قطره دایمتیکون برای نوزاد چیست و چه کاربردی دارد؟
یکی از مشکلات شایع در نوزادان و شیرخواران که باعث درد و گریه‌ی آنها می شود، کولیک یا قولنج است. از قدیم الایام درمان های مختلفی برای رفع این مشکل توصیه می شده است. یکی از داروهایی که در گذشته بسیار کاربرد داشت و هم اکنون نیز بعضی از پزشکان تجویز می کنند، قطره دایمتیکون برای نوزاد است. اما این دارو چیست و چه کاربردی دارد؟ و آیا دادن قطره دایمتیکون به نوزادان بی ضرر است؟ در این مقاله سعی می کنیم به این سوالات پاسخ دهیم.
کولیک یا قولنج چیست؟
قبل از اینکه به شما بگوییم قطره دایمتیکون برای چیست، بهتر است در ابتدا علت به وجود آمدن قولنج در شیرخواران را بشناسیم. قولنج یا کولیک شرایطی است که باعث می شود نوزادان ساعت ها گریه و شما را کلافه کنند. طبق گفته‌ی آکادمی اطفال آمریکا، حدود 20 درصد از نوزادان مبتلا به بیماری قولنج می شوند. نوزادان مبتلا به قولنج معمولاً هر روز تقریباً در یک زمان شروع به گریه می کنند، که معمولا بعد از ظهرها یا عصرهاست. برخی ها اسم این نوع گریه را "فریاد قولنج" می نامند که به طور معمول دارای صدای متمایز و مشخصی است.
در واقع قولنج یا کولیک به گریه‌ی بیش از 3 ساعت کودک که حداقل 3 روز در هفته و بیش از 3 هفته طول بکشد، گفته می‌شود. از دیگر ویژگی های کولیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• گریه‌ی بدون دلیل (به عنوان مثال ، نوزاد گرسنه نیست و نیاز به تغییر پوشک ندارد).
• هر روز تقریباً در یک زمان مشخص گریه هایش شروع می‌شود. نوزادان مبتلا به کولیک اغلب تا انتهای روز دچار ناراحتی می شوند. اما می تواند در هر زمان این موضوع اتفاق بیفتد.
• هنگام گریه پاهایش را بالا می‌آورد و مشت های خود را محکم می گیرد.
• رنگ صورتش هنگام گریه، قرمز روشن می شود.
قولنج در نوزادان سالم و عادی ایجاد می‌شود و طبیعی است. این وضعیت اغلب در حدود 3 تا 4 هفتگی شروع می شود و بعد از چند ماه فروکش می کند. علت به وجود آمدن قولنج در نوزادان کاملا مشخص نیست. مدت ها تصور می شد که این موضوع ناشی از وجود گاز یا ناراحتی در معده است، اما هنوز به درستی اثبات نشده است.
وقتی نوزادان دچار این مشکل می شوند شروع به گریه می کنند، در هنگام گریه، ماهیچه های معده خود را منقبض و هوایی که بلعیده شده را خارج می کنند. به همین دلیل حدس می زنند که علت این گریه ها احساس وجود گاز در معده و بیشتر درمانها هم براساس برطرف کردن آن است. متأسفانه هیچ درمانی برای کاهش علائم کولیک نوزاد ثابت نشده است. با این حال، برخی از والدین برای درمان کولیک از قطره دایمتیکون استفاده می کنند.
چه عواملی باعث ایجاد قولنج یا کولیک در نوزادان می شود؟
محققان دلایل احتمالی زیادی برای بیماری قولنج را بررسی کرده اند. برخی از عوامل مؤثر شامل موارد زیر است:
• درد یا ناراحتی ناشی از گاز یا سوء هاضمه
• دستگاه گوارش نوزاد که کاملاً تکامل پیدا نکرده است
• خوردن شیر زیاد یا کم
• حساسیت به شیرخشک یا شیر مادر
• شکل اولیه سردرد میگرنی دوران کودکی
• واکنش عاطفی نوزاد به ترس، ناامیدی یا هیجان
قطره دایمتیکون چیست؟
قطره دایمتیکون یا Simethicone برای تسکین علائم گاز اضافی ناشی از بلع هوا یا برخی غذاها در شیرخواران استفاده می شود. این قطره به شکسته شدن حباب های گاز در روده هم کمک می کند. قطره دایمتیکون یک مادهی فعال است که حباب های گازی را در معده می شکند. این ماده باعث می شود گاز آسان تر از بین برود. قطره دایمتیکون را می توان به همراه آب، شیرخشک یا شیر مادر به نوزاد داد.
چه زمانی دادن قطره دایمتیکون به نوزاد ممنوع است؟
استفاده از قطره دایمیتیکون برای نوزادان بی خطر است. مگر اینکه به کودک داروهای هورمون تیروئید داده شود. استفاده‌ی همزمان از دایمتیکون و داروهای تیروئید می توانند باعث عوارض در نوزادان شود.
طریقه مصرف قطره دایمتیکون
• ظرف را قبل از هر بار مصرف خوب تکان دهید.
• این محصول را طبق تجویز پزشک و به میزانی که مشخص شده است به نوزاد بدهید.
• قطره‌ی دایمتیکون، معمولاً بعد از شیرخوردن نوزاد و یا آخر شب استفاده می شود.
• قبل از استفاده، همه راهنمایی‌های موجود بر روی بسته بندی محصول را مطالعه کنید و اگر در مورد هر یک از اطلاعات مطمئن نیستید، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
• مقدار لازم دارو را اندازه بگیرید و مایع را به آرامی درون دهان نوزاد، به سمت داخل گونه بریزید. همچنین می توانید دوز صحیح را با قطره چکان اندازه بگیرید و آن را با نیم استکان شیرخشک یا شیرخودتان مخلوط کنید.
• مقدار مناسب دارو به سن و وزن نوزادتان بستگی دارد.
• اگر بدون تجویز پزشک و خودسرانه به نوزاد قطره دایمتیکون می دهید، مراقب باشید که میزان دارو بیش از 12 دوز در روز نشود.
• اگر بعد از استفاده، مشکل فرزند شما ادامه دارد یا بدتر شده است، یا اگر فکر می کنید ممکن است بیش از حد به او قطره داده باشید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
• اگر یک دوز دارو را فراموش کردید اشکالی ندارد. این دارو برای استفاده‌ی منظم نیست. دوز بعدی را در زمان تعیین شده به نوزاد بدهید.
عوارض جانبی قطره دایمتیکون
هیچ گزارشی در مورد عوارض جانبی ناشی از این دارو گزارش نشده است. با این حال، اگر کودک شما هنگام مصرف این دارو مشکلاتی دارد، حتما به پزشک بگویید. واکنش آلرژیک یا حساسیت بسیار جدی به این محصول نادر است. با این وجود، در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر یک واکنش آلرژیک جدی وجود دارد و حتما باید به اورژانس مراجعه کنید:
پدید آمدن بثورات پوستی ، خارش/ تورم (به خصوص صورت / زبان/ گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
قطره دایمتیکون برای اسهال خوبه؟
اگر قصد استفاده از قطره دایمتیکون برای اسهال نوزاد را دارید، لازم است قبلا از مصرف حتما با متخصص مشورت کنید. گرچه ممکن است این قطره قوام مدفوع را افزایش دهد اما به یاد داشته باشید که مصرف هیچ دارویی در نوزادان بدون مجوز پزشک صحیح نیست.
چه موقع با پزشک تماس بگیریم؟
وجود قولنج یا کولیک یک اتفاق طبیعی در نوزادان است و معمولاً باعث نگرانی نمی شود. ولی برخی اوقات ممکن است شرایطی ایجاد شود که بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.
• اگر لب یا پوست نوزاد دچار کبودی شده است. این موضوع نشان می دهد که نوزاد اکسیژن کافی دریافت نمی کند.
• اگر نگران هستید که کولیک کودک شما بدتر شود یا اینکه گریه‌ی او بسیار شدیدتر از همیشه است.
• اگر الگوهای حرکت روده نوزاد تغییر کرده است به اصطلاح شکم او خوب کار نکرده است یا در مدفوع او خون مشاهده کرده اید.
• اگر نوزاد تب بالای 38 درجه دارد. و بسیار گریه می کند.
• اگر در تسکین قولنج کودک خود احساس ناراحتی یا درماندگی می کنید.
روشهای کمک کننده برای درمان قولنج و کولیک در نوزادان
علاوه بر استفاده از قطره دایمتیکون برای درمان کولیک، اقدامات دیگری نیز وجود دارد که می توانید در منزل برای درمان علائم نوزاد خود استفاده کنید.
• اگر کودک خود را شیر می دهید، آنچه را که می خورید و می نوشید، در نظر داشته باشید. هرچه مصرف می کنید به بدن نوزاد شما منتقل می شود و می تواند بر روی او تأثیر بگذارد. از مصرف زیاد کافئین و شکلات که به عنوان محرک عمل می کنند، خودداری کنید. اگرچه وجود حساسیت غذایی در نوزادان نادر است، اما برخی مادران گزارش می دهند که کاهش میزان مصرف برخی غذاها در هنگام شیردهی به بهبود علائم کولیک نوزادشان کمک می کند. این غذاها شامل شیر، کلم، پیاز، لوبیا و کافئین است. البته قبل از داشتن هرگونه رژیم غذایی و حذف مواد غذایی با متخصص تغذیه مشورت کنید.
• سعی کنید سوراخ نوک پستانک بطری نوزاد را کوچک انتخاب کنید. چون اگر سوراخ نوک پستانک بطری، بزرگ باشد به همراه شیرخشک مقدار زیادی هوا وارد معده‌ی نوزاد می شود. انتخاب بطری هایی که ورود هوا را به حداقل می رساند، می تواند ناراحتی معده را در نوزادان کاهش دهد.
• نوزاد را به صورت دمر در آغوش بگیرید و قدم بزنید.
• آروغ نوزاد را بگیرید. بعد از اینکه شیرخوردن نوزاد تمام شد، می توانید شکم او را بگیرید و او را روی دست خود بگذارید. سپس ضربه های آرامی به پشت او بزنید تا هوا از معده‌اش خارج شود.
• هنگام تغذیه نوزاد را به حالت ایستاده نگه دارید. این موضوع باعث می‌شود گاز کمتری وارد معده‌ی او شود.
• به یاد داشته باشید که کولیک موقتی است و در عرض چند هفته از بین می رود.
• اگر با شیرخشک نوزادتان را تغذیه می کنید، عوض کردن مارک آن و امتحان کردن یک مارک متفاوت ممکن است کمک کننده باشد. نوزادان می توانند به شیرخشک با پروتئین های خاصی، حساس باشند. از تغذیه بیش از حد یا خیلی سریع کودک خودداری کنید. مصرف یک بطری شیرخشک، باید حدود 20 دقیقه طول بکشد. اگر کودک شما سریعتر شیر می خورد، سعی کنید از سرشیشه با سوراخ کوچکتر استفاده کنید. این موضوع باعث کاهش سرعت تغذیه می شود. می توانید شیرخشک را تا حد دمای بدن گرم کنید.
• در هنگام داشتن قولنج در نوزادان حمام گرم (نه داغ) یا قرار دادن یک حوله گرم بر روی معده آنها هم برای تسکینشان موثر است.
• ماساژ دادن شکم شیرخوار در زمانی که از درد کولیک گریه می‌کند در تسکین او موثر است. این کار را می توانید با روغن های ماساژ که رایحه‌ی آرامبخشی هم دارند انجام دهید.
• در پایان به یاد داشته باشید وجود کولیک هیچ مشکل کوتاه مدت یا طولانی مدتی برای فرزند شما ایجاد نمی کند. اگرچه دیدن گریه های نوزاد برای والدین دشوار و مراقبت از نوزادانی که مدام از این موضوع ناراحت هستند، سخت است. ممکن است احساس ناامیدی کنید. اگر اینطور است با پزشک مشورت و از داروهایی مثل قطره دایمتیکون استفاده کنید. در نظر داشته باشید که شما باعث ایجاد کولیک در نوزادتان نشده اید، بنابراین سعی کنید احساس گناه را کنار بگذارید. کولیک از بین می رود و در بیشتر نوزادان بعد از 3 تا 4 ماهگی این مشکل رفع می‌شود.
• مهمترین موضوع برای آرام کردن نوزادی که با کولیک دست و پنجه نرم می کند، حفظ آرامش خودتان است.
مطالعه بیشتر:
1- 12 راه پیشگیری از کولیک نوزادان (قولنج نوزادان)
2- کولیک نوزادان از چه زمانی آغاز و تا چند ماهگی ادامه دارد؟
3- دل درد در نوزادان و نشانه های دل درد یا کولیک در نوزاد چیست؟
4- شربت دل درد نوزادان ،اثرات جانبی و عوارض شربت دل درد نوزادان
