علت پرش پاها در بارداری چیست؟ ضعف رفتن پا در بارداری
سندروم پای بیقرار که منجر به پرش پاها در بارداری می شود، در یک سوم مادران باردار دیده میشود. در این مقاله به دلایل بروز این سندروم و روش‌های تسکین و بهبود آن و حتی پیشگیری می‌پردازیم. مادران باردار شب‌ها راحت نمی‌خوابند و دلیل آن سوزش معده، استرس، ارتباط برقرار کردن با جنین و سندروم پای بیقرار است که موضوع رایجی است. اما چه مسائلی زمینه ساز ضعف رفتن پا در بارداری و پرش پاها در بارداری است و چرا در بارداری به آن دچار می‌شویم؟
پرش پاها در بارداری یا سندرم پای بیقرار چیست؟
سندرم پای بیقرار روی اعصاب پا تأثیر میگذارد و زمینه ساز بروز علایمی از جمله خارش، سوزش یا احساس "گز گز" و حتی ضعف رفتن پا در بارداری است. توصیف علائم ممکن است دشوار باشد، زیرا از عصبها ناشی میشود نه از عضلات! برخلاف گرفتگی عضلات پا که به طور کلی دردی تیز است و عضله را گرفتار میکند، سندرم پای بیقرار احساس ناخوشایندی ایجاد میکند که ناچارا فرد تمایل زیادی برای حرکت دادن پاها به خصوص در شب دارد.
پرش پاها در بارداری چقدر شایع است؟
تقریباً از هر 10 نفر 1 نفر به این سندروم دچار است اما در زنان باردار شیوع بیشتری دارد. سندرم پای بیقرار در دوران بارداری تقریباً یک سوم زنان را در سه ماهه سوم تحت تأثیر قرار میدهد.
چه عواملی باعث پرش پاها در بارداری میشود؟
علت بروز سندرم پای بیقرار در بارداری مشخص نیست اما فاکتور‌های مختلفی در بروز آن دخیل است:
• عدم تعادل دوپامین
مغز ما دوپامین تولید میکند، یک انتقال دهنده عصبی که به حرکتهای عضلانی یکنواخت کمک میکند. برخی تحقیقات نشان میدهد عدم تعادل دوپامین که در دوران بارداری اتفاق میافتد میتواند علائم سندرم پای بیقرار را ایجاد کند. کمبود منیزیم، ویتامین D، فولات یا آهن نیز میتواند زمینه ساز کمبود دوپامین در بدن درنتیجه پرش پاها در بارداری شود.
• سطح هورمونها
در دوران بارداری، هورمونهای استروژن و پروژسترون به طور طبیعی افزایش مییابند. برخی تحقیقات نشان داده است افزایش بیش از حد هورمونها، به ویژه استروژن میتواند در بروز سندرم پای بیقرار تاثیرگذار باشد. اگرچه تمام زنان در طول بارداری سطح استروژن بالایی دارند، اما همه مادران باردار سندرم پای بیقرار ندارند. در ضمن از آنجا که سطح استروژن به مرور کاهش مییابد و پس از زایمان به سطح طبیعی برمیگردد، علائم سندروم پای بیقرار نیز کاهش خواهد یافت.
• عوامل ژنتیکی و سبک زندگی
• ژنتیک: حدود نیمی از مبتلایان به سندروم پای بیقرار، فرد مبتلای دیگری در خانوده دارند. بنابراین ژنتیک یک عامل احتمالی است.
• وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین: کسانی که وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین تری دارند در مقایسه با سایر افراد بیشتر مستعد ابتلا به سندرم پای بیقرار هستند. دلیل این موضوع عدم دسترسی به مواد غذایی غنی از مواد معدنی و ویتامین‌هاست.
• چاقی و افزایش وزن: افزایش وزن بیش از حد در بارداری احتمال ابتلا به سندرم پای بیقرار را افزایش میدهد.
• کمبود مواد مغذی
در دوران بارداری وقتی یک مادر باردار دچار کمبود ویتامین D، E و B12، منیزیم یا آهن باشد، احتمال ابتلا به سندرم پای بیقرار افزایش مییابد. مطالعات همچنین نشان داده است سطح پایین فولات قبل از بارداری میتواند زمینه ساز بروز سندرم پای بیقرار در دوران بارداری باشد.
علائم سندرم پای بیقرار
توصیف علائم سندرم پای بیقرار میتواند دشوار باشد، زیرا این علائم توسط اعصاب ایجاد می‌شوند و نه عضلات. بارزترین و برجسته ترین علامت، میل شدید به حرکت دادن پاهاست. از دیگر علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• ناراحتی هنگام نشستن یا دراز کشیدن به مدت طولانی
• اصرار غیرقابل پیشگیری برای حرکت دادن پاها
• خزیدن، درد، خارش یا احساس گزگز در پاها
• افزایش ناراحتی در شب
• خواب رفتن و گرفتگی عضلات پا
• بی حالی در طول روز به دلیل بی‌خوابی شبانه
• تسکین موقتی همراه با حرکت
روش تشخیص سندروم پای بیقرار چیست؟
هیچ آزمایشی برای سندرم پای بیقرار وجود ندارد. پزشک ممکن است آزمایشاتی برای رد سایر تشخیص‌ها انجام دهد. سندروم پای بیقرار ممکن است در اثر اختلالات کلیه یا مغز ایجاد شده باشد، بنابراین پزشک ممکن است آزمایشاتی برای بررسی عملکرد سایر اندام‌ها انجام دهد. اگر باردار باشید، به طور کلی علت آن بارداری فرض میشود.
• برای تشخیص سندروم پای بیقرار از سئوالات زیر کمک گرفته میشود:
• • آیا تمایل زیادی به حرکت دادن پاها برای تسکین احساسات ناراحت کننده دارید؟
• • آیا علائم در هنگام استراحت و شب بدتر است؟
• • آیا علائم با حرکت دادن پا برطرف میشود؟
• آیا بیماری پزشکی شناخته شده‌ای دارید که بتواند این علائم را ایجاد کند؟
آیا پرش پاها در بارداری خطرناک است؟
سندروم پای بیقرار که منجر به پرش پاها در بارداری می شود، به طور مستقیم روی جنین اثر منفی نمیگذارد اما میتواند به طور غیرمستقیم زایمان را پیچیده تر و بارداری را ناخوشایند کند. اگر سندروم پای بیقرار به دلیل کمبود مواد مغذی ایجاد شده باشد میتواند منجر به موارد کم خونی، اختلالات خلقی و انرژی کم شود. خوابیدن با سندروم پای بیقرار دشوار است و میتواند منجر به یکسری مشکلات سلامتی برای مادر و جنین شود. برخی مطالعات نشان داده است زنان بارداری که کمتر از 8 ساعت میخوابند بیشتر در معرض خطر زایمان طولانی و سزارین قرار دارند.
چه زمانی سندروم پای بی قرار در طول بارداری پایان مییابد؟
خوشبختانه سندروم پای بیقرار به عنوان عامل اصلی پرش پاها در بارداری، معمولاً ظرف چند روز پس از زایمان برطرف میشود، اگرچه در بعضی موارد ممکن است بیشتر طول بکشد. هورمون ریلکسین تا 5 ماه پس از زایمان هنوز در بدن است و این امر میتواند باعث سندروم پای بیقرار شود. در صورت ادامه علائم از یک متخصص کایروپراکت آموزش دیده برای کاهش فشار بر اعصاب پا کمک بگیرید. اگر سندروم پای بیقرار ظرف 3 ماه پس از زایمان از بین نرفت، با متخصص مشورت کنید. در این شرایط ارتباطی میان سندروم و بارداری وجود ندارد.
مطالعه بیشتر:
1- 10 راه مقابله با سنگینی پاها در دوران بارداری
2- درمان درد پا در بارداری با کمک 5 ورزش موثر
3- پیشگیری از ورم پا در بارداری چگونه امکان پذیر است؟
4- پا درد در دوران بارداری و چه عواملی سبب بروز پا درد می شود؟
