در خون خود دارند. میزان ترشح پرولاکتین با آزاد شدن هورمون های دیگری موسوم به فاکتورهای مهار کننده پرولاکتین (PIF) از جمله دوپامین مهار می شود. در دوران بارداری میزان ترشح پرولاکتین به طور طبیعی در بدن افزایش می یابد. پس از زایمان سطح هورمون های استروژن و پروژسترون به طور ناگهانی افت می کند. برعکس سطح پرولاکتین خون همچنان بالا مانده و بدن مادر را برای شیردهی آماده می سازد. تنظیم بودن هورمون پرولاکتین در خانم های غیر باردار باعث تنظیم سیکل قاعدگی شده و در مردان نیز بر روند تولید اسپرم تاثیر می گذارد.
نقش هورمون پرولاکتین در زنان
هورمون پرولاکتین توسط غده هیپوفیز ترشح می شود و مقدار آن با شروع بارداری رو به افزایش می گذارد. افزایش این هورمون سبب تکثیر سلول های بافت غددی و نیز بافت چربی پستان ها شده به این ترتیب آن ها را برای شیردهی بعد از زایمان آماده می کند. بالا رفتن مقدارهورمون پرولاکتین سبب مهار تخمک گذاری در بانوان می شود که خود عامل اصلی قطع چرخه های قاعدگی و نیز رخ ندادن تخمک گذاری در بسیاری از مادران در چند ماه اول بعد از زایمان است.
احتمال بارداری با وجود پرولاکتین بالا
از آنجا که بالا رفتن هورمون پرولاکتین سبب مهار تخمک گذاری در بانوان می شود، به همین دلیل اگر بانوان غیربارداری به هرعلتی همانند کارکرد بیش از حد غده هیپوفیز دچار افزایش غیرطبیعی هورمون پرولاکتین گردند، تخمک گذاری در آنها رخ نداده و منجر به ناباروری خواهد شد. به همین دلیل احتمال حاملگی با پرولاکتین بالا به شدت کاهش می یابد.
امکان بارداری با پرولاکتین بالا است؟
پس از آنکه پاسخ پرسش هورمون پرولاكتين چيست را به شما توضیح دادیم، نوبت به بالا بودن مقدار این هورمون می رسد. هایپرپرولاکتینمی به وضعیتی گفته می شود که در آن میزان هورمون پرولاکتین در خون مردان و یا بانوان غیرباردار بیشتر از حد طبیعی است. این عارضه در میان بانوان نسبتا شایع تر است. در حدود یک سوم از بانوان در سنین باروری با سیکل های قاعدگی نامنظم ولی تخمدان هایی طبیعی به هایپرپرولاکتینمی مبتلا هستند. ابتلا به این عارضه در بانوان می تواند باعث ایجاد عوارضی از جمله ناباروری و یا ترشح شیر از پستان ها در دوران غیر از بارداری (گالاکتوره) شود. در نود درصد از بانوانی که به ترشح شیر از پستانها و یا به اصطلاح گالاکتوره مبتلا هستند، سطح هورمون پرولاکتین بالاتر از حد طبیعی است. سطوح بالای پرولاکتین خون می تواند در تولید طبیعی هورمون های دیگر بدن از جمله استروژن و پروزسترون ایجاد اختلال کرده و در نتیجه باعث تغییر و یا توقف تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان) شود. همچنین نامنظم شدن سیکل های قاعدگی و یا از میان رفتن آن از دیگر عوارض سوء افزایش پرولاکتین خون در بانوان می باشد. ابتلا به هایپرپرولاکتینمی در برخی از بانوان بدون تظاهرات بالینی است.
رنج نرمال پرولاکتین در مردان
سطوح بالای پرولاکتین در مردان نیز می تواند باعث ایجاد گالاکتوه، ناتوانی جنسی (اختلالات نعوظ در طول رابطه)، کاهش تمایلات جنسی و در نهایت ناباروری شود. عدم درمان این عارضه در مردان می تواند باعث کاهش تولید اسپرم و یا عدم تولید آن شود. بر اساس اکثریت منابع پزشکی معتبر عدد نرمال مربوط به میزان هورمون پرولاکتین در مردان کم تر از 17 ng / ml است.
اکنون که می دانید هورمون پرولاكتين چيست، می توانید با انجام یک آزمایش خون سطح این هورمون را بررسی کنید و بدانید که بدن شما در چه وضعیتی قرار دارد.
مطالعه بیشتر:
1- تاثیرات بالا بودن میزان هورمون پرولاکتین در زنان و مردان
2- تفسیر آزمایش هورمونی زنان پرولاکتین و بررسی فعالیت تخمدان
3- بهترین زمان مصرف قرص داستینکس (Dostinex) برای پرولاکتین بالا؟
4- با ورم پستان بعد از شیر گرفتن کودک چه کنیم؟
