زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن چگونه درمان می شود؟
دوشیدن شیر مانند شیردهی نباید مشکلی برای مادر ایجاد کند. قسمت پمپ شیردوش به آرامی به تخلیه شیر کمک کرده و قسمت مکش باعث جمع شدن شیر می شود. این فرآیند نباید دردناک باشد اما گاهی به سینه و نوک سینه آسیب می رساند و سبب زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن می شود. متأسفانه، تعدادی از مادران با دوشیدن شیر درد نوک پستان را تجربه می‌کنند، برخی دیگر علاوه بر درد، آسیب های بیشتری در نوک پستان متحمل می شوند به خصوص اگر برای اولین بخواهید شیر خود را بدوشید، چون هنوز به این کار عادت ندارید، این آسیب ها بیشتر است. اگر در حال درد نوک سینه دارید، بدانید که تنها شما نیستید. مطالعه‌ای در سال 2014 نشان داد که 62 درصد از مادران، شیرده مشکل دوشیدن شیر دارند و 15 درصد از آنها آسیب‌دیدگی هنگام دوشیدن را گزارش کرده‌اند. اما زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن، مشکل پایداری نیست و نیازی نیست به آن عادت کنید. چندین اقدام موثر وجود دارد که می توانید برای کاهش درد و صدمات هنگام دوشیدن شیر انجام دهید.
نوک سینه ها در حین و بعد از دوشیدن شیر چه حسی باید داشته باشند؟
اگر همه چیز خوب پیش برود، پمپ کردن سینه ها باید کشش ملایمی ایجاد کند. اگر برای اولین بار می دوشید، بدانید که وظیفه شیردوش کمک به جریان شیر است. در اکثر شیردوش ها قابلیت تنظیم «جریان شیر» وجود دارد که با تقلید از روش مکیدن شیرخوار، رفلکس جریان شیر را ترغیب می‌کند. این حالت معمولاً سبک بوده و مکش آن شدت کمتری دارد.
هنگامی که شیر جریان پیدا می کند، ممکن است احساس سوزن سوزن شدن در سینه های خود داشته باشید. اگر سینه‌ها خیلی پر باشد، درد موقتی ایجاد می شود که معمولاً به سرعت از بین می‌رود. پس از کم شدن شیر، معمولاً پمپ را به حالت "شیردوش" تغییر دهید تا دوشیدن شیر کندتر و آهنگین تر شود. حالت شیردوش مکش شدیدتری دارد و احساس قوی‌تری ایجاد می کند.
با این حال، باید شدتی باشد که برای شما راحت باشد. دردی نباید وجود داشته باشد. پس از پایان پمپ کردن، نوک سینه ها باید به شکل معمول و با رنگ معمولی خود بیرون بیایند و هیچ درد، ترک پوستی یا خونریزی نباید مشاهده شود.
علت زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن شیر چیست؟
برای برخی افراد، دوشیدن شیر یک تجربه دردناک است. گاهی علاوه بر درد، نوک سینه‌ها پس از دوشیدن شیر، حالت کشیده، قرمز و تحریک شده دارند.عوامل متعددی موجب درد و سوزش پستان هنگام دوشیدن شیر می شود، اما مهمترین دلیل عدم تناسب اندازه کلاهک شیردوش با هاله قهوه ای پستان است، گاهی اوقات استفاده نادرست از شیردوش نیز باعث مشکلات پستان می شود. دلایل دیگری نیز برای درد نوک پستان می توان ذکر کرد، از آن جمله:سایر علل درد نوک پستان در حین دوشیدن شیر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پستان از قبل هنگام شیر دادن به نوزاد آسیب دیده است.
- احتقان یا تراکم خون پستان
- انسداد مجاری شیری
- ماسیتیت یا ورم پستان
- تاول نوک سینه
- عفونت قارچی نوک پستان که از برفک دهان نوزاد ناشی می شود
- عفونت نوک یا هاله پستان
نکاتی برای جلوگیری از زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن
وقتی در حین دوشیدن شیر نوک پستان دچار درد و سوزش شود، مادر را کلافه می کند. نگران نباش، مادر جان! راهکارهایی برای کاهش درد و ناراحتی وجود دارد که معمولاً افاقه می کند.
- تناسب فلنج یا کلاهک شیردوش با اندازه پستان: بسیاری از افراد نمی دانند که باید اندازه شیردوش متناسب با پستان انتخاب شود. وقتی شیردوش خریداری می کنید، معمولاً یک فلنج با اندازه متوسط به شما داده می شود. اما همانطور که می‌دانید اندازه سینه‌ها و هاله پستان متفاوت است بنابراین نمی توان برای همه از یک اندازه شیردوش استفاده کرد. فلنج یا کلاهک های خیلی بزرگ و خیلی کوچک می تواند باعث ناراحتی و درد شود. اندازه نامتناسب کلاهک شیردوش عملکرد خوبی در تخلیه شیر نیز نخواهد داشت.
- وقتی نوک سینه در کلاهک قرار دارد و شیر می دوشید، تناسب فلنج را بررسی کنید: اگر کلاهک خیلی کوچک باشد، نوک و هاله پستان در کناره های فلنج فشرده شده و به راحتی حرکت نمی کند. هاله پستان با کلاهک متناسب در تماس است اما آزادانه و بدون درد حرکت می کند. در صورتی که فلنج برای نوک پستان بیش از حد بزرگ باشد، پوست نوک پستان به داخل کلاهک کشیده شده و درد و آسیب احتمالی در پوست ایجاد می کند.
ممکن است متوجه شوید هر یک از پستانهای شما، به اندازه شیردوش متفاوتی نیاز دارد. این نیز غیرطبیعی نیست: در ابتدای امر اطمینان حاصل کنید که اندازه کلاهک یا فلنج شیردوش متناسب با پستان شما است، سپس برای سهولت حرکت و کاهش اصطکاک مقدار کمی روغن به نوک پستان بمالید. روغن های پخت و پز ساده مانند روغن نباتی یا روغن زیتون برای این منظور مناسب است.
- استفاده نادرست از شیردوش: بعد از اینکه شیرتان جریان پیدا کرد و توانستید شیر را بدوشید، معمولاً توصیه می شود تنظیمات مکش را روی حالتی قرار دهید که احساس راحتی کنید و هیچ دردی نداشته باشید. قرار نیست تا سرحد توان شیر بدوشیم. در واقع، استفاده از قدرت مکش بالا که در پستان ایجاد درد می کند، مانع از جریان شیر خواهد شد. برخی از انواع شیردوش ها، بیشتر باعث درد می شوند. بر اساس تحقیقات سال 2014، شیردوشهای باتری دار نسبت به انواع دیگر درد بیشتری ایجاد می کنند. بسیاری از مادران شیرده، شیردوش های دستی و برقی را نرم تر و کمتر دردناک می دانند. اگر در استفاده از شیردوش درد دارید، آن را به صورت دوره ای خاموش کنید و شیر را با دست بدوشید.
آیا درد ناشی از شیرخوردن نوزاد طبیعی است؟
اگر نوک پستان در اثر شیرخوردن نوزاد آسیب دیده باشد، از آنجا که پوست حساس است در اثر دوشیدن شیر بیشتر دچار ناراحتی خواهد شد. بنابراین همیشه مراقب باشید شیرخوار به خوبی پستان را بگیرد. دهان نوزاد باید کاملاً باز و باشد و کل هاله پستان در دهان او قرار بگیرد. اگر بازهم مشکل حل نشد، بهتر است با مشاور شیردهی صحبت کنید.
- تورم پستان: اگر سینه‌ها بسیار متورم شده باشد، احتمالاً در حین دوشیدن شیر درد خواهید داشت. باعث صافی نوک سینه شده و مانع از حرکت آزادانه شیردوش می شود. در صورت تورم پستان، سعی کنید قبل از دوشیدن شیر و کمی سینه را ماساژ دهید و با دست شیر را بدوشید تا پستان کمی نرم شود.
- انسداد مجاری شیری و ورم پستان: دوشیدن شیر همراه با ماسیتیت یا تورم پستان یا انسداد مجاری شیری، درد بیشتری به همراه دارد. در چنین شرایطی، تا سر حد امکان کاری کنید با شیردهی یا دوشیدن شیر، جریان شیر ادامه پیدا کند تا گرفتگی از بین برود. ماساژ سینه قبل و در حین دوشیدن شیر می تواند کمک کننده باشد. کمپرس گرم روی سینه نیز در رفع گرفتگی هنگام دوشیدن شیر موثر است.
نحوه درمان زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن
معمولاً فقط با درمان علت اصلی زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن، مشکل حل می شود. اما اگر با در نظر گرفتن مواردی مانند اندازه فلنج و استفاده از پمپ مناسب همچنان درد دارید، ممکن است آسیب به نوک سینه یا آرئول نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشد.
1. التیام سوزش نوک پستان:
اگر نوک یا هاله پستان در اثر دوشیدن شیر قرمز یا ملتهب شده باشد، برای تسکین پوست خود می توانید:
- از آب نمک استفاده کنید. مقداری نمک به آب اضافه کنید و نوک پستان را چند بار در روز به مدت چند دقیقه در آن قرار دهید.
- پس از دوشیدن شیر، مقداری کرم نوک پستان را به سینه های خود بزنید تا به تسکین پوست کمک کند.
- مقداری شیر مادر را پس از دوشیدن شیر به نوک سینه های خود بمالید.
2. برطرف کردن عفونت های قارچی:
اگر پوست در اثر دوشیدن شیر تحریک شده یا ترک خورده یا آسیب دیده باشد، احتمال عفونت قارچی وجود دارد. گاهی در اثر برفک دهان شیرخوار این عارضه روی پستان ایجاد می شود. علائم عفونت قارچی عبارتند از:
- نوک سینه ملتهب، قرمز و گرگرفته
- نوک سینه های براق و پوسته پوسته شده
- احساس سوزش
عفونت های قارچی معمولاً نیازمند مراجعه به پزشک و مصرف دارو هستند. پروبیوتیک ها نیز برای درمان عفونت های قارچی مفید هستند.
درمان عفونت های باکتریایی نوک پستان
پوست ترک خورده و آسیب دیده نوک پستان ممکن است عفونی شود. علائمی که عفونت نوک پستان را نشان می دهند، عبارتند از:
- ترشحات زرد رنگ
- پوست ترک خورده
- درد شدید نوک پستان
- علائم شبه آنفولانزا، تب یا کسالت
- درد سینه
بهتر است در صورت مشاهده هر یک از این علائم در اسرع وقت با پزشک مشورت کنید، زیرا عفونت نوک پستان به راحتی به عفونت سینه تبدیل می شود. در این موارد، معمولاً پزشک آنتی بیوتیک موضعی تجویز می کند. در موارد خفیف‌تر، آنتی‌بیوتیک‌های بدون نسخه موثر واقع می شوند، اما قبل از هر اقدام درمانی، ابتدا با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی باید برای زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن به پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر موارد زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن در خانه درمان می شود و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. با این حال، در صورت بروز تب یا علائمی شبیه آنفولانزا، احتمال بروز عفونت جدی تر باید بررسی شود. در چنین مواردی، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
کلام آخر
در پژوهش سال 2014، افرادی که در مورد روشهای دوشیدن شیر از افراد با تجربه کمک می گرفتند نسبت به کسانی که ویدئوهای آنلاین مشاهده یا دستور العمل های روی شیردوش را مطالعه کرده بودند، عملکرد موفق تری داشتند. این نشان می دهد اگر حین دوشیدن شیر در نوک سینه احساس درد می کنید بهتر است از یک دوست قابل اعتماد، مشاور شیردهی یا پزشک کمک بگیرید. مهمتر از همه، به یاد داشته باشید که فقط شما نیستید که با این مشکل مواجه شده اید و برای آن راه حل های قابل اجرا وجود دارد.
دوشیدن شیر همیشه سرگرم کننده نیست. انجام این کار در محل کار یا در روزهای پرمشغله می تواند چالش برانگیز باشد. اما قرار نیست دوشیدن شیر به شما آسیب بزند و مدام دچار زخم یا درد نوک پستان در اثر دوشیدن شوید. شما سزاوار آن هستید که در حین دوشیدن شیر برای کوچولوی دلبندتان، تجربه ای راحت و مفید داشته باشید.
مطالعه بیشتر:
راه های درمان زخم شدن نوك سينه در شيردهي
زخم نوک سینه و آیا شیردهی می تواند سبب زخم نوک سینه شود؟
سوزش نوک سینه در شیردهی به چه علت و درمان دارویی آن چیست؟
درد نوک سینه در شیردهی علت چیست وبرای برطرف شدن درد چه کنیم؟
